Από φιάσκο σε φιάσκο – Εικόνα διάλυσης στον κρατικό μηχανισμό

Εικόνα διάλυσης και σοβαρών αρρυθμιών εμφανίζουν κρίσιμοι τομείς της καθημερινότητας των πολιτών που έχουν αντίκτυπο κα στην τσέπη τους, με την κυβέρνηση να αδυνατεί να διαχειριστεί τα προβλήματα και δώσει λύσεις.

Η κατάσταση στον ΕΦΚΑ είναι χαοτική, το σχέδιο αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων παραμένει στο αέρα και κρύβει επιβαρύνσεις για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» κατέρρευσε από την πρώτη στιγμή ενώ το Δημόσιο εξακολουθεί να τηρεί στάση πληρωμών προς τους ιδιώτες και προμηθευτές του.

Περισσότερες από 300.000 συντάξεις βρίσκονται σήμερα σε εκκρεμότητα, το μητρώο του ΕΦΚΑ εμφανίζει τεράστια λάθη, δεδομένα ασφαλισμένων έχουν χαθεί ενώ πρωτοφανές αλαλούμ επικρατεί με τις φουσκωμένες λόγω λαθών εισφορές σε δικηγόρους, μηχανικούς και οικονομολόγους ενώ ενήμεροι ασφαλισμένοι εμφανίζονται ως ανασφάλιστοι στο σύστημα.

Στο μέτωπο των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων το κουβάρι παραμένει μπερδεμένο. Οι εκτιμητές ζητούν περισσότερο χρόνο για να δώσουν τις νέες τιμές ζώνης σε όλη τη χώρα οι οποίες διαμορφώνονται κυριολεκτικά στο πόδι, πολλοί φορολογούμενοι έχουν παγώσει γονικές παροχές και αγοραπωλησίες ακινήτων περιμένοντας τις νέες αξίες ενώ οι αλλαγές στον χάρτη των αντικειμενικών που σχεδιάζονται κρύβουν επιβαρύνσεις για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες.

Την ίδια ώρα χιλιάδες νοικοκυριά που περίμεναν να υπαχθούν στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» ταλαιπωρήθηκαν και απογοητεύτηκαν. Η πλατφόρμα δεν άντεξε και κατέρρευσε με το καλημέρα ενώ δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για το μπλακάουτ του συστήματος. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε το περιθώριο τριών ετών για την προετοιμασία του προγράμματος και πέτυχε τελικά το απόλυτο φιάσκο.

Αλαλούμ από λάθη, χαράτσια και φουσκωμένες εισφορές

Δεκατέσσερις μήνες μετά τη λειτουργία του ΕΦΚΑ διαπιστώνεται ότι το Υπερταμείο στήθηκε με προχειρότητα και πρωτοφανή ερασιτεχνισμό, στοιχεία που αναδείχθηκαν εκ νέου με την αποπομπή τού έως προχθές διοικητή του Ταμείου Αθ. Μπακαλέξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα είναι ανέφικτο να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των δανειστών σχετικά με τη διευθέτηση όλων των εκκρεμοτήτων στις κύριες συντάξεις έως το τέλος Ιουνίου.

Σε εκκρεμότητα βρίσκονται αυτή την περίοδο 300.000 συντάξεις και εφάπαξ, εκ των οποίων οι 100.000 αφορούν κύριες συντάξεις. Σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης (πάνω από δύο Ταμεία) η σύνταξη εκδίδεται με τρία χρόνια καθυστέρηση και μέσω αλληλογραφίας, αφού δεν υπάρχει ηλεκτρονική διασύνδεση των ασφαλιστικών ταμείων.

Επίσης δεν υπάρχει η απαιτούμενη μηχανογραφική εφαρμογή μετά την ένταξη των Ταμείων στον ΕΦΚΑ, με αποτέλεσμα να εξαιρούνται από την έκδοση συνταξιοδοτικών αποφάσεων μέχρι και σήμερα οι ασφαλισμένοι με διαδοχική ασφάλιση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του πρώην ΙΚΑ με διατάξεις Δημοσίου. Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων Πόπη Μουρίκη, εδώ και 22 μήνες από την ψήφιση του 4387/16 του γνωστού νόμου Κατρούγκαλου εξακολουθούν και δεν βγαίνουν πράξεις συνταξιοδότησης με διαδοχική ασφάλιση στο Δημόσιο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η έκδοση του εφαπάξ και στη συνέχεια η έκδοση των πετσοκομμένων επικουρικών συντάξεων.

