«Τι είναι ο εθνομηδενισμός; Η απαξίωση κάθε έννοιας της πατρίδας, του έθνους, της φυλής, των παραδόσεων, της γλώσσας. Αυτός είναι ο εθνομηδενισμός. Παρελκόμενά του; Η θεοποίηση της παγκοσμιοποίησης, της νέα τάξης, ανοχή και διευκόλυνση της λαθρομετανάστευσης με συνέπεια την αύξηση της εγκληματικότητας, αλλά και η εξαθλίωση του λαού μέσω των Μνημονίων. Οι προπαγανδιστές των εθνομηδενιστικών αντιλήψεων προσπαθούν να ενσπείρουν διλήμματα στον λαό δημιουργώντας σύγχυση με τσιτάτα, «ρατσιστές – αντιρατσιστές», «εθνικιστές -αντιεθνικιστές», «φασίστες – αντιφασίστες», «ευρωσκεπτικιστές – ευρωπαϊστές» προκειμένου μετά να έλθουν αυτοί να του τα εξηγήσουν για να τον προστατεύσουν. Ο εθνομηδενισμός απαντάται τόσο σε κοινωνικό, πολιτικό αλλά και πολιτιστικό επίπεδο. Η αποδόμηση των θεσμών στη σύγχρονη Ελλάδα από την εθνομηδενιστική αντίληψη είναι πλέον καθεστώς. Ο εθνομηδενισμός έχει επικρατήσει σε μεγάλο μέρος της ανωτάτης εκπαίδευσης. Πολλοί από αυτούς που τον διακονούν είναι σήμερα καθηγητές και υπουργοί. Η εθνομηδενιστική αντίληψη δεν συμβαίνει μόνο στην αλλαγή θεώρησης της ιστορίας, αλλά και στην τεχνική αλλαγή της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων. Αυτή η εγχώρια εθνομηδενιστική νομενκλατούρα ευθύνεται για τη βαθύτατη πολιτική, κοινωνική, πολιτιστική παρακμή που βιώνει ο λαός και η χώρα από τη Μεταπολίτευση μέχρι των ημερών μας. Αυτή η μεταμοντέρνα εθνομηδενιστική αντίληψη που μας επιβλήθηκε έξωθεν και άνωθεν προετοίμασε και πέτυχε ψυχολογικά την πνευματική και οικονομική καταστροφή της πατρίδας. Οι εθνομηδενιστές λειτουργούν ως πέμπτη φάλαγγα της συνέχειας και της αξιοπρέπειας του έθνους…».
Αυτές τις γραμμές και πολλές άλλες ανάλογες, αναμασημένες, υπογράφει τον Οκτώβριο του 2015 ο Νίκος Παπαγεωργίου στον «Ελεύθερο Κόσμο», μια εφημερίδα που διαχρονικά –πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη χούντα των συνταγματαρχών –δεν φημίζεται να τρέφει θερμά αισθήματα για την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Θα ήταν όμως σοβαρό σφάλμα εκτίμησης να παρασυρθούμε από την υπογραφή και να εφησυχάσουμε με την αυταπάτη ότι παρόμοιες απόψεις είναι αυστηρά περιχαρακωμένες στο μαντρί της περιθωριακής ακροδεξιάς. Στην πραγματικότητα, διατυπωμένες σε υψηλότερους ή χαμηλότερους τόνους, φλερτάροντας ανοιχτά πάντοτε με την πολιτική παράνοια, εκφράζουν όλο το φάσμα του εθνολαϊκισμού, είτε με δεξιό είτε με αριστερό πρόσημο. Θα τις ακούσετε και από τα χείλη ανθρώπων που μέχρι πρότινος θεωρούσατε μετριοπαθείς και, εν πάση περιπτώσει, ουδέποτε σας έδωσαν το δικαίωμα να σχηματίσετε την εντύπωση ότι μπορεί να είναι και λιγάκι κουκουρίκου.
Το οξύμωρο με τον εθνομηδενισμό ξεκινάει ευθύς εξαρχής από τον ορισμό του. Καθώς, όσο και αν ψάξουμε, αποκλείεται να εντοπίσουμε κάποιον που να αυτοπροσδιορίζεται ως εθνομηδενιστής ώστε να μάθουμε από πρώτο χέρι τι ακριβώς πρεσβεύουν αυτά τα θλιβερά υποκείμενα, αντιλαμβανόμαστε ότι ο ορισμός του εθνομηδενισμού προσομοιάζει με τον ορισμό του μπαμπούλα. Κανένας γονιός δεν μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει στο νήπιό του πώς περίπου είναι ο μπαμπούλας. Αφήνει το ίδιο το νήπιο να καλύψει το κενό της περιγραφής με τη δική του δημιουργική φαντασία, να του προσθέσει όσα νύχια, όσες οπλές, όσες διχαλωτές γλώσσες ή όσες φλόγες από τα ρουθούνια χρειάζονται για να παραλύσει από τον τρόμο. Ετσι και ο εθνομηδενιστής μπορεί να είναι όσο κακός θέλεις εσύ να είναι, αρκεί να σου προκαλεί μια ενστικτώδη, αταβιστική αποστροφή. Υπό τη στενή έννοια μπορεί να είναι ένα κατάπτυστο μίσθαρνο όργανο των δυνάμεων που νυχθημερόν επιβουλεύονται την ακεραιότητα της πατρίδας σου, αλλά υπό την ευρεία έννοια μπορεί να είναι και όποιος απλώς δεν συμφωνεί μαζί σου. Δεν είναι ανάγκη να στραβωθείς με τις οδηγίες του Γιόζεφ Γκέμπελς για να κατανοήσεις ότι ποτέ δεν πρέπει να αφήνεις τον εχθρό σου έρμαιο του δικού του αυτοπροσδιορισμού ή της τυφλής φοράς των γεγονότων. Τον εχθρό σου πρέπει εσύ να τον κατασκευάζεις. Να του προσδίδεις εσύ τις ιδιότητες που επιθυμείς να έχει και κατόπιν να ξιφουλκείς εναντίον των ιδιοτήτων που εσύ του προσέδωσες. Να μη μάχεσαι εναντίον ενός εχθρού πρετ α πορτέ, αλλά ενός εχθρού κομμένου και ραμμένου στα μέτρα σου.
