Πριν από έναν χρόνο ένα θερμό επεισόδιο στον Εβρο μόνο ως ψεύτικη είδηση (fake news) θα μπορούσε να πάρει δημοσιότητα, κι αυτό όχι για πολλές ώρες. Πράγματι τον Μάιο του 2017 εμφανίστηκε στο ελληνικό Διαδίκτυο ένα δημοσίευμα που ισχυριζόταν ότι ένας τούρκος και ένας έλληνας στρατιώτης στον Εβρο πιάστηκαν στα χέρια. Το επεισόδιο δεν είχε γίνει ποτέ και η απάτη εντοπίστηκε γρήγορα από την ιστοσελίδα ellinikahoaxes που αλιεύει ψευδείς ειδήσεις στο Ιντερνετ.
Αντίθετα, φέτος, η σύλληψη των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Εβρο όχι μόνο είναι πέρα για πέρα αληθινή αλλά –όπως επισημαίνουν άνθρωποι με γνώση και εμπειρία στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων –αποτελεί την κορύφωση μίας σειράς πρωτοφανών επιθετικών ενεργειών από την Τουρκία και μάλιστα σε πολύ πυκνό χρονικό διάστημα, μέσα σε μόλις τρεις μήνες. Και πλέον η Ελλάδα, λένε, δεν μπορεί να τις αντιμετωπίζει ως απλές προκλήσεις αλλά ως απρόβλεπτα επεισόδια ασύμμετρου χαρακτήρα που αγγίζουν τα όρια της πολεμικής σύγκρουσης.
Αν μέχρι πρότινος τουρκική πρόκληση σήμαινε ένα μπαράζ παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου μας από μαχητικά αεροσκάφη της γείτονος ή μία υπερπτήση σε ελληνικό νησί στο Αιγαίο, αυτό πλέον έχει αλλάξει δραματικά. Η αρχή έγινε στις 17 Ιανουαρίου με την επακούμβηση της ελληνικής κανονιοφόρου «Νικηφόρος» κοντά στα Ιμια από τουρκικό λιμενικό σκάφος. Ακολούθησαν ο εμβολισμός του ελληνικού λιμενικού σκάφους –ξανά στα Ιμια –από τουρκική ακταιωρό στις 12 Φεβρουαρίου, η απειλή των Τούρκων να βυθίσουν το ιταλικό γεωτρύπανο της ΕΝΙ στις 22 Φεβρουαρίου και τώρα η σύλληψη των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Εβρο.
Τέτοιες επιθετικές ενέργειες από την Τουρκία, με αποκορύφωμα τη σύλληψη των δύο στρατιωτικών, «δεν μπορούν πλέον να εκφράζονται από τον όρο προκλήσεις. Στην πραγματικότητα, με συνειδητή επιλογή της Τουρκίας, οι δύο χώρες έχουν εισέλθει σε μία γκρίζα ζώνη μεταξύ πολέμου και ειρήνης. Και μένει να φανεί αν θα παραμείνουν εδώ ή η κατάσταση αυτή θα αποτελέσει προθάλαμο πολύ πιο ακραίων εξελίξεων» επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων Κωνσταντίνος Γρίβας.
Αλλά και στρατιωτικές πηγές του «Πενταγώνου» μολονότι αποφεύγουν να αναλύσουν σε βάθος το επεισόδιο στον Εβρο δεν κρύβουν πως πλέον δεν έχουμε να κάνουμε με τη συνήθη πρακτική από πλευράς Τουρκίας. Οπως τονίζουν χαρακτηριστικά, οι Τούρκοι με τις ενέργειές τους ανοίγουν συνεχώς νέα μέτωπα. Αλλοι πάλι, σχολιάζουν, με βάση όσα περιστατικά έχουν συμβεί το πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς, πως η Ελλάδα και οι Ενοπλες Δυνάμεις θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες και για άλλα απροσδόκητα συμβάντα σε στεριά, θάλασσα και αέρα.
Αλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι δύο φορές το τελευταίο διάστημα ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ έχει διατυπώσει την ανησυχία του για την εκδήλωση σειράς «αθέλητων περιστατικών» μεταξύ Ελλάδα και Τουρκίας.
Η εξήγηση. Προτού ακόμη κορυφωθεί η τουρκική προκλητικότητα με το περιστατικό στον Εβρο, ανώτατη στρατιωτική πηγή είχε επισημάνει πως οι επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας οφείλονται κυρίως στην έντονη ενόχλησή της για τον αναβαθμισμένο ενεργειακό ρόλο της Κύπρου στη Μεσόγειο.
Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Γρίβας από την πλευρά του εκτιμά πως η Τουρκία χρησιμοποιεί αυτή τη στρατηγική των απρόβλεπτων θερμών επεισοδίων, επιδιώκοντας να διακηρύξει προς όλες τις κατευθύνσεις πως είναι ένας αυτόνομος και μεγάλος παίκτης στο διαμορφούμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα. «Αν πράγματι ισχύει κάτι τέτοιο, τότε οι αντιλήψεις ότι η Αγκυρα προχωρά σε παρόμοιες ενέργειες για λόγους “εσωτερικής κατανάλωσης” είναι εκτός πραγματικότητας. Οπως εκτός πραγματικότητας είναι και η εδραιωμένη πίστη στην Ελλάδα περί του αποφασιστικά παρεμβατικού ρόλου των Ηνωμένων Πολιτειών, σημειώνει. «Αντιθέτως, αν η Τουρκία επιδιώκει να εξελιχθεί σε μια από τις μεσαίες ευρασιατικές δυνάμεις σε έναν πολυπολικό κόσμο, τότε οφείλει να δείξει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν ελέγχεται από την Ουάσιγκτον. Και ένας καλός τρόπος να το επιτύχει είναι να επιδιώξει μια “λελογισμένη” σύγκρουση με την Ελλάδα, στο πλαίσιο της οποίας θα αδιαφορήσει για τις όποιες παραινέσεις της Ουάσιγκτον για αυτοσυγκράτηση».
Το συμπέρασμα του καθηγητή είναι πως ενδέχεται να αντιμετωπίσουμε μια πρωτοφανή κατάσταση στο ελληνοτουρκικό σύστημα και θα πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτήν, επενδύοντας σε μια εθνική αποτρεπτική στρατηγική.
Παζάρι πριν ΑΠΟ τη σύλληψη. Στο μεταξύ, επιβεβαιώνεται από στρατιωτικές πηγές η εκδοχή ότι οι δύο έλληνες στρατιωτικοί συνελήφθησαν μετά από διαπραγμάτευση μιας ώρας ανάμεσα στον έλληνα και τον τούρκο ταξίαρχο, όπως ανέφεραν από το περασμένο Σάββατο «ΤΑ ΝΕΑ». Αυτό δείχνει, ουσιαστικά, ότι ενώ αρχικά ακολουθήθηκε η συνήθης διαδικασία με στόχο την άμεση επιστροφή των δύο στρατιωτικών –όπως και στο παρελθόν μετά από παρόμοια περιστατικά –τελικά η Τουρκία επέλεξε να προχωρήσει στη σύλληψή τους, αναθέτοντας το θέμα στη στρατοχωροφυλακή. Κατά τις ίδιες πηγές, όταν η ελληνική περίπολος εντοπίστηκε από τους Τούρκους ο έλληνας υπολοχαγός επικοινώνησε με τον κινητό του τηλέφωνο με τον ταξίαρχό του, ενημερώνοντας για το συμβάν. Αμέσως ο ταξίαρχος επικοινώνησε με τον τούρκο αξιωματικό στην περιοχή, ζητώντας την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων. Εντούτοις, η επικοινωνία του έλληνα ταξίαρχου με τον τούρκο αξιωματικό δεν κράτησε λίγα λεπτά –όπως παλιά –αλλά πολύ περισσότερο. Και τελικώς οι Τούρκοι απάντησαν πως δεν μπορούν να τους αφήσουν ελεύθερους.
