Την Ιρσα Σιγκουρδαρντότιρ την γνωρίσαμε από τις εκδόσεις Διήγηση το 2006 και αμέσως τα βιβλία της έκαναν αίσθηση στους φίλους της αστυνομικής λογοτεχνίας. Η ισλανδή συγγραφέας, μηχανικός στο επάγγελμα, έχει ένα εντελώς διαφορετικό στυλ από τους υπόλοιπους σκανδιναβούς συναδέλφους της. Τα βιβλία της, αν και σύγχρονα αστυνομικά που ακολουθούν όλους τους τύπους, έχουν μέσα τους ένα παράγοντα μεταφυσικό, μια αίσθηση που κάνει τον αναγνώστη να κοιτάζει ανήσυχα πάνω από τον ώμο του. Μια αίσθηση ότι όλα δεν είναι όπως φαίνονται. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να ήταν αλλιώς; Η Sigurdardottir κατάγεται από την πατρίδα της σάγκας, μια χώρα γοητευτική με απόκοσμα τοπία που η παράδοση συνεχίζει να είναι ζωντανή. Βέβαια το να είσαι αστυνομικός συγγραφέας που ζεις στην Ισλανδία έχει τις δυσκολίες του μια και η χώρα είναι πρώτη στον Παγκόσμιο Δείκτη Ειρήνης με μόλις μία ανθρωποκτονία το 2017. Το Ρέικιαβικ είναι μέσα στις πέντε ασφαλέστερες πόλεις του κόσμου. Ευτυχώς για το αναγνωστικό κοινό η Ιρσα Σιγκουρδαρντότιρ έχει μια πολύ γόνιμη φαντασία.
Μετά την «Εκδίκηση» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το 2014 –η οποία βραβεύτηκε με το Icelandic Crime Fiction Award και ήταν υποψήφια για το Glass key, την υψηλότερη διάκριση για βιβλίο σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας –επανέρχεται με το πρώτο μέρος μια τριλογίας γύρω από το Σπίτι του Παιδιού, ένα ίδρυμα στήριξης παιδιών που έχουν υποστεί ψυχολογική ή σωματική βία. Στο «D.N.A.» η συγγραφέας εγκαταλείπει το στυλ της και μας δίνει ένα αμιγές αστυνομικό τόσο τρομακτικό όσο μπορεί να γίνει η πραγματικότητα. Κεντρικοί ήρωες σε αυτό το βιβλίο είναι η παιδοψυχολόγος Φρέιγια που εργάζεται εκεί και ο αστυνόμος Χούλνταρ που μόλις έχει προαχθεί σε ντετέκτιβ.
Ο θλιβερός πρόλογος
Το βιβλίο ξεκινάει με ένα θλιβερό πρόλογο. Το 1987 η Πρόνοια χωρίζει τρία κακοποιημένα αδέλφια και τα δίνει για υιοθεσία. Μετά γίνεται ένα άλμα και βρισκόμαστε στο 2015. Μια νεαρή μητέρα δολοφονείται άγρια. Μόνος μάρτυρας η επτάχρονη κόρη της η Μαργκρέτ. Η παιδοψυχολόγος Φρέιγια και ο ντετέκτιβ Χούλντα, που διορίζεται επικεφαλής της υπόθεσης βρίσκονται μπροστά σε ένα μυστήριο που το κλειδί του κρατά η μικρή Μαργκρέτ. Παράλληλα ο Καρλ, ένας μοναχικός φοιτητής που είναι ραδιο-ερασιτέχνης, αρχίζει να λαμβάνει κρυπτογραφημένα μηνύματα στα βραχέα και αποφασίζει να κάνει τις δικές του έρευνες.
Η ιστορία είναι εξαιρετικά σκοτεινή. Ξεκινά αργά, υποβλητικά και επιταχύνει κεφάλαιο με κεφάλαιο, αφήνοντας τον αναγνώστη πολλές φορές μετέωρο μέσα στις δίνες της πλοκής. Οι δολοφονίες, αν και φοβερές, δεν είναι gore. Ποτέ οι οικιακές συσκευές ως όπλο δεν ήταν τόσο τρομακτικές. Η συγγραφέας έχει την ικανότητα να σε βάζει στο κεφάλι του θύματος και να βλέπεις με τα μάτια του, να νιώθεις τι αισθάνεται την ώρα του μαρτυρίου του. Ενώ θα μπορούσε να είναι ένα κλασικό whodunnit, οι σχέσεις γονέων – παιδιών και αδελφών μεταξύ τους μπαίνουν κάτω από ένα μικροσκόπιο και ανατέμνονται με χειρουργική ακρίβεια.
Παραδοσιακή γραφή
Η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη. Η συγγραφέας επέλεξε να επιστρέψει σε πιο παραδοσιακούς τρόπους γραφής. Η ιστορία κυλά φυσικά και το τρίτο πρόσωπο τής επιτρέπει να κυριαρχεί στους χαρακτήρες της. Τα γεγονότα ξεδιπλώνονται από διαφορετικές γωνίες. Το μεγάλο μυστήριο δεν είναι μόνο το ποιος αλλά και το γιατί. Ενας λαβύρινθος ξετυλίγεται με σκοπό να παραπλανήσει τον ιδιωτικό ντετέκτιβ που λέγεται αναγνώστης. Η συγγραφέας θα δώσει τη λύση και θα αποκαλύψει τον εγκληματία όταν θα είναι αυτή έτοιμη. Ομως ο αναγνώστης δεν θα πρέπει να νιώσει εξαπατημένος. Αν ανατρέξει στο βιβλίο θα δει ότι όλες οι ενδείξεις είναι εκεί. Η Σιγκουρδαρντότιρ δεν του έχει κρύψει τίποτα. Το βιβλίο κορυφώνεται στις τελευταίες εκατό σελίδες με μια δυναμική που σου αφήνει κομμένη την ανάσα.
Η συγγραφέας δεν ασχολείται με τον υπόκοσμο που στα μάτια του αναγνώστη μπορεί να φαίνεται εξωτικός. Ο κόσμος της είναι οι μεσοαστοί, άνθρωποι τακτικοί, με καριέρα και οικογένεια, όπως εμείς και οι γείτονές μας. Πράγμα πιο προκλητικό και ως κίνητρο αλλά και πιο αληθοφανές. Την ενδιαφέρει η αλληλεπίδραση των προσώπων και τα γεγονότα, οι πράξεις που μπορούν να οδηγήσουν έναν συνηθισμένο άνθρωπο στο έγκλημα.
Οι χαρακτήρες είναι άριστα δομημένοι, ακόμα και οι πιο μικροί. Η Φρέιγια είναι μια παιδοψυχολόγος που ενδιαφέρεται για τα παιδιά αλλά είναι τόσο επαγγελματίας ώστε να μην εμπλέκεται υπερβολικά συναισθηματικά μαζί τους για να μπορέσει να τα βοηθήσει. Παράλληλα είναι και μια γυναίκα σε αναζήτηση σπιτιού και ενός συντρόφου κατάλληλου για αυτήν. Ο Χούλνταρ είναι ένας έξυπνος νέος ντετέκτιβ με αρκετές ανασφάλειες λόγω απειρίας σε αυτή την πρώτη του αποστολή. Προσπαθεί να κόψει τον εθισμό του στη νικοτίνη. Αγχωμένος καθώς είναι, προσπαθεί να οργανώσει μια ομάδα έρευνας αξιοποιώντας τα λιγοστά κωδικοποιημένα στοιχεία που αφήνει πίσω του ο δολοφόνος. Ο Καρλ είναι ένας εικοσάχρονος γεμάτος ανασφάλειες, εσωστρεφής και ηττοπαθής. Αυτός και οι φίλοι του δρουν, φέρονται και σκέφτονται σαν κανονικοί εικοσάχρονοι.

