Ηταν ξεχασμένα επί 75 χρόνια μέσα στα υπόγεια οχυρά της Γραμμής Μεταξά. Περίπου 100 αντικείμενα ελλήνων στρατιωτών της περιόδου 1940-’41 εντοπίστηκαν πριν από δύο χρόνια σε στοέςπου εγκαταλείφθηκαναπό τον Ελληνικό Στρατόμετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σελίδες ημερολογίων, επιστολές, εφημερίδες, περιοδικά, αυτοσχέδια τραπουλόχαρτα, τεκμήρια που αναδεικνύουν την ανθρώπινη πλευρά των φαντάρων και μεταφέρουν συγκινητικά τη φορτισμένη ατμόσφαιρα της εποχής. Ανακαλύφθηκαν από μια ομάδα Σερραίωνπου ασχολείται με την ανάδειξη των οχυρών και θα εκτεθούν αύριο για πρώτη φοράδημοσίως σε ειδική εκδήλωση στο Πολεμικό Μουσείο με τον τίτλο «Μέρες Οχυρών».
«Αγαπητέ µου φίλε Μήτσο. Τι γίνεσαι φίλε µου, πώς πάει µε τους λύκους και τα χιόνια; Να ήξερες, Μήτσο, πώς ήθελα να βρισκόµουν και εγώ εκεί επάνω, κοντά σας, να μάχοµαι για ό,τι ιδανικότερο έχει ο άνθρωπος, την ελευθερία». Ετσι ξεκινά η επιστολή που έλαβε από έναν φίλο του στην Αθήνα ο στρατιώτης Δημήτριος Ιωάννου –τον οποίο ο πόλεμος βρήκε στο Οχυρό Καρατάς στις Σέρρες –λίγες μέρες πριν τη γερμανική επίθεση. Είναι ένα από τα ευρήματα που θα παρουσιαστούν στην εκδήλωση. Μαζί του ένα δελτίο ταυτότητας εκδοθέν από την Χωροφυλακή Καβάλας, συσκευασίες από έμπλαστρα με σινάπι με οδηγίες στα γαλλικά για την αντιμετώπιση κρυολογημάτων, ρομάντζα εποχής, κείμενα Καραγκιόζη, κουτιά από σαπούνι που μετατρέπονταν σε παιχνίδια ντόμινο, ένα φύλλο της εφημερίδας «Φως» με ημερομηνία 4 Απριλίου 1941. Η εφημερίδα έχοντας ταξιδέψει μια μέρα από την Θεσσαλονίκη για τις Σέρρες είχε φτάσει στα χέρια του αξιωματικού την παραμονή του πολέμου.
ΣΤΙΣ ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΣΤΟΕΣ. «Τα οχυρά της Γραμμής Μεταξά έχουν εγκαταλειφθεί και λεηλατηθεί. Τα τελευταία δυόμισι χρόνια έχουμε ξεκινήσει στις Σέρρες μια προσπάθεια αξιοποίησής τους στο πλαίσιο ιστορικού τουρισμού όπως συμβαίνει στο εξωτερικό και κυρίως στην Γαλλία η οποία αποτελεί παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα», λέει στα «ΝΕΑ» ο Παναγιώτης Σαββίδης, αντιπρόεδρος της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Αγκιστρο Δράση που εντόπισε τα αντικείμενα. «Οταν ξεκινήσαμε έπρεπε πρώτα να καταγράψουμε τι έχει απομείνει από οχυρά του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου καθώς δεν υπάρχουν χάρτες. Ψάχνοντας πάνω από το Αγκιστρο και το Ρούπελ σε κάποιες στοές οι οποίες μετά τον Πόλεμο σφραγίστηκαν ή εγκαταλείφθηκαν και ελάχιστοι τις γνώριζαν, βρήκαμε πράγματα στρατιωτών του ’40-’41 τα οποία δεν λεηλάτησαν οι Βούλγαροι και οι Γερμανοί. Εκεί συναντήσαμε μια κατάσταση όπως την άφησαν οι έλληνες φαντάροι. Βρήκαμε στοίβες με χαρτιά κυρίως ημερολόγια, εφημερίδες, γράμματα. Το τραγικό είναι ότι αν έμπαινε κάποιος εκεί πριν από τριάντα χρόνια θα έβρισκε ακόμη περισσότερα».
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ. Τα αντικείμενα συντηρήθηκαν δωρεάν στα εργαστήρια του Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Πετρά, καθώς ο πατέρας του ιδιοκτήτη είχε πολεμήσει στα οχυρά και ήταν ευαισθητοποιημένος για το θέμα. Επικεφαλής της συντήρησης και επιμελητής της συλλογής είναι ο μουσειολόγος Στέλιος Πλάκας. «Οταν τα ντοκουμέντα έφτασαν σε μένα ήταν σε κατάσταση καταστροφής», λέει στα «ΝΕΑ». «Επειδή τα περισσότερα είναι χάρτινα και βρίσκονταν επί δεκαετίες εκτεθειμένα στην υγρασία, σε μικροοργανισμούς και τρωκτικά, διαλύονταν στο χέρι. Κάποια βρέθηκαν σε δυο ή τρία κομμάτια. Στην συνέχεια τα αντικείμενα τεκμηριώθηκαν, συντηρήθηκαν σε συνεργασία με τη Ζωή Γεωργιάδου και πλέον εκτίθενται. Είναι μοναδικά, πολύ συγκινητικά και ανθρώπινα. Δεν εξυμνούν τον πόλεμο αλλά το ανθρώπινο κομμάτι του, αυτό που υπάρχει πίσω από το πρόσωπο του μαχητή, πίσω από την πολιτική προπαγάνδα. Οι έλληνες στρατιώτες εκτός από “καλοί πολεμιστές, αθάνατοι, ήρωες” ήταν πάνω από όλα άνθρωποι εγκλωβισμένοι που είχαν ανάγκη επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, ανάγκη για ψυχαγωγία, έγραφαν γράμματα που κάποιοι δεν πρόλαβαν να τα στείλουν, στα οχυρά δεν κατασκεύαζαν όπλα αλλά παιχνίδια, σκέφτονταν τη ζωή στα μετόπισθεν. Η ανάγκη της ελευθερίας ήταν αυτή που τους βοήθησε να επιβιώσουν. Νομίζω ότι αυτό το μήνυμα στέλνει η έκθεση, ότι προτεραιότητά μας δεν πρέπει να είναι η μάχη αλλά το ότι δεν πρέπει να γίνεται μάχη…».
Τα αντικείμενα θα εκτεθούν στη Θεσσαλονίκη στις 31 Μαρτίου και στις Σέρρες στις 18 Απριλίου.
Τελευταία Νέα