Εκτός από τις καθυστερήσεις στην απονομή συντάξεων, οι βάσεις δεδομένων του ΕΦΚΑ δεν έχουν επικαιροποιηθεί, οι υπηρεσίες δεν διασυνδέονται μεταξύ τους, τα λάθη στο Μητρώο δεν έχουν διορθωθεί, οι εγκύκλιοι είτε δεν έχουν εκδοθεί είτε εκδόθηκαν με καθυστέρηση και οι υπάλληλοι δεν έχουν εκπαιδευτεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μητρώο του ΕΦΚΑ δεν λειτούργησε, ούτε λειτουργεί ακόμη ολοκληρωμένα. Εχουν γίνει τεράστια λάθη κατά τη μεταφορά των δεδομένων, με αποτέλεσμα να έχουν χαθεί στοιχεία ασφαλισμένων.

Για παράδειγμα, για δύο γυναίκες με συνωνυμία υπήρξε συγχώνευση των μητρώων τους, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται εγγραφή μόνο για τη μία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει πάγωμα διαδικασίας, π.χ. απόδοσης σύνταξης θανάτου, απόδοσης εξόδων κηδείας, υποβολής ΑΠΔ κ.λπ.

Πρωτοφανές αλαλούμ επικρατεί και με τα νέα χαράτσια στους δικηγόρους, μηχανικούς και οικονομολόγους, αφού η εικόνα διάλυσης που παρουσιάζει ο ΕΦΚΑ οδηγεί σε σωρεία λαθών τα οποία φουσκώνουν τις εισφορές, ενώ ακόμη και ενήμεροι ασφαλισμένοι εμφανίζονται ως ανασφάλιστοι στο σύστημα.

Μάλιστα σύντομα θα ξεκινήσει η διαδικασία καταβολής διπλών εισφορών για επικουρική ασφάλιση και πρόνοια που θα επιβαρύνουν περίπου 250.000 επιστήμονες, αυτοαπασχολουμένους και επαγγελματίες.

Τιμές από τηλέφωνο, αγγελίες και Διαδίκτυο

Σε μεγάλο αγκάθι της τέταρτης αξιολόγησης με τεχνικές δυσκολίες αλλά και πολιτικές παρενέργειες εξελίσσεται το σίριαλ της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.

Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο ότι οι νέες τιμές ζώνης θα είναι έτοιμες μέχρι το τέλος Μαρτίου. Δεκαπέντε ημέρες πριν λήξει η προθεσμία, οι εκτιμητές ακινήτων και το υπουργείο Οικονομικών εξακολουθούν να βρίσκονται μπλεγμένοι στο κουβάρι των αντικειμενικών. Αδυνατούν να βγάλουν άκρη κρατώντας εγκλωβισμένους τους φορολογουμένους.

Πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν παγώσει γονικές παροχές αλλά και αγοραπωλησίες περιμένοντας τις νέες αντικειμενικές αξίες, ειδικά σε περιοχές που λογικά αναμένεται μείωση των τιμών. Οι περισσότεροι φοβούνται ότι θα πληρώσουν τα σπασμένα των αλλαγών στις αντικειμενικές αξίες με τον νέο λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ που θα λάβουν τον Αύγουστο. Υποτίθεται ότι σήμερα οι περίπου 250 εκτιμητές ακινήτων θα έδιναν τις εισηγήσεις τους για τις νέες τιμές σε 10.000 ζώνες σε όλη τη χώρα. Νέες αντικειμενικές αξίες σε όλη τη χώρα ακόμα δεν υπάρχουν και από αυτές που ανεβαίνουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, πολλές βγαίνουν στο «πόδι» αφού προκύπτουν από το τηλέφωνο, τις αγγελίες και το Διαδίκτυο.

Αυτοψίες και έρευνα της αγοράς δεν έχει γίνει. Οι εκτιμητές ζητούν ολιγοήμερη παράταση για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Αμέσως μετά θα αναλάβει δράση η τριμελής δευτεροβάθμια επιτροπή που έχει συσταθεί στην Καραγεώργη Σερβίας, η οποία θα συγκρίνει τις τιμές που θα δώσουν οι εκτιμητές με τα στοιχεία που διαθέτει το υπουργείο Οικονομικών από την Τράπεζα της Ελλάδος και το Μητρώο Μεταβιβάσεων Ακινήτων. Οπου διαπιστωθεί ότι υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις, η επιτροπή θα δίνει νέες τιμές, ενώ σε κάθε περίπτωση τον τελικό λόγο θα τον έχει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Οπως όλα δείχνουν, οι νέες τιμές δεν πρόκειται να είναι έτοιμες στο τέλος Μαρτίου αλλά εντός του Απριλίου, ενώ μέχρι το τέλος Μαΐου θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για αλλαγές στους συντελεστές ή στον συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ εάν διαπιστωθεί ότι με τις νέες τιμές ζώνης δεν επιτυγχάνεται ο ετήσιος εισπρακτικός στόχος των 2,65 δισ. ευρώ.

Ο νέος χάρτης των αντικειμενικών αξιών όπως έχει αρχίσει να διαμορφώνεται δείχνει αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων σε «λαϊκές» συνοικίες (Κερατσίνι, Δραπετσώνα, Ελευσίνα, Νίκαια κ.ά.) και μειώσεις στις άλλοτε ακριβές περιοχές του Λεκανοπεδίου (Εκάλη, Φιλοθέη κ.ά.).

Το σίριαλ με την πλατφόρμα που δεν ανοίγει

Τρία χρόνια περιθώριο είχε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προετοιμασία και την προκήρυξη του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ», ωστόσο το διάστημα αυτό πέρασε αναξιοποίητο. Το αποτέλεσμα ήταν η κατάρρευση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που στήθηκε για την υποδοχή των αιτήσεων συμμετοχής από τις πρώτες ώρες της ενεργοποίησης της, ταλαιπωρώντας χιλιάδες νοικοκυριά.

Οπως σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες, το μπλακάουτ του συστήματος δεν έχει καμία δικαιολογία καθώς η ηγεσία του υπουργείου είχε τρία χρόνια για την ολοκλήρωση του οδηγού εφαρμογής του προγράμματος και κυρίως και για την ορθή λειτουργία της πλατφόρμας. Μάλιστα στελέχη που χειρίστηκαν το προηγούμενο «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον Ι» σημειώνουν χαρακτηριστικά στα «ΝΕΑ»: «Δεν υπάρχει κανένα σοβαρό αίτιο για την κατάρρευση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Η τεχνολογία έχει λύσει όλα τα ζητήματα, όπως της διαχείρισης του μεγάλου φόρτου επισκέψεων. Είχαν τρία χρόνια καιρό, από τότε που ξεκίνησαν να εξαγγέλλουν το πρόγραμμα για να προετοιμαστούν».

Ενα άλλο ζήτημα που θίγουν είναι πως η ηγεσία του υπουργείου προφανώς δεν είχε αντιληφθεί τη μεγάλη ζήτηση που έχει η συγκεκριμένη δράση. Χιλιάδες νοικοκυριά ανέμεναν την προκήρυξη του προγράμματος προκειμένου έπειτα από πολυετή ύφεση να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους με χρηματοδοτική ενίσχυση. Υψηλές προσδοκίες έχει κι ο κλάδος της οικοδομής για την αναθέρμανση του τζίρου του.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας δέχεται επικρίσεις και για το γεγονός της μη καθιέρωσης κριτηρίων αξιολόγησης των προτάσεων. Το μοναδικό φίλτρο που υπάρχει είναι η σειρά προτεραιότητας, δηλαδή όποιος προλάβει πρώτος να υποβάλει αίτηση και δικαιολογητικά απολαμβάνει την οικονομική ενίσχυση.

Βέβαια και στο Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον Ι υπήρχε πάλι το κριτήριο της σειράς προτεραιότητας. Ωστόσο τη διαχείριση των αιτήσεων είχαν αναλάβει οι τράπεζες, αφού ήταν δεσμευτική η σύναψη δανείου.

Η λύση που δόθηκε εκ των υστέρων, δηλαδή το άνοιγμα του προγράμματος ανά ομάδα περιφερειών της χώρας, ίσως αποφορτίσει τον όγκο επισκέψεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα exoikonomisi.ypen.gr, εντούτοις το γεγονός πως σε αρκετές περιφέρειες τα κονδύλια που τους αντιστοιχούν είναι λίγα δεν αποκλείει το ενδεχόμενο της επανάληψης νέου μπλακάουτ.