Σε πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας με χαρακτηριστικά που θα ξεπερνούν σε αυστηρότητα μια «κανονική» επιτήρηση και θα κινούνται προς τους όρους ενός προληπτικού προγράμματος θα εισέλθει η Ελλάδα μετά τον Αύγουστο του 2018, διαμηνύει ο Χανς Φάιλμπριφ, επικεφαλής του EuroWorking Group (EWG), ο οποίος έχει στα χέρια του τον πλήρη φάκελο της Ελλάδας, που περιλαμβάνει αφενός το «κλείσιμο» του προγράμματος στήριξης και αφετέρου την επεξεργασία της μεταπρογραμματικής εποπτείας και της ελάφρυνσης του χρέους. Ο ευρωπαίος αξιωματούχος κάνει λόγο για «υπό όρους ελάφρυνση χρέους», ενώ εκτιμά ότι αν το ΔΝΤ «επιβιβαστεί» πλήρως στο ελληνικό πρόγραμμα, θα συμμετέχει ως εταίρος των Ευρωπαίων στη μεταμνημονιακή εποπτεία.
«Αν χορηγηθεί στην Ελλάδα ελάφρυνση χρέους ή υπό όρους ελάφρυνση χρέους είναι λογικό οι δανειστές να επιδιώξουν να παρακολουθούν πώς προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις, να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξουν πισωγυρίσματα και να σιγουρευτούν ότι υλοποιούνται οι πολιτικές που έχουν ήδη αποφασιστεί. Θα χρειαστεί κάτι μεταξύ μιας κανονικής εποπτείας και ενός πραγματικού προληπτικού προγράμματος» δηλώνει ο Φάιλμπριφ στα «ΝΕΑ» στην πρώτη συνέντευξη που δίνει από τότε που ανέλαβε επικεφαλής του EWG, αντικαθιστώντας τον Αυστριακό Τόμας Βίζερ.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ. «Η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση. Η κρίση έχει διαρκέσει αρκετά περισσότερο από ό,τι σε άλλες χώρες, τα δάνειά της είναι αρκετά υψηλότερα, τα προγράμματα προσαρμογής συνοδεύθηκαν από περισσότερη ένταση, υπήρξαν τα προβλήματα το 2015, οπότε είναι λογικό να έχει η χώρα διαφορετική μεταχείριση από τους πιστωτές της» επεξηγεί ο ολλανδός οικονομολόγος, ο οποίος γνωρίζει καλά την ελληνική κρίση, καθώς ήταν επί πέντε χρόνια δεξί χέρι του Γερούν Ντεϊσελμπλούμ.
«Τα πρώτα χρόνια αμέσως μετά το πρόγραμμα είναι τα πιο καθοριστικά, οπότε θα έχουμε ενισχυμένη εποπτεία από τους δανειστές για να βοηθηθεί η Ελλάδα να παραμείνει στον σωστό δρόμο» δηλώνει, επισημαίνοντας ότι μέσω της επιτήρησης θα διασφαλιστεί πως «θα αποφευχθούν πισωγυρίσματα σε σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, ότι θα προχωρήσει η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που θα νομοθετηθούν το τρέχον διάστημα και θα πρέπει να υλοποιηθούν τα επόμενα χρόνια».
Αν και απέφυγε να ανοίξει πλήρως τα χαρτιά του, καθώς όπως λέει «το παζλ βρίσκεται ακόμη σε στάδιο επεξεργασίας», τοποθέτησε εντός του πλαισίου της μεταπρογραμματικής εποπτείας το σύνολο των δεσμεύσεων της Αθήνας, οι οποίες έχουν ήδη νομοθετηθεί, τις δεσμεύσεις στους τομείς της ενέργειας, των ιδιωτικοποιήσεων και τις νομοθετημένες μεταρρυθμίσεις που μένει να υλοποιηθούν. Επιπλέον, δήλωσε ότι η χώρα θα βρίσκεται σε κάποιο είδος εποπτείας μέχρι να αποπληρώσει τα δάνειά της. «Η ενισχυμένη εποπτεία θα εφαρμοστεί στα χρόνια αμέσως μετά το πρόγραμμα, αλλά κάποιου είδους εποπτεία θα υπάρχει μέχρι την αποπληρωμή του συνόλου των δανείων» είπε.
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ. Οσον αφορά τη συζήτηση γύρω από το αν η Ελλάδα έχει ανάγκη μια προληπτική γραμμή πίστωσης μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος, την οποία απορρίπτει κατηγορηματικά η κυβέρνηση, ο Φάιλμπριφ απαντά: «Είναι ξεκάθαρο ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει ένα προληπτικό πρόγραμμα. Μπορεί να το ζητήσει. Ο ασφαλέστερος τρόπος εξόδου είναι ένα προληπτικό πρόγραμμα. Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι κάποιας μορφής αιρεσιμότητα».
Οσον αφορά τη γαλλική πρόταση για την ελάφρυνση του χρέους ο Χανς Φάιλμπριφ λέει ότι «εφόσον ενεργοποιηθεί, όταν η χώρα έχει χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις αποπληρωμές των δανείων, θα λαμβάνει κάποια ελάφρυνση χρέους».
Ποια μέτρα διευθέτησης του χρέους βρίσκονται υπό εξέταση; Το πιο σημαντικό αφορά την «επέκταση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων του EFSF» και όπως εξηγεί ο Φάιλμπριφ «όταν η κατάσταση της οικονομίας δεν είναι καλή, τότε η επέκταση θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη». Στα ενδεχόμενα που μελετώνται περιλαμβάνεται ακόμη «η πιθανότητα να εξαγοραστούν από τον ESM τα δάνεια του ΔΝΤ».
Για τον επικεφαλής του EWG, της ομάδας των εκπροσώπων των υπουργών Oικονομικών της ευρωζώνης που προετοιμάζουν τα Eurogroup, προέχει να διασφαλιστεί ότι η χώρα θα εξέλθει «ομαλά» από το πρόγραμμα, κάτι που προϋποθέτει να κλείσουν μέχρι τον Ιούνιο πέντε κρίσιμες προϋποθέσεις. Πρώτον, η ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης με τα 88 προαπαιτούμενα. «Τα προαπαιτούμενα πρέπει να ολοκληρωθούν στην ώρα τους, στην αντίθετη περίπτωση θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα» τόνισε. Δεύτερον, θα πρέπει να γίνει η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους και να ληφθούν αποφάσεις για τη μεταπρογραμματική εποπτεία. Τέλος, ο Φάιλμπριφ επισημαίνει ότι η εκπόνηση της στρατηγικής ανάπτυξης από την ελληνική κυβέρνηση είναι «κρίσιμη» για να πειστούν οι αγορές, όπως και η δημιουργία ενός «σημαντικού» μαξιλαριού ασφαλείας. «Οσο μεγαλύτερο το μαξιλάρι ασφαλείας τόσο μεγαλύτερη η εμπιστοσύνη των αγορών στη χώρα» δηλώνει κατηγορηματικά. «Ολο το πακέτο των πέντε συνιστωσών θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί τον Ιούνιο για να έχουμε ομαλή έξοδο τον Αύγουστο. Η εμπειρία δείχνει ότι κάποιες φορές τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως αναμένεται» προειδοποιεί.
Οσον αφορά το ΔΝΤ, ο επικεφαλής του EWG λέει ότι «υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το Ταμείο να ενεργοποιήσει τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα», κάτι που θα κριθεί στο επόμενο διάστημα, κατά το οποίο αναμένονται έντονες συζητήσεις. Απέφυγε, πάντως, να επιβεβαιώσει ότι το Ταμείο επιδιώκει η μεταρρύθμιση των συντάξεων και η μείωση σε αφορολόγητο να αρχίσουν από το 2019. «Το Ταμείο έχει θέσει ως προϋπόθεση για να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτουμένων που έχει ζητήσει, και περισσότερη σαφήνεια στο χρέος. Ο τόνος τους είναι θετικός, αλλά πρέπει να υλοποιηθούν τα προαπαιτούμενα». Ο ευρωπαίος αξιωματούχος θεωρεί πάντως ότι «το ΔΝΤ θα συμμετέχει ενδεχομένως στη μεταπρογραμματική εποπτεία». Οπως επεξηγεί, «θα είναι λογικό, αν το ΔΝΤ ενεργοποιήσει τη συμμετοχή του, να παραμείνει ως εταίρος και μετά το πρόγραμμα για να παρακολουθεί την ικανότητα της χώρας να αποπληρώνει τις οφειλές της».
