Τουλάχιστον 850.000 άνθρωποι πάσχουν από άνοια στη Βρετανία. Σύμφωνα με την οργάνωση Alzheimer’s Society, ο αριθμός τους αναμένεται να ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο μέχρι το 2025 και έως το 2051 θα έχει εκτοξευθεί στα δύο εκατομμύρια. Σύμφωνα με το περιοδικό «Psychology Today», τα οφέλη για τους κατοίκους των χωριών της άνοιας είναι σημαντικά. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος. «Μπορεί να είναι ωφέλιμα για κάποιους, αλλά όχι για όλους. Η δουλειά μας είναι να κάνουμε κάθε κοινότητα φιλική προς τα άτομα με άνοια, ώστε να μπορούν να μείνουν εκεί που έχουν ζήσει όλη τους τη ζωή. Πολλές από τις αρχές που διέπουν αυτά τα χωριά μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε κοινότητα», λέει στα «ΝΕΑ» η Στέισι Κάνον, στέλεχος της Alzheimer’s Society.
Ενα χωριό μόνο για όσους έχουν άνοια
Το ξέρουν όλοι ως έδρα του προκαθημένου της Αγγλικανικής Εκκλησίας και φυσικά από τις ομώνυμες «Ιστορίες» του, τις οποίες εμπνεύστηκε ο αποκαλούμενος «πατέρας της αγγλικής λογοτεχνίας» Τζέφρι Τσόσερ. Στο προσεχές μέλλον, όμως, το Καντέρμπουρι θα είναι γνωστό και για το πρώτο χωριό για πάσχοντες από άνοια και Αλτσχάιμερ που θα ιδρυθεί στη Βρετανία. Οι εμπνευστές του υποστηρίζουν ότι το Χωριό της Ανοιας, όπως αποκαλείται, θα φέρει επανάσταση στη φροντίδα και διαβίωση των ασθενών. Οι κάτοικοί του, όλοι πάσχοντες από άνοια, θα μπορούν να αισθάνονται χρήσιμοι προσφέροντας εθελοντική εργασία σε καταστήματα, ενώ παράλληλα θα επιδίδονται σε μια σειρά από καθημερινές δραστηριότητες: θα απολαμβάνουν το ρόφημά τους στην καφετέρια, θα κάνουν ψώνια στα μαγαζιά, θα πηγαίνουν στο σινεμά ή στο γυμναστήριο. Και όποτε το χρειάζονται θα λαμβάνουν ιατρική φροντίδα από εξειδικευμένο προσωπικό.
Η κοινότητα θα ενταχθεί στο οικιστικό συγκρότημα Μάουντφιλντ Παρκ που κατασκευάζεται στο Καντέρμπουρι, 89 χιλιόμετρα έξω από το Λονδίνο, το οποίο θα καλύπτει μια έκταση 2.300 στρεμμάτων και θα στεγάζει 4.000 σπίτια. Το Χωριό της Ανοιας θα εκτείνεται σε 61 στρέμματα και θα περιλαμβάνει καταστήματα, χώρους αναψυχής, πάρκα και 250 ειδικά σχεδιασμένες κατοικίες. Την κατασκευή του, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020, έχει αναλάβει η εταιρεία Corinthian Land και τη λειτουργία του η εταιρεία Avante που ειδικεύεται στη φροντίδα ατόμων με άνοια.
Πηγή έμπνευσης για το έργο, κόστους 15 εκατ. στερλινών, αποτέλεσε το Χόχεβεκ, το πρώτο χωριό για πάσχοντες από άνοια στον κόσμο που λειτουργεί στην Ολλανδία από το 2009. «Με εντυπωσίασε το πόσο διαφορετικές είναι οι ζωές των ασθενών εκεί σε σύγκριση με εκείνους που έχω συναντήσει στην Αγγλία. Καθόμουν στην καφετέρια και συνειδητοποίησα ότι αυτός που με σέρβιρε ήταν ένας από τους κατοίκους του χωριού. Είναι μια εξαιρετικά καλά σχεδιασμένη κοινότητα με χώρους πρασίνου, οι κάτοικοι της οποίας διατηρούνται σωματικά και διανοητικά δραστήριοι», λέει στα «ΝΕΑ» ο Σάιμον Ράιτ, διευθύνων σύμβουλος της Corinthian Land.
Οι κάτοικοι του Χωριού της Ανοιας θα αντιμετωπίζονται πρώτα ως άνθρωποι και έπειτα ως ασθενείς. «Πολλά κέντρα φροντίδας βασίζονται αποκλειστικά σε μια ιατρική προσέγγιση, την οποία εμείς προσπαθούμε να αποϊδρυματοποιήσουμε, καθώς όλοι θέλουμε να ζούμε όσο πιο κανονικά γίνεται. Στο παρασκήνιο λειτουργεί ένα κέντρο φροντίδας, αλλά στο προσκήνιο έχουμε μία κανονική κοινωνία. Μπορείς να έχεις το δικό σου σπίτι ή διαμέρισμα, να πας στο εστιατόριο ή σε ένα μπαρ, να ψωνίσεις, να κάνεις μια βόλτα έξω και να γνωρίσεις άλλους ανθρώπους. Με λίγα λόγια, να χαρείς τις απολαύσεις της ζωής, όπως έκανες προτού πάθεις άνοια, έχοντας πλήρη ελευθερία επιλογών» μου λέει ο Φρανκ βαν Ντίλεν, συνιδρυτής της εταιρείας Dementia Village Advisors και ένας από τους αρχιτέκτονες του Χόχεβεκ. «Συχνά λέω ότι ο κόσμος είναι ένα μεγάλο χωριό άνοιας. Πρέπει να καταβάλουμε μεγάλη προσπάθεια για να συμπεριλάβουμε τα άτομα με ειδικές ανάγκες στη φυσιολογική κοινωνία μας. Εμείς προσεγγίζουμε το θέμα με ολιστικό τρόπο προκειμένου να δώσουμε λύσεις στο πρόβλημα του κοινωνικού αποκλεισμού», προσθέτει. Η ζωή στο Χόχεβεκ κοστίζει 6.000 ευρώ τον μήνα. Τα ποσό όμως καλύπτεται πλήρως από το ασφαλιστικό σύστημα της Ολλανδίας. Το κόστος διαβίωσης στο χωριό του Καντέρμπουρι επί του παρόντος δεν είναι γνωστό.
Τα σπίτια της κοινότητας θα φιλοξενούν έως έξι άτομα, τοποθετημένα μαζί με βάση τα κοινά ενδιαφέροντά τους ή τον βαθμό της άνοιας από την οποία πάσχουν. Το προσωπικό φροντίδας θα είναι διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή, αλλά με διακριτική παρουσία, αφού στόχος είναι οι πάσχοντες να ζουν όσο πιο ανεξάρτητα και ελεύθερα γίνεται. Για τον λόγο αυτό, οι κάτοικοι του χωριού θα έχουν διαρκή πρόσβαση και στο υπόλοιπο συγκρότημα του Μάουντφιλντ Παρκ. Αντίστοιχα χωριά θα χτιστούν στη Σκωτία, τη Γερμανία, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ.
Σημαντικά οφέλη, αλλά όχι για όλους