Είχα την τύχη και την τιμή να συναντήσω κι ενίοτε να συνεργαστώ με πολλούς από αυτούς που συστηματικά λοιδορούνται ως εθνομηδενιστές. Είμαι σε θέση να γνωρίζω πόση οργή και πικρία τούς προκαλεί αυτή η λοιδορία, εξού και δεν θα τους αναφέρω εδώ ονομαστικά –εάν όμως σας τρώει η περιέργεια, μπορείτε να γκουγκλάρετε τον εθνομηδενισμό και θα δείτε από παντού να ξεπετάγονται τα ονόματά τους, έτοιμη τροφή για τα σκυλιά. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν υψηλό αίσθημα αξιοπρέπειας, όπως και πλημμελή ή ανύπαρκτη σχέση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπερ και είναι πλήρως ανυπεράσπιστοι απέναντι στον διαδικτυακό κανιβαλισμό –μια επιπλέον απόδειξη ότι δεν χρειάζεται να ασχοληθείς εσύ με τους συκοφάντες, φτάνει και παραφτάνει οι συκοφάντες να ασχοληθούν μαζί σου. Είναι αρκούντως οξυδερκείς επίσης, ούτως ώστε να αντιλαμβάνονται πως ο διαδικτυακός όχλος δεν τρέφεται με τεκμήρια. Τρέφεται με λάσπη. «Οσο πιο μεγάλο, πιο τερατώδες είναι το ψέμα τόσο πιο πιστευτό γίνεται». Τι σπασίκλας είσαι, βρε Γκέμπελς. Ασε να πούμε τίποτε κι εμείς…
Ποιο είναι το ασυγχώρητο αμάρτημα των απανταχού εθνομηδενιστών; Οι πιο πολλοί αναλώνουν την ακαδημαϊκή τους σταδιοδρομία στην αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας. Δεν προσλαμβάνουν τη ρήση του Σολωμού «εθνικόν ό,τι είναι αληθές» ως ένα άδειο ρητορικό σχήμα. Θεωρούν ότι κάθε έθνος ανακατασκευάζει διαρκώς την ταυτότητά του και στην προσπάθειά του να εξωραΐσει την εικόνα του προσφεύγει συχνά σε ζωτικούς εθνικούς μύθους. Κάθε έθνος το κάνει αυτό –δεν είμαστε οι μοναδικοί εξυπνάκηδες της υφηλίου. Κάθε έθνος έχει να επιδείξει ηρωικές στιγμές, όπως και στιγμές ντροπής, ανδραγαθήματα όπως και εγκλήματα. Μια συγκριτική αντιπαράθεση των ιστορικών πηγών ενός έθνους με τις ιστορικές πηγές ενός άλλου έθνους (αλλά και με τις αντικρουόμενες ιστορικές πηγές μέσα στο ίδιο το έθνος) καταδεικνύει πως δεν μπορούν όλες να ισχύουν, ούτε όλες να θυμιατίζονται εις το διηνεκές με θρησκευτική ευλάβεια. Μονάχα τα ανασφαλή έθνη, τα συμπλεγματικά έθνη –όπως και τα συμπλεγματικά άτομα, όπως και οι συμπλεγματικές οικογένειες –φοβούνται τα πορίσματα της ιστορικής έρευνας και κρύβουν κάτω από το χαλί τα κρίματά τους. Η αποσιώπηση κάθε εθνικής πανωλεθρίας –πόσω μάλλον, η αποσιώπηση των αιτίων που οδήγησαν σε αυτήν –δεν μπορεί παρά να σπείρει την επανάληψή της. Θα είμαστε πάντα ένα γιουρούσι που ορμάει στα τυφλά και πέφτει από τη μια εθνική νίλα στην άλλη; Τελικά, τι είναι ο πατριωτισμός; «Είναι η πεποίθησή σου», κατά τον Τζορτζ Μπέρναρντ Σο, «ότι η χώρα σου είναι ανώτερη από τις άλλες επειδή εσύ γεννήθηκες σε αυτήν»; Εως πότε θα διακονούμε αυτόν τον εθνικιστικό παλιμπαιδισμό;