Οι (σοβιετικές) εποχές που υπήρχε μόνο ένα όνομα στο ψηφοδέλτιο, και αυτό κατά κανόνα εκλεγόταν με 99% των ψήφων, έχουν από καιρό παρέλθει. Κοντά 109 εκατομμύρια ρώσοι ψηφοφόροι προσκλήθηκαν χθες στην κάλπη να επιλέξουν τον νέο τους πρόεδρο μεταξύ οκτώ υποψηφίων, επτά ανδρών και μιας γυναίκας. Κατ’ ουσίαν, ωστόσο, δεν έχουν αλλάξει και πολλά, το αποτέλεσμα ήταν και αυτή τη φορά δεδομένο. Εν μέσω κλιμακούμενης έντασης με τη Δύση, με τον μοναδικό σοβαρό αντίπαλό του, τον Αλεξέι Ναβάλνι, εκτός παιχνιδιού, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επανεξελέγη θριαμβευτικά, για τέταρτη φορά, πρόεδρος της Ρωσίας με ποσοστό 75% (στο 50% της καταμέτρησης), έναντι 63,6% στις εκλογές του 2012. Εχει λοιπόν ανοικτό τον δρόμο μπροστά του ώστε να συμπληρώσει το 2024 σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα ως αδιαφιλονίκητος ηγέτης της Ρωσίας –ο μακροβιότερος μετά τον Ιωσήφ Στάλιν.
Ο ίδιος φρόντισε να το πανηγυρίσει δεόντως, φωνάζοντας το σύνθημα «Ρωσία, Ρωσία» με το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στην Κόκκινη Πλατεία. «Μαζί», είπε, «θα εργαστούμε στο όνομα της Ρωσίας». Προέβλεψε ακόμη ότι η νέα του θητεία δεν θα είναι απλή, ζήτησε ενότητα, εμφανίστηκε βέβαιος ότι θα έρθουν ημέρες δόξας για τη χώρα του, ευχαρίστησε τους οπαδούς του για τη στήριξη, απέδωσε τη νίκη του στην αναγνώριση εκ μέρους των ψηφοφόρων των επιτευγμάτων του κι όταν ρωτήθηκε εάν θα είναι υποψήφιος και το 2024, μέτρησε τα χρόνια του: «Λοιπόν, τι λέτε, θα είμαι στην εξουσία έως τα εκατό μου;».
Καμία έκπληξη έως εδώ. Το μοναδικό στοιχείο σασπένς που είχε εξαρχής αυτή η εκλογική αναμέτρηση, η οποία έμοιαζε περισσότερο με δημοψήφισμα –ή και αντιδημοκρατική φάρσα, σύμφωνα με τον Ναβάλνι -, ήταν το ποσοστό της συμμετοχής. Λένε πως ήταν και ο μοναδικός φόβος του Κρεμλίνου: μια υψηλή αποχή που θα αμαύρωνε τον εκλογικό θρίαμβο του Πούτιν. Ποσοστό δεν είχε ανακοινωθεί έως αργά χθες το βράδυ, αλλά πάντως φαίνεται να ήταν μικρότερο από το 65% του 2012. Σύμφωνα βέβαια με τους 33.000 εκλογικούς παρατηρητές που είχε αναπτύξει ο Ναβάλνι, τη ΜΚΟ Golos, που ειδικεύεται στην παρατήρηση εκλογών, αλλά και ανταποκριτές ξένων εφημερίδων υπήρξαν εκτεταμένα επεισόδια νοθείας: προσθήκη ψηφοδελτίων στις κάλπες, πολλαπλές ψήφοι από έναν και μόνο ψηφοφόρο αλλά και εργαζόμενοι που πιέστηκαν / εκβιάστηκαν από τους εργοδότες τους να προσέλθουν στα εκλογικά τμήματα και να στείλουν ως τεκμήριο φωτογραφίες. «Συνάδελφοι, σας ζητούμε να εκπληρώσετε τα καθήκοντά σας ως πολίτες έως τις 16.30 και να κινητοποιήσετε επίσης συγγενείς και φίλους. Αναμένουμε ενημέρωση από τους συντονιστές κάθε 90’» έγραφε e-mail με αποστολέα τη διοίκηση μιας επιχείρησης με έδρα τη Μόσχα, που υποσχόταν δωρεάν εισιτήρια θεάτρου ως αντάλλαγμα. Αντίστοιχες μαρτυρίες κατέθεσαν δημοσιογράφοι του Reuters: ψηφοφόρους να φτάνουν με μισθωμένα πούλμαν, ομάδες πολιτών να φωτογραφίζονται μπροστά στην κάλπη, ενίοτε να ομολογούν ανοικτά πως «το αφεντικό» είχε ζητήσει «φωτογραφική αναφορά».
