Τον ασκό του Αιόλου άνοιξαν οι αποκαλύψεις για τη δραστηριότητα της Cambridge Analytica, εταιρείας που πρόσφερε τις υπηρεσίες της στο προεκλογικό επιτελείο του Ντόναλντ Τραμπ. Τώρα το facebook βρίσκεται στο μέσο ενός σκανδάλου, με τις μισές κυβερνήσεις του πλανήτη να ζητούν εξηγήσεις. Εξηγήσεις ζητεί κατ’ αρχάς το αμερικανικό Κογκρέσο. Αλλά ζητεί και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Και η Βουλή των Κοινοτήτων στο Λονδίνο. Ετσι ο ιδρυτής του facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ αναγκάστηκε χθες να πάρει θέση δημόσια σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα.

«Κάναμε λάθη που επέτρεψαν δεδομένα των χρηστών μας να καταλήξουν στην εταιρεία Cambridge Analytica» ανέφερε ο Ζάκερμπεργκ, υποσχόμενος ότι η εταιρεία θα προχωρήσει σε αλλαγές. Στις πρώτες του δηλώσεις μετά τη δημοσιοποίηση, την Παρασκευή, της αποκάλυψης ότι η εταιρεία παραχώρησε πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα 50 εκατομμυρίων χρηστών της, ο επικεφαλής του facebook έγραψε σε ανάρτησή του: «Κάναμε λάθη, υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν και χρειάζεται να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να τα κάνουμε». Πρόσθεσε ότι θα ενημερωθούν όλοι οι χρήστες τα δεδομένα των οποίων έπεσαν σε λάθος χέρια, ότι η εταιρεία θα διερευνήσει όλες τις εφαρμογές που είχαν πρόσβαση σε δεδομένα χρηστών πριν από τις αλλαγές που υιοθετήθηκαν από το facebook το 2014 και τέλος ενημέρωσε ότι θα υπάρχει ένα νέο εργαλείο που θα εμφανιστεί στα προφίλ, το οποίο θα ενημερώνει τους χρήστες για το πως να «σβήσουν» εφαρμογές από τρίτους.

Το ερώτημα που απασχολεί στο μεταξύ τις αμερικανικές Αρχές και πιο συγκεκριμένα την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου, που άνοιξε και τη σχετική έρευνα, είναι ένα: έχει ευθύνη και σε ποιον βαθμό ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ; Τον ιδρυτή του facebook εγκαλούν τόσο το βρετανικό Κοινοβούλιο όσο και το Ευρωπαϊκό: ο Ζάκερμπεργκ κατηγορείται ανοικτά από τη Βουλή των Κοινοτήτων ότι εξαπάτησε τους βουλευτές σε παλαιότερη ακρόασή του. Γιατί ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής Ντάμιαν Κόλινς υπενθυμίζει σε επιστολή του ότι ο Ζάκερμπεργκ είχε ερωτηθεί επανειλημμένως τι κάνει η εταιρεία του για την ασφάλεια των πληροφοριών.

Και τι έκανε ο Ζάκερμπεργκ; «Υποβάθμισε με τις απαντήσεις του το πρόβλημα και μας παρέσυρε» λέει σήμερα ο επικεφαλής της Επιτροπής, ενώ την ίδια ώρα η Ελίζαμπεθ Ντένχαμ, επικεφαλής της Επιτροπής Πληροφοριών, ζητούσε από την Εισαγγελία άδεια για να ερευνηθούν τα γραφεία της Cambridge Analytica. Η οποία με τη σειρά της αρνείται να επιτρέψει την πρόσβαση στα γραφεία της. Και συγχρόνως φυγάδευσε δέκα σφραγισμένες κούτες, οι οποίες έχει κάθε λόγο να υποθέσει κανείς ότι περιείχαν υλικό που συνδέονται με το σκάνδαλο.

Διαμάχη έχει ξεσπάσει και στο εσωτερικό του facebook, ενώ υπήρξε και το πρώτο θύμα: ο Αλεξ Στάμος, υπεύθυνος ψηφιακής ασφάλειας του κολοσσού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να αποχωρήσει από το facebook από τον περασμένο Αύγουστο. Ο Στάμος, γράφουν οι «Νιου Γιορκ Τάιμς», ζητούσε να υπάρξει περισσότερη διαφάνεια –άποψη που δεν συμμερίζονταν συνάδελφοί του. Ο Στάμος πείστηκε τελικά να μείνει προκειμένου να επιβλέψει τη φάση μετάβασης στον διάδοχό του, αλλά και επειδή η διοίκηση της εταιρείας εκτίμησε ότι η αποχώρησή του θα έπληττε την εικόνα της. Ολο αυτό το διάστημα, πάντως, οι αρμοδιότητές του αποψιλώθηκαν, ενώ η ομάδα του έφτασε να αριθμεί μόλις τρία άτομα από 120 που είχε λίγους μήνες νωρίτερα.

Η απομάκρυνση του Στάμος, σημειώνουν οι παρατηρητές, πιστοποιεί το γεγονός πως η διοίκηση επιχείρησε να λύσει (ή να μη λύσει) μια σειρά από προβλήματα, όπως η ρωσική διείσδυση στην πλατφόρμα, η αύξηση των ψευδών ειδήσεων και η υφαρπαγή 50 εκατομμυρίων λογαριασμών από την εταιρεία Cambridge Analytica για λόγους πολιτικής χειραγώγησης, ως εσωτερική υπόθεση.