Πριν από μερικές μέρες, στη Σπάρτη, έγινε μία εκδήλωση με θέμα την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παραβατικότητας, δηλαδή της παρανομίας. Στην εκδήλωση αυτή μίλησε και ο βουλευτής της ΝΔ Αθανάσιος Δαβάκης και μεταξύ άλλων, τα οποία δεν αναφέρθηκαν στη σχετική ειδησεογραφία, είπε τα εξής: «Απαγορεύω σε οποιονδήποτε αθίγγανο γύφτο… να με ψηφίζει». Είναι φανερό ότι η πρόταση του κ. Δαβάκη σχετίζεται με την αυξημένη και ίσως αυξανόμενη παραβατικότητα των Ρομά. Στην Παλαιοπαναγιά, εκεί που έγινε η εκδήλωση, μιλούν για όργιο παραβατικότητας των Ρομά.
Αυτή η δήλωση του κ. Δαβάκη κατακρίθηκε και χαρακτηρίστηκε ρατσιστική, φασιστική, απίστευτη κ.λπ. Η επόμενη πρόταση στην οποία ο κ. Δαβάκης λέει «Λυπάμαι τα παιδάκια τα οποία γεννιούνται από αυτούς τους ανθρώπους … και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται» πέρασε απαρατήρητη και ασχολίαστη, θετικά ή αρνητικά. Δεν προτίθεμαι να υπερασπιστώ τον κ. Δαβάκη, αλλά οι δηλώσεις του κρύβουν κάποια αλήθεια που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη.
Η κυρία Λένα Διβάνη, σε μία εισήγησή της (29/11/2001) προς την Εθνική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, υποστηρίζει ότι οι Ρομά είναι «η πιο αδικημένη και περιθωριοποιημένη κοινωνική ομάδα στην Ελλάδα» και ότι «οι συνθήκες που ζουν συνδέονται αναπόδραστα με τον αναλφαβητισμό και την παραβατικότητα». Η κυρία Διβάνη υπολογίζει ότι οι Ρομά στη χώρα μας είναι περίπου 300 χιλιάδες. Σήμερα, βέβαια, πρέπει να είναι σημαντικά περισσότεροι.
Οσοι πηγαίνουν στην εκκλησία θα έχουν εντυπωσιαστεί από γυναίκες Ρομά που ζητιανεύουν, με τα μωρά τους στην αγκαλιά, Κυριακές, καθημερινές και γιορτές έξω από την εκκλησία. Το ίδιο συμβαίνει και έξω από τα σουπερμάρκετ. Επίσης, θα σας έχει κάνει αλγεινή εντύπωση ότι πιτσιρίκια Ρομά, αγόρια και κορίτσια, ζητιανεύουν καθημερινά στις πλατείες και στα καφενεία. Η επαιτεία δεν είναι, βέβαια, έγκλημα, αλλά είναι εισαγωγή στην παρανομία. Μαζί με τις κλοπές, τα ναρκωτικά και τα συναφή αποτελούν την κατάσταση για την οποία ο κ. Δαβάκης εκφράζει τη λύπη του. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια που κρύβουν οι δηλώσεις του, και ανεξάρτητα από τα κίνητρα και τις προθέσεις του, θέτουν ένα σοβαρό θέμα. Τι κάνει η Πολιτεία για την κοινωνική ομάδα την Ρομά;
Ορισμένοι, και αυτοί είναι πολλοί, υποστηρίζουν ότι οι Ρομά δεν θέλουν να αλλάξουν τρόπο ζωής. Τους αρέσει να ζουν έτσι όπως ζουν. Ακόμη κι αν αυτό είναι αλήθεια, η Πολιτεία οφείλει να παρέμβει αποτελεσματικά. Ακόμη και με το ζόρι. Δεν πρέπει να είναι ανεκτό τα μικρά παιδιά να μην πηγαίνουν σχολείο ή να μένουν χωρίς ιατρική φροντίδα ή να ζουν σε άθλιους καταυλισμούς επειδή οι γονείς τους κρίνουν διαφορετικά. Οι νόμοι του κράτους είναι και για τους Ρομά.
Ο κ. Δαβάκης, ως βουλευτής, έχει δυνατότητα να επηρεάσει την πολιτική προς αυτή την κατεύθυνση και έτσι να συμβάλει στην εξαφάνιση ή στον περιορισμό της κατάστασης που προκαλεί λύπη όχι μόνον στον ίδιο αλλά και σε κάθε εχέφρονα πολίτη.
Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ε-mail: tplianos@aueb.gr