Η βρετανική κυβέρνηση έχει αποδείξεις ότι την τελευταία δεκαετία η Ρωσία όχι απλώς ερευνά τρόπους χρήσης νευροτοξικών παραγόντων για δολοφονίες, αλλά επιπλέον παράγει και αποθηκεύει ποσότητες του επίμαχου χημικού όπλου που χρησιμοποιήθηκε για τη δηλητηρίαση του ρώσου πρώην πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλια στις 4 Μαρτίου στο Σόλσμπερι: αυτό υποστήριξε χθες ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, κλιμακώνοντας περαιτέρω τη διαμάχη ανάμεσα στο Λονδίνο και τη Μόσχα.
Μία ημέρα νωρίτερα, το Κρεμλίνο είχε απαντήσει στην απέλαση 23 ρώσων διπλωματών από τη Βρετανία με την απέλαση ίσου αριθμού βρετανών διπλωματών. Και μόλις λίγες ώρες προτού κάνει ο Τζόνσον την καταγγελία αυτή στο BBC, o μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στην ΕΕ Βλαντίμιρ Τσίζοφ είχε υποστηρίξει στο ίδιο δίκτυο ότι η Ρωσία δεν διαθέτει πλέον καθόλου αποθέματα νευροτοξικών παραγόντων και πως δεν έχει καμία σχέση με το έγκλημα στο Σόλσμπερι, όμως πολλοί ρώσοι επιστήμονες οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έχουν παρασκευάσει τέτοια όπλα διαμένουν επί του παρόντος στη Βρετανία· και η πηγή του νευροτοξικού παράγοντα που χρησιμοποιήθηκε εναντίον του Σκριπάλ μπορεί να είναι ένα βρετανικό ερευνητικό εργαστήριο που βρίσκεται στο Πόρτον Ντάουν, μόλις 12 χιλιόμετρα από το Σόλσμπερι.
Οσο περνούν οι μέρες η Μόσχα μιλάει όλο και πιο ανοιχτά για προβοκάτσια. «Αστείους» αποκάλεσε τους ισχυρισμούς αυτούς ο Μπόρις Τζόνσον, επισημαίνοντας πως οι ρωσικές αντιδράσεις «δεν δείχνουν χώρα που πραγματικά πιστεύει ότι είναι αθώα». Σύμφωνα με τον Τζόνσον, αξιωματούχοι της Οργάνωσης για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων θα φτάσουν σήμερα στη Βρετανία προκειμένου να αναλύσουν δείγματα του παράγοντα που έστειλε στην εντατική τον Σκριπάλ, την κόρη του και τον πρώτο αστυνομικό που βρέθηκε κοντά τους: τα αποτελέσματα των αναλύσεων θα γίνουν γνωστά σε περίπου δύο εβδομάδες. Στο μεταξύ, εντός των ημερών, το βρετανικό εθνικό συμβούλιο ασφαλείας θα συνεδριάσει προκειμένου να εξετάσει τη λήψη επιπλέον μέτρων, ενδεχομένως αυτή τη φορά με στόχο τον πλούτο που έχουν σωρεύσει στη χώρα ρώσοι ολιγάρχες και αξιωματούχοι προσκείμενοι στον Πούτιν.
Ο ίδιος ο Τζόνσον, βέβαια, αναγνώρισε πως έλαβε πράγματι μέρος, αντί 180.000 ευρώ, σε έναν αγώνα τένις απέναντι στην Λιούμποφ Τσερνούκιν, σύζυγο ενός πρώην υπουργού Οικονομικών του Πούτιν, στη διάρκεια εκδήλωσης των Τόρις με σκοπό τη συγκέντρωση κεφαλαίων. Η Τσερνούκιν, που κέρδισε τον αγώνα, είχε επίσης καταβάλλει 34.000 ευρώ για το προνόμιο να καθίσει, σε άλλη αντίστοιχη εκδήλωση, πλάι στον βρετανό υπουργό Αμυνας Γκάβιν Ουίλιαμσον. Υπάρχουν πολλοί απλοί Ρώσοι που έχουν κάνει τη Βρετανία σπίτι τους και επ’ ουδενί δεν ευθύνονται για τις πράξεις της κυβέρνησης Πούτιν, επιχειρηματολόγησε ο Μπόρις Τζόνσον.
