Ο Αμος Οζ το έχει πει επανειλημμένα και το έχει γράψει στα βιβλία του: όταν έχεις μια αντιδικία με τον γείτονά σου, πάντα να προσπαθείς να μπαίνεις στη θέση του και να βλέπεις το πρόβλημα από τη δική του σκοπιά. Σε βοηθάει να είσαι όχι μόνο δίκαιος, αλλά και πρακτικός.
Είναι αλήθεια ότι αυτή η προσέγγιση απαιτεί ψυχραιμία, κάτι που δεν είναι πολύ εύκολο όταν έχεις απέναντί σου έναν αυταρχικό, αδίστακτο και απρόβλεπτο ηγέτη. Ο Ερντογάν είναι ικανός για οτιδήποτε προκειμένου να πετύχει τους στόχους του, είτε πρόκειται για την εξουδετέρωση των γκιουλενιστών είτε για την παράδοση των οκτώ αξιωματικών που έχουν καταφύγει στην Ελλάδα. Πόλεμο ολόκληρο έχει εξαπολύσει για να συντρίψει τους Κούρδους. Παρ’ όλα αυτά, έστω και ως άσκηση, έστω εν είδει διαλείμματος από τα κλισέ, κι ακόμη καλύτερα από δημοσιογραφική ανάγκη, αξίζει να θέσουμε μερικά ερωτήματα. Θέλει πράγματι η Τουρκία κλίμα έντασης με την Ελλάδα; Με ποιον στόχο; Μήπως αυτή η ένταση εξυπηρετεί και κάποιους κύκλους στην Ελλάδα;
Συμβαίνει κάτι περίεργο: ο Πάνος Καμμένος συγκεντρώνει καθημερινά τα πυρά ολόκληρης της αντιπολίτευσης και μέρους του ΣΥΡΙΖΑ για την εν γένει πολιτεία του, αλλά όταν πρόκειται για ένα εθνικό θέμα η αντιπαράθεση μετατρέπεται αυτομάτως σε συναίνεση. Πώς εξηγείται αυτή η εμπιστοσύνη; Η εθνική ομόνοια για την οποία –ορθώς –μιλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης προϋποθέτει ενημέρωση, διαφάνεια και γνώση όλων των δεδομένων. Εκπληρώνονται αυτοί οι όροι με τον συγκεκριμένο υπουργό Αμυνας;
Η υπόθεση των δύο ελλήνων στρατιωτικών είναι λογικό να προκαλεί συγκίνηση, αγωνία και οργή. Υπάρχουν όμως μερικά πράγματα που δεν μπορεί να συγκαλύπτονται από τα συναισθήματα. Η δίκη με την κατηγορία της παράνομης εισόδου δεν αποτελεί κάτι εξ ορισμού προκλητικό. Ναι, σε άλλες εποχές οι άνθρωποι αυτοί θα αφήνονταν αμέσως ελεύθεροι, αλλά το κλίμα έχει βαρύνει, και ο Καμμένος φέρει ευθύνη γι’ αυτό. Η τουρκική Δικαιοσύνη δεν εμπνέει καμιά εμπιστοσύνη –αρκεί να θυμηθεί κανείς πώς επέβαλε πρόσφατα ισόβια κάθειρξη σε μια σειρά από διανοούμενους -, αλλά δεν μπορεί να καταδικάζονται προκαταβολικά οι αποφάσεις της ούτε να ζητείται η παρέμβαση της Ευρώπης. Αυτή τη στιγμή χρειάζονται επειγόντως ψυχραιμία και έξυπνη διπλωματία. Υπάρχουν αυτά τα στοιχεία στην ηγεσία του «Πενταγώνου»;
Αμοιρος ευθυνών δεν είναι ούτε ο Τύπος. Κατηγορούμε –και ορθώς –τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ότι είναι προπαγανδιστικός μηχανισμός του καθεστώτος, αλλά κι εδώ δυσκολευόμαστε συχνά να αναπτύξουμε μια κριτική ματιά και να διαχωρίσουμε την πραγματικότητα από τα fake news. Η προσθήκη της κατασκοπείας στο κατηγορητήριο «έπαιζε» προχθές στα σάιτ για ώρες, ενώ είχε επισήμως διαψευστεί. Και το σενάριο της ανταλλαγής των «2» με τους «8» έχει συζητηθεί τόσο πολύ, ώστε υπάρχει κίνδυνος να καταστεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Αυτές τις ημέρες, αυτές τις ώρες, αξίζαμε μια καλύτερη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία.