«Η διατροφή επηρεάζει το άγχος;». Οι ειδικοί απαντούν, κατηγορηματικά ναι, προσθέτοντας ότι υπάρχουν ακόμη και τροφές που μιμούνται τα συμπτώματα του άγχους. Υπό τα δεδομένα αυτά, η επόμενη ερώτηση είναι αυτονόητη: «Τι πρέπει να τρώμε και τι να αποφεύγουμε;».
Η Dr Uma Naidoo, που εργάζεται στo Ψυχιατρικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης των ΗΠΑ και ειδικεύεται σε θέματα διατροφής και ψυχολογίας, επισημαίνει ότι εκείνοι που αισθάνονται να τους λυγίζει το άγχος πρέπει να έχουν πάντα στο μυαλό τους κάποιους απλούς κανόνες:
n Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, η ελλιπής ενυδάτωση, η κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης καθώς και το τσιγάρο συμβάλλουν ή μιμούνται τα συμπτώματα του άγχους.
n Η συνήθεια να ακολουθεί κανείς τακτικά και προγραμματισμένα γεύματα, αποφεύγοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τα υπογλυκαιμικά επεισόδια, αποτελεί σημαντικό σύμμαχο.
n Για την ενυδάτωση του οργανισμού η καλύτερη επιλογή είναι το νερό. Καταναλώνετε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια ημερησίως.
n Η νικοτίνη από μόνη της δεν προκαλεί άγχος, όμως η διακοπή του καπνίσματος έστω και για μερικές ώρες πυροδοτεί συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά του στρες. Συνεπώς, οι αγχώδεις άνθρωποι καπνίζουν περισσότερο για να διώξουν τις ενοχλήσεις αυτές. Πρόκειται όμως για μία προβληματική συνήθεια, καθώς η νικοτίνη μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και τους παλμούς της καρδιάς.
n Κάποιοι πιστεύουν ότι το αλκοόλ λειτουργεί ως αγχολυτικό. Στην πράξη όμως, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα.
n Η υιοθέτηση μια καλά ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, άπαχο κρέας και καλά λίπη, παίζει σημαντικό ρόλο (και) στην ψυχική υγεία.
n Η αποφυγή επεξεργασμένων τροφών και προϊόντων που περιέχουν γενναίες ποσότητες ζάχαρης είναι εξίσου σημαντική συνήθεια.
Η ζάχαρη απορρυθμίζει και την ψυχολογία. Αυτό που πρέπει κανείς να έχει στο μυαλό του είναι ότι η ζάχαρη μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση έως και κρίσεις πανικού. Μάλιστα, ακόμη και επεξεργασμένα προϊόντα που δεν έχουν γλυκιά γεύση κρύβουν συχνά μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης από αυτές που εικάζουμε, γι’ αυτό και οι καταναλωτές οφείλουν να διαβάζουν προσεχτικά τις διατροφικές πληροφορίες.
Ενα από τα πιο συχνά παραδείγματα που παραθέτει η Dr Naidoo είναι οι έτοιμες σάλτσες για μακαρόνια. Αναφερόμενη σε ένα τέτοιο προϊόν γνωστής εταιρείας με γεύση ντομάτας και βασιλικού, σημειώνει ότι «μόλις μισό φλιτζάνι σάλτσας περιέχει 12 γραμμάρια ζάχαρης –δηλαδή, τρία κουταλάκια του γλυκού».
Αντίθετα, οι φυσικές πηγές σακχάρων από τα φρούτα –φρέσκα ή ξηρά –και τους χυμούς επηρεάζουν εντελώς διαφορετικά τον οργανισμό, συμβάλλοντας στην ευεξία.
Σε κάθε περίπτωση η ειδικός επισημαίνει ότι η αντιμετώπιση των διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος χρειάζονται μια ολιστική αντιμετώπιση, συνεπώς η καθοδήγηση ενός ειδικού είναι επιβεβλημένη. Στο πλαίσιο αυτό, η διατροφή είναι ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. «Εχουν γίνει έρευνες σε πειραματόζωα με στόχο να διαπιστωθεί εάν και πώς η διατροφή επηρεάζει το άγχος. Στο πλαίσιο αυτό έχει διαπιστωθεί ότι τα λιπαρά τρόφιμα, τα γλυκά και τα ιδιαίτερα εύγεστα, έτοιμα προϊόντα μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των πειραματόζωων» σημειώνει. Και προσθέτει ότι το ίδιο πιθανόν να συμβαίνει και στους ανθρώπους αν και θα πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες μελέτες.
Οι καλύτεροι σύμμαχοι στο πιάτο μας.
Σε κάθε περίπτωση η ειδικός προτάσσει τη μεσογειακή διατροφή ως την πλέον ενδεδειγμένη για την προάσπιση της ψυχολογικής υγείας. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει την κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσιες σε ψευδάργυρο, όπως το μπρόκολο, οι λαχανίδες, τα στρείδια, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα προϊόντα ολικής αλέσεως. Το μαγνήσιο επίσης είναι γνωστό μέταλλο που θεωρείται ιδανικό για την καταπολέμηση του στρες. Συνεπώς, τα ψάρια, το αβοκάντο αλλά και τα σκούρα φυλλώδη λαχανικά θα πρέπει να βρίσκονται συχνά στο τραπέζι.
Επιπλέον το αβοκάντο, τα φυλλώδη λαχανικά, το κρέας και τα σπαράγγια είναι ιδανικές πηγές βιταμίνης B, που αποτελεί ακόμη έναν σύμμαχο της ψυχικής υγείας.
Και βέβαια επισημαίνει η ειδικός εκείνοι που νιώθουν το άγχος να τους καταβάλλει δεν πρέπει να παραβλέπουν τη δύναμη των λιπαρών οξέων Ω-3 (σαρδέλα, σολομός κ.ά.) και των προβιοτικών (γιαούρτι, κεφίρ κ.λπ.).
Πάντως, η Dr Naidoo προτείνει σε εκείνους που επιθυμούν να προχωρήσουν σε σημαντικές διατροφικές αλλαγές να επικοινωνήσουν πρώτα με τον γιατρό τους. Και αυτό διότι, σε αυτές τις περιπτώσεις ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί.
«Οποιοσδήποτε υγιής άνθρωπος σταματήσει να καταναλώνει επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν πλούσιες ποσότητες ζάχαρης θα αρχίσει σταδιακά να νιώθει το άγχος του να μειώνεται. Ομως εάν κάποιος αντιμετωπίζει τη δίαιτα ως το μοναδικό όπλο κατά του στρες θα πρέπει να γνωρίζει ότι η αλλαγή δεν θα είναι άμεση. Γενικά είναι προτιμότερη μια ολοκληρωμένη προσέγγιση θεραπείας, που περιλαμβάνει συνεδρίες, τεχνικές χαλάρωσης και ανακούφισης από το στρες, καλή υγιεινή ύπνου και ισορροπημένη διατροφή. Επιπλέον, ο γιατρός θα κρίνει εάν είναι απαραίτητη και η φαρμακευτική αγωγή», καταλήγει η ειδικός.
