Το νομοσχέδιο που νομιμοποιεί το… φακέλωμα των επιβατών που ταξιδεύουν από και προς την Ευρώπη, άρχισε ήδη να ψηφίζεται από πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αφού υπάρχει κοινοτική οδηγία για την ψήφισή του).
Το νομοσχέδιο υποχρεώνει τους αερομεταφορείς να διαβιβάζουν προς αξιοποίηση τα μητρώα ονομάτων των επιβατών σε ειδική ανεξάρτητη υπηρεσία που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτό στα κράτη μέλη, τη «Μονάδα Στοιχείων Επιβατών», η οποία θα στελεχώνεται, μεταξύ άλλων, από μέλη της Αστυνομίας.
Το «φακέλωμα» των επιβατών θεωρήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) ως ο μόνος τρόπος να ανιχνευτούν τα ταξίδια τζιχαντιστών που όσο περνά ο καιρός χρησιμοποιούν όλο και περισσότερους μεταβατικούς σταθμούς για να μη γίνονται αντιληπτοί.
Γι’ αυτό οι επιβάτες που θα ταξιδεύουν αεροπορικώς από και προς την Ευρώπη σύντομα θα είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώνουν ένα πολύ μακρύ κατάλογο με προσωπικά στοιχεία στο πλαίσιο του σχεδίου καταπολέμησης της τρομοκρατίας, και όχι μόνο, που προωθεί η Κομισιόν.
Το σύστημα εφαρμόστηκε πιλοτικά σε διάφορες χώρες και κρίθηκε από την Κομισιόν αποτελεσματική η χρήση του για την πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη τρομοκρατικών και άλλων σοβαρών εγκλημάτων με τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων και, κατά περίπτωση, την εξεύρεση συνεργών και την εξάρθρωση εγκληματικών κυκλωμάτων.
Το νομοσχέδιο τιτλοφορείται ως «Ο περί της χρήσης των δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις (μητρώα) ονομάτων επιβατών (Passenger Name Records)» και προβλέπει την ίδρυση της ανεξάρτητης Μονάδας Στοιχείων Επιβατών στην οποία οι αερομεταφορείς είναι υποχρεωμένοι να καταθέτουν μια σειρά από προσωπικά στοιχεία των επιβατών τους 48 ώρες πριν από τον προγραμματισμένο χρόνο αναχώρησης της πτήσης ή όποτε αυτά τους ζητηθούν, σε περίπτωση που είναι αναγκαία για να αντιμετωπιστεί συγκεκριμένη και πραγματική απειλή σχετιζόμενη με τρομοκρατικά ή άλλα σοβαρά εγκλήματα.
Τα δεδομένα που θα περιέχονται στα μητρώα ονομάτων επιβατών τα οποία θα διαβιβάζονται από τους αερομεταφορείς στη Μονάδα Στοιχείων Επιβατών της Δημοκρατίας είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:
* Ονοματεπώνυμο.
* Διεύθυνση και στοιχεία επικοινωνίας όπως αριθμός τηλεφώνου και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
* Ημερομηνία κράτησης/έκδοσης εισιτηρίου.
* Προβλεπόμενη/ες ημερομηνία/ες ταξιδιού.
* Όλα τα στοιχεία πληρωμής συμπεριλαμβανομένης της διεύθυνσης χρέωσης.
* Ταξιδιωτικό πρακτορείο / ταξιδιωτικός πράκτορας.
* Ταξιδιωτικό ιστορικό του επιβάτη συμπεριλαμβανομένων των επιβεβαιώσεων κράτησης, του ελέγχου εισιτηρίων, πληροφοριών σχετικά με τη μη εμφάνιση του επιβάτη ή με την αγορά εισιτηρίου την τελευταία στιγμή χωρίς κράτηση.
* Γενικές πληροφορίες: Όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες για ασυνόδευτους ανηλίκους κάτω των 18 ετών όπως όνομα και φύλο του ανηλίκου, ηλικία, γλώσσα ή γλώσσες που ομιλεί, ονοματεπώνυμο και στοιχεία επικοινωνίας κηδεμόνα κατά την αναχώρηση και σχέση με τον ανήλικο, ονοματεπώνυμο και στοιχεία επικοινωνίας κηδεμόνα κατά τη άφιξη και σχέση με τον ανήλικο, πράκτορας αναχώρησης και άφιξης.
* Πληροφορίες σχετικά με την έκδοση των εισιτηρίων που περιλαμβάνουν τον αριθμό εισιτηρίου, την ημερομηνία έκδοσης, τα εισιτήρια απλής μετάβασης και τα πεδία αυτόματης αναγραφής ναύλου (Automated Ticket Fare Quote).
* Αριθμός θέσης και άλλες πληροφορίες για τη θέση.
* Πληροφορίες για τη χρήση κοινού κωδικού.
* Όλες οι πληροφορίες για τις αποσκευές.
Τα δεδομένα που θα διαβιβάζουν οι αερομεταφορείς στη Μονάδα Στοιχείων Επιβατών, νοουμένου ότι στη Δημοκρατία θα βρίσκεται το σημείο άφιξης ή αναχώρησης της πτήσης, θα διατηρούνται σε βάση δεδομένων για περίοδο πέντε ετών από τη διαβίβασή τους.
26 εγκλήματα στο μικροσκόπιο
Σύμφωνα με την Κομισιόν και, συγκεκριμένα, με τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εσωτερικών των κρατών-μελών, που έλαβαν ομόφωνα τη σχετική απόφαση, με τη χρήση των δεδομένων που περιέχονται στα μητρώα ονομάτων επιβατών μπορεί να αντιμετωπισθεί η απειλή της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών εγκλημάτων από διαφορετική οπτική γωνία πέραν εκείνης που προσφέρει η επεξεργασία άλλων κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Τα προσωπικά δεδομένα που θα διαβιβάζονται στις Μονάδες Στοιχείων Επιβατών των κρατών-μελών της ΕΕ όπως και στη Γιούροπολ (υπηρεσία πληροφοριών σε ζητήματα εγκληματικής φύσης της ΕΕ) θα τυγχάνουν επεξεργασίας με σκοπό τη διαλεύκανση των ακόλουθων 26 εγκληματικών πράξεων:
Συμμετοχή σε τρομοκρατική – εγκληματική οργάνωση, εμπορία ανθρώπων, σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και παιδική πορνογραφία, διακίνηση ναρκωτικών, διακίνηση όπλων, πυρομαχικών και εκρηκτικών, δωροδοκία, απάτη μεταξύ άλλων σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, παραχάραξη νομισμάτων συμπεριλαμβανομένου του ευρώ, ηλεκτρονικό έγκλημα / έγκλημα στον κυβερνοχώρο, εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου απειλούμενων ζωικών και φυτικών ειδών, παροχή βοήθειας για την παράνομη είσοδο και διαμονή, ανθρωποκτονία, εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων και ιστών, απαγωγή και ομηρεία, οργανωμένη και ένοπλη ληστεία, διακίνηση πολιτιστικών αγαθών περιλαμβανομένων αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, απομίμηση και πειρατεία προϊόντων, πλαστογράφηση και διακίνηση διοικητικών εγγράφων, λαθρεμπόριο ορμονικών ουσιών και άλλων αυξητικών παραγόντων, λαθρεμπόριο πυρηνικών και ραδιενεργών ουσιών, βιασμός, εγκλήματα που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, αεροπειρατεία και πειρατεία, δολιοφθορά, εμπορία κλεμμένων οχημάτων και βιομηχανική κατασκοπεία.