Πόσο κινδυνεύουν τα μεγαλόπνοα σχέδια μεταρρύθμισης του Εμανουέλ Μακρόν για την Ευρώπη να ναυαγήσουν, ύστερα από την νίκη ευρωσκεπτικιστικών και λαϊκιστικών δυνάμεων στην Ιταλία;

Το θέμα απασχολεί ιδιαίτερα όσους τον περασμένο Μάϊο είχαν στηρίξει στο πρόσωπο του νεοεκλεγέντα Γάλλου προέδρου όλες τις ελπίδες τους για την αναζωογόνηση της Ευρώπης. Όσους είχαν τότε πιστέψει σε μια «ευρωπαϊκή άνοιξη» και με ανησυχία βλέπουν σήμερα να συσσωρεύονται τα απειλητικά σύννεφα του ευρωσκεπτικισμού.

Πώς θα μπορέσει, αναρωτιούνται, να οδηγήσει τις μεταρρυθμίσεις που επιθυμεί σε μέγεθος ευρωζώνης, με τη δημιουργία ενός προϋπολογισμού και ενός «υπέρ-υπουργού» Οικονομικών, χωρίς να έχει δίπλα του την Ιταλία, που είναι μια ιδρυτική χώρα της ΕΕ, τρίτη οικονομική δύναμη και απαραίτητη για την εξισορρόπηση των δυνάμεων απέναντι στη Γερμανία ; Και αυτό, στη δύσκολη περίοδο του Brexit και ενώ ο ευρωφοβισμός κυριαρχεί σε όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, στην Αυστρία, όπου η ακροδεξιά είναι στην εξουσία μαζί με τη δεξιά;

Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο στη Ρώμη, ο Γάλλος πρόεδρος είχε ελπίσει με τον πρωθυπουργό Πάολο Τζεντιλιόνι, στην υπογραφή μιας Γάλλο-Ιταλικής συνθήκης «Quirinal» κάτι αντίστοιχο με την Γάλλο-Γερμανική Συνθήκη του Elysée.Οι κάλπες όμως καταπόντισαν το κεντροαριστερό Δημοκρατικό κόμμα του Ματέο Ρέντσι στερώντας από τον Μακρόν τον βασικό εταίρο για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.Όλα αυτά είναι ερωτήματα που απασχολούν σήμερα τους Γάλλους, οι οποίοι παρακολουθούν από κοντά και αναλύουν κινήσεις και δηλώσεις του Γάλλου προέδρου.

«Μεταναστευτική πίεση»… «δεν κατάλαβε ο πρόεδρος»

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, ο Ε. Μακρόν επιχείρησε μια ανάλυση δηλώνοντας : « Διαπιστώνω ότι στον κόσμο που ζούμε, μπορούμε να έχουμε ωραίες ιδέες, τις οποίες όμως δεν μπορούμε να υπερασπιστούμε παραβλέποντας τη βαρβαρότητα της γενικότερης κατάστασης. Η Ιταλία σήμερα αναμφισβήτητα υποφέρει (…) στο πλαίσιο μιας ισχυρής μεταναστευτικής πίεσης την οποία βιώνει εδώ και πολλούς μήνες. Θα πρέπει να το έχουμε κατά νου και σε ό,τι μας αφορά».

Με δεδομένη την πληθώρα των αναλύσεων για τις ευθύνες της Ευρώπης, πολλοί σχολιαστές ενέταξαν την δήλωση του Ε. Μακρόν σε αυτό το πλαίσιο. Υπήρξαν όμως και διαφορετικές ερμηνείες όπως αυτή του οικονομολόγου Μπενζαμέν Κοριά (Benjamin Coriat) στην εκπομπή «Les Experts » του καναλιού BFMtv.

«Με σκανδάλισε η δήλωση Μακρόν» δήλωσε ο Μπ. Κοριά. «Μίλησε για «μεταναστευτική πίεση» και ζητάει να το έχουμε κατά νου και για την περίπτωσή μας. Υπονοεί για να μην πάθουμε τα ίδια, είναι σαν να υποστηρίζει και δικαιώνει έμμεσα τη δική του αυστηρή πολιτική ασφάλειας (κατά των μεταναστών) που εφαρμόζει ο υπουργός εσωτερικών Ζεράρ Κολόμπ… οι δε Ιταλοί, ας τα βγάλουν πέρα μόνοι τους!» λέει ο οικονομολόγος και προσθέτει :

«Μα δεν κατάλαβε τίποτα (ο πρόεδρος)… με την ψήφο τους οι Ιταλοί μας φωνάζουν ότι τους εγκαταλείψαμε, τους αφήσαμε μόνους με το πρόβλημα της μετανάστευσης και αυτό είναι αδύνατο, γιατί θα πρέπει να λυθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

«Μηνύματα σαν αυτό (του προέδρου), με το οποίο δεν τοποθετεί το μεταναστευτικό στην καρδιά της ευρωπαϊκής πολιτικής, αλλά το περιορίζει στα της χώρας του (Γαλλία), είναι που φτιάχνουν την ψήφο της ακροδεξιάς και των κομμάτων σαν αυτό του M5S του Πέπε Γκρίλο» υπογράμμισε.

