Οι απειλές για τις κινήσεις του στο Σκοπιανό, με αποκορύφωμα την επιστολή με τη σφαίρα που έφθασε στο υπουργείο Εξωτερικών την προηγούμενη εβδομάδα, δεν πτοούν τον Νίκο Κοτζιά ούτε μεταβάλλουν το πρόγραμμά του. Σε βαρύ κλίμα, ωστόσο, φαίνεται ότι θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή η επίσκεψή του στα Σκόπια. Η πολυαναμενόμενη πρώτη επίσκεψη έλληνα αξιωματούχου στο διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της ΠΓΔΜ δεν έχει την πανηγυρική διάσταση που αρχικώς της είχε αποδοθεί διότι η φιλοδοξία που κάλυπτε τα πρώτα στάδια της διαπραγμάτευσης για την επίλυση του ονοματολογικού έχει πλέον υποχωρήσει –για μια σειρά λόγων.
Καταρχήν, οι πληροφορίες είναι αντικρουόμενες για το αν ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχει στείλει ήδη τις ελληνικές προτάσεις για μία διεθνή συμφωνία προς μελέτη στη σκοπιανή κυβέρνηση ή αντίθετα θα τις μεταφέρει ο ίδιος την προσεχή Πέμπτη. Μία εκδοχή λέει ότι το ελληνικό σχέδιο έχει δοθεί ήδη από τις 12 Μαρτίου και μία άλλη αναφέρει ότι δεν έχει δοθεί καν και ότι ο Κοτζιάς θα το μεταφέρει πηγαίνοντας ο ίδιος στα Σκόπια. Αυτό εντέλει ίσως να μην έχει και τόσο μεγάλη σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι η ουσία των προτάσεων αυτών και το κατά πόσο θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στην επόμενη συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών με τον Μάθιου Νίμιτς, η οποία έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στις 27 Μαρτίου στη Βιέννη.
Το Σύνταγμα. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να εντοπιστούν ορισμένα στοιχεία που έχουν περιπλέξει τις συνομιλίες. Το πρώτο, το οποίο είναι και ορατό διά γυμνού οφθαλμού, είναι το θέμα της αλλαγής του Συντάγματος της ΠΓΔΜ. Πηγές που γνωρίζουν σημειώνουν ότι σε αυτή την πτυχή υπήρξε μία «σκλήρυνση» της ελληνικής πλευράς, ενώ πρόκειται για ένα από τα σημεία που προκαλούν έντονη ανησυχία στον διεθνή παράγοντα. Ο βασικός λόγος για αυτό είναι ότι μπορεί να θέσει σε δοκιμασία τη σταθερότητα της σκοπιανής κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή όμως, δεν μπορούν και να παραβλεφθούν οι ελληνικές ανησυχίες, καθώς η Αθήνα θέλει να διασφαλίσει, με όσο το δυνατόν ισχυρότερες εγγυήσεις, ότι μελλοντικά δεν θα βρεθεί μία άλλη σκοπιανή κυβέρνηση που θα επιδιώξει να αλλάξει τα συμφωνηθέντα.
Το όνομα. Το δεύτερο σημείο που εσχάτως συζητείται ευρέως είναι πώς ακριβώς θα διατυπωθεί το νέο όνομα. Είναι γνωστό ότι η Αθήνα έβλεπε εξαρχής ως καλές εκδοχές τα Gorna Makedonija και Nova Makedonija. Η ιδεατή λύση θα ήταν το όνομα που θα επιλεγεί να είναι ενιαίο και σε σλαβική γραφή. Φαίνεται όμως το πρόβλημα ίσως εντοπίζεται σε ένα άλλο αίτημα της ελληνικής πλευράς, το οποίο είναι να μη μεταφράζεται το όνομα αυτό σε άλλες γλώσσες.
Τα σχόλια του Ντιμιτρόφ. Διπλωματικές πηγές από την Αθήνα σημείωναν τις τελευταίες ημέρες ότι η κατάσταση στην ΠΓΔΜ δείχνει ότι οι συνομιλίες θα είναι δύσκολες. Επεσήμαιναν καταρχήν σχόλια που φέρεται να έκανε ο σκοπιανός υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ περί «παράλογων» ελληνικών θέσεων σε συζητήσεις που είχε με ευρωπαίους διπλωμάτες. Οι ίδιες πηγές δεν διευκρίνιζαν περαιτέρω πού αναφερόταν ο Ντιμιτρόφ, αλλά αν το ελληνικό σχέδιο περί διεθνούς συμφωνίας έχει επιδοθεί στα Σκόπια ίσως να αποτελεί μία εξήγηση για τέτοιου είδους σχόλια. Τόνιζαν όμως ότι είναι πλέον διακριτή μία διαφορά στάσης μεταξύ του Ντιμιτρόφ και του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος εμφανίζεται πιο διαλλακτικός. Ωστόσο, στο ζήτημα της ταυτότητας, Ζάεφ και Ντιμιτρόφ έχουν επανειλημμένως διατυπώσει κοινές θέσεις.
Μάχη για την αλβανική γλώσσα. Επιπλέον, στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ η κατάσταση είναι τεταμένη εξαιτίας της σφοδρής αντιπαράθεσης που προκάλεσε η θέσπιση νόμου με τον οποίο η αλβανική γλώσσα αναγνωρίζεται ως επίσημη γλώσσα του κράτους. Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβανόφ είχε αρχικά αρνηθεί να επικυρώσει τον νόμο, αλλά μετά τη δεύτερη θετική ψηφοφορία στη Βουλή η σχετική πρόταση έγινε νόμος του κράτους. Το Κοινοβούλιο μετετράπη σε πεδίο μάχης κατά τη διάρκεια της σχετικής συνεδρίασης την προηγούμενη εβδομάδα με αποκορύφωμα την αντιπαράθεση του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι με τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Αρμπέν Τζαφέρι, ο οποίος προέρχεται από την αλβανική πλευρά. Οι δύο άνδρες σχεδόν ήρθαν στα χέρια λόγω της προκλητικής στάσης Γκρούεφσκι και χρειάστηκε η επέμβαση των ανδρών ασφαλείας της Βουλής για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Χθες, Κυριακή, πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του νόμου στα Σκόπια, ενδεικτική του φορτισμένου κλίματος.