Ηρωες και ύφος
Αγωνιώδες τέλος
Οι ήρωες της Σιγκουρδαρντότιρ δεν έχουν κάτι το ηρωικό. Είναι κανονικοί άνθρωποι με φιλοδοξίες. Αναζητούν συναισθηματική ασφάλεια και επαγγελματική επιτυχία όπως όλοι μας. Τους καθορίζει το περιβάλλον τους. Ο τρόπος που έχει φτιάξει τον χαρακτήρα της μικρής Μαργκρέτ είναι θαυμαστός. Φαίνεται να γνωρίζει άριστα την ψυχολογία των παιδιών, τις αντιδράσεις τους. Μπερδεμένη, φοβισμένη, θυμωμένη, απογοητευμένη. Μια εκρηκτική μείξη συναισθημάτων, πολύ αληθινή. Η γραφή απλή αλλά όχι απλοϊκή. Η συγγραφέας έχει το χάρισμα να δημιουργεί ατμόσφαιρα με το τίποτα. Το βιβλίο είναι σκοτεινό και πολύ έξυπνα σχεδιασμένο. Η ιστορία είναι λογική και οι πράξεις έχουν αιτία. Ο αναγνώστης δεν θα βρει λάθη. Δεν θα πει ποτέ το «αυτά δεν γίνονται». Η αργή εκκίνηση οδηγεί στην υποβολή τον αναγνώστη. Γεμάτη φανερές και κρυφές εντάσεις, η πλοκή επιταχύνεται φτάνοντας σε ένα πραγματικά αγωνιώδες τέλος. Εξυπνο, κλειστοφοβικό αστυνομικό μυθιστόρημα, με πραγματικούς χαρακτήρες που σε κερδίζει.

Yrsa Sigurdardottir

D.N.A.

Μτφ. Αλέξανδρος Καλοφωλιάς

Εκδ. Μεταίχμιο 2017, σελ. 528,

Τιμή: 17,70 ευρώ

Τελευταία Νέα