Η άκαρπη ψήφος της 4ης Μαρτίου, με τη σαφή λαϊκιστική της παρέκκλιση, θα οδηγήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής στασιμότητας, με απότελεσμα να παγώσουν οι δομικές μεταρρυθμίσεις που η Ιταλία έχει απόλυτη ανάγκη. Αλλά η στασιμότητα, και η συνακόλουθη πεποίθηση ότι η χώρα δεν είναι διατεθειμένη να αλλάξει, θα μπορούσε να έχει ακόμη μία ολέθρια επίπτωση: να δώσει ακόμη μια αφορμή στα καλύτερα ταλέντα της χώρας να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό ενισχύοντας περαιτέρω μια τάση που ταλαιπωρεί τη χώρα εδώ και μια δεκαετία.

Από το 2007 περίπου 1,5 εκατομμύριο Ιταλοί εγκατέλειψαν τη χώρα για να προστεθούν στα 4 και πλέον εκατομμύρια των άλλων εκπατρισμένων. Για να αντιληφθεί κανείς τη σοβαρότητα της κατάστασης, αυτοί οι αριθμοί σημαίνουν ότι περίπου το 8% του ιταλικού πληθυσμού ζει στο εξωτερικό. Περίπου ένα τρίτο από αυτούς είναι πτυχιούχοι. Πολλοί είναι επαγγελματίες με υψηλή ειδίκευση που εργάζονται στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στον συμβουλευτικό, στον ακαδημαϊκό ή τον αρχιτεκτονικό. Αναρίθμητες είναι οι ιστορίες των ιταλών επιχειρηματιών που ίδρυσαν επιτυχημένες επιχειρήσεις στις Σίλικον Βάλεϊ αυτού του κόσμου.

Η Γαλλία, η Γαλλία, η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι βασικοί πόλοι έλξης. Το Λονδίνο είναι η πέμπτη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας μετά τη Ρώμη, το Μιλάνο, τη Νάπολι και το Τορίνο, με περίπου 250.000 Ιταλούς. Ούτε το Brexit δεν σταμάτησε τη μετανάστευση από την Ιταλία, αντίθετα απ’ ό,τι συνέβη στην υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη. Αυτό είναι ένα σαφές δείγμα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι πιο ταλαντούχοι να ξεδιπλώσουν τις ικανότητές τους στην πατρίδα τους εξαιτίας της ανελαστικής αγοράς εργασίας, της έλλειψης χρηματοδότησης για την ακαδημαϊκή έρευνα και τα venture capital και ενός κοινωνικοοικονομικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από γεροντοκρατία.

Η Ιταλία δεν χάνει μόνο εξειδικευμένους εργαζομένους, φιλόδοξους και οραματικούς. Και η διανοητική ελίτ το σκάει. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για την περίοδο 1996-2011 δείχνουν ότι ανάμεσα στις μεγάλες χώρες της Ευρώπης η Ιταλία είναι η μόνη χώρα που εξάγει επιστήμονες στον υπόλοιπο κόσμο. Ακόμη χειρότερα, η Ιταλία ανταλλάσσει ερευνητές που έχουν σημαντικές δημοσιεύσεις με αλλοδαπούς επιστήμονες μέτριας κατάρτισης.

Ας πάρουμε τον οικονομικό τομέα: επτά από τους οκτώ νικητές του βραβείου Κάρλο Αλμπέρτο, το οποίο απονέμεται κάθε δύο χρόνια στον καλύτερο ιταλό οικονομολόγο κάτω των 40 ετών, διδάσκουν στην Αμερική. Το ίδιο συμβαίνει και αλλού: από τους νομπελίστες έως τους πολυβραβευμένους αρχιτέκτονες, σχεδόν όλοι έχουν περάσει μεγάλο διάστημα της καριέρας τους στο εξωτερικό.

Η απώλεια για τη χώρα είναι διττή. Εν πρώτοις, εκείνοι που φεύγουν έχουν συνήθως μορφωθεί στην Ιταλία με κρατικά έξοδα. Επενδύονται περίπου 500.000 ευρώ για την πλήρη ακαδημαϊκή μόρφωση κάθε πτυχιούχου. Και τι σημαίνει αυτό; Οτι η χώρα χάνει κάθε χρόνο τέσσερις με πέντε ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ της από το 2007. Το ζήτημα της διαρροής εγκεφάλων θα πρέπει επομένως να τεθεί στην κορυφή της ατζέντας, όποιος και αν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας.

Τελευταία Νέα