Εχουν ήδη φτιάξει τη δική τους σελίδα στο Facebook. Ο λογαριασμός τους στο Instagram γεμίζει καθημερινά με φωτογραφίες που ανεβάζουν οι ίδιοι. Οσο για την επικοινωνία με τους συνομηλίκους τους, επιλέγουν ως επί το πλείστον το Viber. Κι όμως, αυτή η σχέση των παιδιών με τα κοινωνικά δίκτυα ξεκινά πριν καν κλείσουν τα 13 τους χρόνια.
Η σχέση των παιδιών με τα κοινωνικά δίκτυα μέσα από τα… μάτια των γονιών τους ήταν το αντικείμενο της διαδικτυακής έρευνας που πραγματοποίησε σε δείγμα 1.100 χρηστών το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ). Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, τα ελληνόπουλα χρησιμοποιούν από πολύ μικρή –μη επιτρεπτή ηλικία –τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Μάλιστα, όπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» η υπεύθυνη επικοινωνίας του Κέντρου Κατερίνα Ψαρουδάκη, αυτό που ίσως δεν περίμεναν να βρουν οι ερευνητές ήταν το γεγονός ότι τα 12χρονα –ίσως και μικρότερα –παιδιά μπαίνουν στα κοινωνικά δίκτυα εν γνώσει των γονέων τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία, 55,86% των γονέων παραδέχονται πως το παιδί τους, ηλικίας κάτω των 13 ετών, χρησιμοποιεί κοινωνικά δίκτυα.
Αλλωστε, και οι ίδιοι οι γονείς, όπως συμπληρώνει η Κατερίνα Ψαρουδάκη, χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο τις περισσότερες φορές πιο συχνά και από τους ανηλίκους. Οι νεότεροι δε γονείς, ηλικίας από 20 – 35 ετών, σερφάρουν στο Ιντερνετ πολύ πιο συχνά –το ποσοστό καθημερινής χρήσης… εκτοξεύεται στο 71%. «Για μας, αυτό το εύρημα είναι θετικό, καθώς η ενασχόληση των γονέων με το Διαδίκτυο τους καθιστά ενήμερους για τους κινδύνους και τις παγίδες που κρύβονται στον ιντερνετικό κόσμο και επομένως μπορούν να προστατεύσουν και τα παιδιά τους».
Viber, Instagram και Facebook είναι οι χώροι όπου πλέον… παίζουν τα ελληνόπουλα. Ωστόσο, αυτή η ενασχόληση από τόσο νωρίς κάνει τους ειδικούς να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
ΑΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΑ. «Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως τα κοινωνικά δίκτυα δεν έχουν δημιουργηθεί για παιδιά. Αρα, δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα δίχτυα ασφαλείας που θα προστατεύσουν ένα παιδί στην τρυφερή ηλικία των 11, 12 και 13 ετών. Οποιοσδήποτε μπορεί να το “πλησιάσει” και να το εκμεταλλευτεί», σημειώνει η Κατερίνα Ψαρουδάκη και επισημαίνει πως τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες δεν ξέρουν να προστατεύσουν τα προσωπικά τους δεδομένα. «Εχουν δε την πολύ κακή συνήθεια να κοινοποιούν την παρουσία τους –πληροφορία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε κακόβουλο. Κι αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος, το να μπλέξει ένα παιδί με κάποιον, ο οποίος θα προσπαθήσει αρχικά να κερδίσει την εμπιστοσύνη του με απώτερο σκοπό την εκμετάλλευσή του. Δυστυχώς, έχουμε γίνει μάρτυρες αρκετών τέτοιων περιστατικών, ιδιαίτερα με παιδιά που χρησιμοποιούν τα chat-rooms για τις συνομιλίες τους».
Στις 25 Μαΐου πρόκειται να τεθεί σε ισχύ ο νέος Κανονισμός της ΕΕ για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων. Σύμφωνα με την Κατερίνα Ψαρουδάκη, ο νέος νόμος θα απαγορεύει ρητά τη χρήση των κοινωνικών δικτύων σε παιδιά κάτω των 13 ετών, ενώ αναμένεται να προβλέπει πως τα παιδιά 13 –15 ετών θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μόνο με γονική συναίνεση. «Η εφαρμογή του νόμου θα είναι, πάντως, μία πολύ καλή ευκαιρία για τους γονείς να θέσουν εκ νέου τα όρια».
ΕΞΑΡΤΗΣΗ. Ενδιαφέρον, πάντως, παρουσιάζει το στοιχείο ότι οι γονείς, ανώτερου εκπαιδευτικού επιπέδου, θεωρούν ότι διαμορφώνεται ο χαρακτήρας του παιδιού τους από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πως σε συνθήκες άγχους αυξάνουν το χρόνο ενασχόλησής τους με αυτά. Αναδεικνύεται μέσα από τις συγκεκριμένες απαντήσεις ότι τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να οδηγήσουν σε συμπεριφορές εξάρτησης. Οι γυναίκες, δε, είναι εκείνες που θεωρούν περισσότερο –σε ποσοστό 58% –ότι η χρήση κοινωνικών δικτύων από τα παιδιά βελτιώνει τις δεξιότητές τους.
«Μαμά, μη μου κλείσετε το Internet»
Τα παιδιά, σύμφωνα με την έρευνα, δεν στρέφονται στους γονείς τους για βοήθεια αν προκύψει οποιοδήποτε πρόβλημα στο Διαδίκτυο. Ενα ποσοστό γονέων της τάξης του 16% δηλώνει ότι δεν ξέρει αν το παιδί του προστατεύει τα προσωπικά του δεδομένα στο Διαδίκτυο και ένα 7% δηλώνει ότι δεν ξέρει αν το παιδί του έχει πέσει θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού. «Και αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί γονείς χρησιμοποιούν τη χρήση του Διαδικτύου ως μέσο τιμωρίας ή ανταμοιβής για το παιδί, μια τακτική που θα πρέπει να σταματήσει να ακολουθείται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, το παιδί που θα κάνει κάποιο λάθος να μην το λέει στη μαμά ή στον μπαμπά γιατί φοβάται ότι θα του στερήσουν την πρόσβαση στο Internet».