«Ευρω-απογοήτευση» στην Ιταλία, «ευρω-κακομοιριά» στην ΕΕ

Η Γαλλίδα υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ναταλί Λουαζό συνόψισε την κατάσταση στο ραδιόφωνο F-Info, αναγνωρίζοντας μια κατάσταση «ευρωαπογοήτευσης» στην Ιταλία.

«Η χώρα αυτή αντιμετώπισε ένα τέτοιο κύμα μεταναστών, που δεν γνώρισε ποτέ άλλοτε στην ιστορία της και αισθάνθηκε μόνη και εγκαταλειμμένη από την ΕΕ. Το εντυπωσιακό είναι ότι η Ιταλία, ιδρύτρια της ΕΕ βρίσκεται σε φάση ευρω-απογοήτευσης» ανέλυσε η υπουργός.

Δεκαπέντε μήνες πριν από τις ερχόμενες ευρωεκλογές (Μάϊος 2019) οι ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες υπέστησαν και στην Ιταλία μια νέα πανωλεθρία. Στις κάλπες θριάμβευσαν τα πιο αντισυστημικά κόμματα και αυτά που θεωρούν τους μετανάστες και πρόσφυγες υπεύθυνους για όλα τα κακά στις χώρες της Ευρώπης.

Ξέχασαν πολύ γρήγορα την οικονομική εξάντληση που πολλοί λαοί είχαν να αντιμετωπίσουν με την επιβολή της πολιτικής λιτότητας των Μέρκελ- Σόιμπλε, σημειώνουν πολλοί αναλυτές, όπως η Ελεν Ζουάν ( Helen Jouan) στην Europe1 που υπογραμμίζει :

« Θεωρούν ότι οι πρόσφυγες είναι ‘η αιτία’ και όχι το αποτέλεσμα της κακομοιριάς μιας Ευρώπης, που αποδείχθηκε ανίκανη να λύσει με τρόπο αλληλέγγυο αυτήν την έκτακτη μεταναστευτική κρίση» τονίζει.

Κυνισμός και γαλλογερμανικός κινητήρας

Βέβαια, για τον Γάλλο πρόεδρο, το καλό νέο των ημερών είναι το πράσινο φως που έδωσαν οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες για τον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης Μέρκελ.

«Είναι ένα καλό νέο για την Ευρώπη» δήλωσε ο Ε. Μακρόν μη κρύβοντας τον ενθουσιασμό του. Το Γάλλο-Γερμανικό ζευγάρι μπορεί εκ νέου να λειτουργήσει και μαζί του νέες ελπίδες για την εφαρμογή των σχεδίων του. Και εάν θελήσει να ακολουθήσει και στην Ευρώπη τους μεταρρυθμιστικούς ρυθμούς που εφαρμόζει στη Γαλλία, που προκαλούν ζαλάδα σε αντιπολίτευση, συνδικάτα και πολίτες, δεν θα ήταν παράδοξο να έχουμε μια Ιταλία να βράζει στο ζουμί της σε πλήρη ακυβερνησία και μια Ευρώπη να προχωρά σε σημαντικά κοινοτικά θέματα, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει στην «Le Monde» η Σ. Ντικουτριέ :

« Ενδέχεται να υποκύψουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στον πειρασμό ενός κυνικού αντανακλαστικού: ακόμα και εάν η Ιταλία παραλύσει κατά τους ερχόμενους μήνες, δεν θα τους εμποδίσει να προχωρήσουν σε σημαντικά κοινοτικά ζητήματα, με τον γαλλογερμανικό κινητήρα εκ νέου σε λειτουργία».

Ο Γάλλος πρόεδρος πάντως δεν χάνει χρόνο, μιλάει ήδη για μια νέα Ευρώπη που « να προστατεύει» και σκοπεύει να αναπτύξει εκ νέου τις θέσεις του ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Απρίλιο.

O αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς έγινε δεκτός χθες στο Παρίσι, όπου εξέφρασε την υποστήριξή του στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην Ευρώπη και υπογράμμισε ότι η Ιταλική ψήφος «είναι ένα κάλεσμα για ένα νέο άλμα της ΕΕ».

Το άγνωστο βέβαια που παραμένει είναι το πώς ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα μπορέσει να πείσει τους ευρωσκεπτικιστές ηγέτες για τα μεγάλα θέματα για τα οποία απαιτείται αλληλεγγύη και επιμερισμός των κινδύνων.

Χωρίς την Ιταλία στο πλευρό του, μοιάζει δύσκολο για τον Εμανουέλ Μακρόν να φέρει γρήγορα, όπως επιθυμεί, την «ευρωπαϊκή άνοιξη» στη γηραιά ήπειρο.