Οδοιπορικό στην Αδριανούπολη: «Πού είναι οι Ελληνες;»

Είναι 9 το πρωί και βρίσκομαι στην είσοδο του μεγάλου παζαριού της Αδριανούπολης υπό τους ήχους τουρκικής ποπ. Η τεράστια επιγραφή σε υποδέχεται και στα ελληνικά. Λογικό.

Εδώ εξάλλου κάθε Παρασκευή, παραδοσιακά, συρρέουν εκατοντάδες Ελληνες και Ελληνίδες που ψωνίζουν από τους πάμφθηνους πάγκους. Αριστερά, πριν μπω στην κλειστή αγορά που απλώνεται σε μια τεράστια έκταση, υπάρχει και μικρότερο παζάρι με είδη μαναβικής.

Ο νυσταγμένος σεκιουριτάς μιλάει κουτσά αγγλικά, όπως οι περισσότεροι, και μου λέει με νόημα πως είναι η μέρα των Ελλήνων για τους εδώ εμπόρους. Δύο ώρες μετά, εντός του παζαριού, δεν έχω μετρήσει ή εντοπίσει Ελληνα ούτε κατά διάνοια. Οι χαμογελαστοί πωλητές και έμποροι, πίσω ή όρθιοι στους πάγκους του, με χαιρετούν ευγενικά, πετάνε ελληνικές λέξεις, επαναλαμβάνουν «Γιουνανιστάν».

Ακόμη και οι τουαλέτες έχουν επιγραφές στη γλώσσα μας. Λευκά είδη, παπούτσια, εσώρουχα αλλά και καλλυντικά, οικιακά σκεύη. Ο,τι θες το βρίσκεις εδώ και οι γυναίκες, με μαντίλες ή όχι, λαϊκά παιδιά και οικογένειες ψωνίζουν φόρμες, ρούχα, πίνουν τσάι στην καντίνα – καφέ της αγοράς.

Η μεταπρατική εορτή τα έχει όλα. Κι όμως, λείπουν τα πολλά ελληνικά πούλμαν που παρκάρουν τέτοια ώρα κάθε Παρασκευή μπροστά από τις εισόδους της αγοράς. «Πού είναι οι Ελληνες;» αναρωτιέται χαμογελώντας ο Οσμάν, ένας τριαντάρης που έχει πάγκο με κάλτσες. Η απουσία έχει αιτία, που όμως δεν τη γνωρίζουν οι μικρέμποροι εδώ αλλά και, όλες αυτές τις μέρες, οι ντόπιοι στην τουρκική πόλη.

Μετά το επεισόδιο με τη σύλληψη των δύο ελλήνων στρατιωτικών στις Καστανιές από τον τουρκικό στρατό και τη συνεχιζόμενη κράτησή τους στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Αδριανούπολης –φυλακές που δεν πλησιάζεις καν στα δύο χιλιόμετρα και όπου κρατούνται και αντιφρονούντες στο καθεστώς Ερντογάν -, κάτι άλλαξε. Τα ταξιδιωτικά γραφεία της Ορεστιάδας, για παράδειγμα, με μπροστάρη το Alpino Tours, έχουν αναβάλει τις ημερήσιες εκδρομές της Παρασκευής στην Αδριανούπολη και στο εδώ παζάρι.

Φανταστείτε, σύμφωνα με στοιχεία που δίνει ο δήμαρχος Ορεστιάδας Βασίλης Μαυρίδης, τις ημέρες πριν από το περιστατικό της σύλληψης, περνούσαν πάνω από 500 άτομα την ημέρα από τις Καστανιές στην Αδριανούπολη, ενώ τις Παρασκευές ξεπερνούσαν τους 1.200! Μεγάλο μέρος περνούσε τα σύνορα με πούλμαν. Οι δύο λαοί έχουν τον δικό τους κώδικα επικοινωνίας πέραν των πολιτικών αντιπαραθέσεων.

Τώρα όμως είναι η πρώτη Παρασκευή από το επεισόδιο της σύλληψης των Μητρετώδη και Κούκλατζη που κάτι μοιάζει να έχει μεταβληθεί. Οι κάτοικοι της Ορεστιάδας έχουν αποφασίσει ένα σιωπηλό μποϊκοτάζ, μέχρι –όπως λένε –να επιλυθεί το ζήτημα. Μάλιστα, ο Κούκλατζης ευαισθητοποιεί ακόμη περισσότερο την τοπική κοινωνία αφού είναι ντόπιος. Είναι μεσημέρι και στο παζάρι είναι πια εμφανές πως δεν θα έρθουν έλληνες επισκέπτες.

Αν υπάρχει κάτι που καταγράφει τη νέα τάση, είναι η ίδια η αγορά εδώ. Στον συνοριακό σταθμό της Αδριανούπολης (Pazarkule) λίγο μετά, επιβεβαιώνεται αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες. Δέκα αυτοκίνητα Τούρκων μπαίνουν στην Ελλάδα από εδώ, πολλά τζιπ, αρκετή νεολαία που πάει για διασκέδαση στις ελληνικές πόλεις –ένα ελληνικό περνάει για την Τουρκία. «Ολα καλά θα πάνε» μου λέει ο υπάλληλος του τελωνείου σε σπαστά ελληνικά καθώς μου ελέγχει την ταυτότητα.

Τελευταία, δεν περιμένουν πια και τουρκικά ταξί για να μεταφέρουν συμπατριώτες μας στην πόλη, εδώ στο τελωνείο. Η πιάτσα έχει μόνο μία ταμπέλα με τηλέφωνο από ραδιοταξί. Περνώ πεζός τη διάβαση προς την Ελλάδα, μπροστά από τους δύο φαντάρους που βαράνε σκοπιά εδώ στην «πινέζα». Ανάμεσα στα δύο τελωνεία, εδώ, σε απόσταση αναπνοής, έγινε το περιστατικό με τους δύο έλληνες στρατιωτικούς. «Ενστικτώδης αντίδραση αλλά και φόβος. Οντως η κίνηση έχει μειωθεί θεαματικά. Οι δικοί μας δεν πάνε προς τα κει» μου λέει ο Κωνσταντίνος που διατηρεί με την οικογένειά του το τελευταίο βενζινάδικο πριν από τα σύνορα, απέναντι από το δικό μας τελωνείο δηλαδή. Από την τηλεόρασή του βλέπουμε τις μεταθέσεις των διοικητών των μονάδων όπου ανήκουν οι στρατιωτικοί μας. Και αύριο εδώ θα καταφθάσει μια ειρηνική ποδηλατοπορεία που θα ξεκινά από την Ορεστιάδα και θα ζητά την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων.