Σε «διάλογο κωφών» φαίνεται ότι εξελίχθηκε η πολυσυζητημένη ευρωτουρκική συνάντηση της Βάρνας από την οποία δεν προέκυψαν απτά αποτελέσματα τόσο για την υπόθεση των δύο ελλήνων στρατιωτικών που συνεχίζουν να κρατούνται στην Αδριανούπολη ούτε για τις ενέργειες της Αγκυρας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου –στοιχείο που προφανώς εντείνει την ανησυχία στην Αθήνα και στη Λευκωσία.
Σε ένα κλίμα εμφανώς παγωμένο ο ίδιος ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ (που εκπροσώπησε την Ευρωπαϊκή Ενωση μαζί με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον πρωθυπουργό της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης) εξέφρασε ενώπιον του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τη δυσαρέσκειά του για τη συνεχιζόμενη κράτηση ευρωπαίων πολιτών από τις τουρκικές Αρχές.
Από την πλευρά του, ο Γιούνκερ έγινε ακόμη πιο συγκεκριμένος. Είπε ότι ετέθη καθαρά των θέμα των δύο ελλήνων στρατιωτικών, προσθέτοντας ότι απαιτούνται κοινές προσπάθειες για το θέμα, ενώ όπως μετέφερε (μέσω twίtter) ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, εκφράστηκε η ελπίδα οι δύο Ελληνες να αφεθούν ελεύθεροι μέχρι το Πάσχα. Επιπλέον ο Μπορίσοφ σημείωσε ότι η απάντηση του Ερντογάν όταν του ετέθη το ζήτημα ήταν ότι «τον λόγο έχει η ανεξάρτητη Δικαιοσύνη». Ο βούλγαρος πρωθυπουργός είπε ότι θα ενημερώσει σχετικά τον έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες από κοινοτικές πηγές, Τουσκ και Γιούνκερ ανάλωσαν περίπου 20 λεπτά συζητώντας με τον Ερντογάν για το θέμα των δύο ελλήνων στρατιωτικών. Ο τούρκος πρόεδρος όμως απέφυγε να δεσμευθεί για οτιδήποτε, αν και κατά ορισμένες πληροφορίες είπε ότι θα εξετάσει το θέμα.
Σε ανάλογη γραμμή κινήθηκαν όπως φάνηκε οι συνομιλίες σε σχέση με τις κινήσεις της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Τουσκ είπε ότι η ΕΕ στέκεται ενωμένη πίσω από την Κυπριακή Δημοκρατία και το δικαίωμά της να ερευνά και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους. Ο δε Γιούνκερ έστειλε αυστηρό μήνυμα ότι η βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρο συνιστά προϋπόθεση, ώστε να υπάρξει πρόοδος στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις ΕΕ – Τουρκίας. Ολα αυτά όμως δεν φαίνεται να άλλαξαν τις απόψεις του Ερντογάν που μάλιστα δεν δίστασε να πει ότι η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Κύπρου πρέπει να γίνει με βάση το Διεθνές Δίκαιο, προσθέτοντας ότι έδωσε πληροφορίες σε γραπτή μορφή στους συνομιλητές του για να μπορέσουν να αναλύσουν το θέμα.
ΜΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΣΤΟΥΜΙ. Κατά τα λοιπά, ο Ερντογάν κινήθηκε στη γραμμή που είχε παρουσιάσει στην πορεία του προς τη Βάρνα, εμφανιζόμενος με φιλευρωπαϊκό κοστούμι. Σε αντίθεση με όσα είχε πει προχθές περί «Μεγάλης Τουρκίας», ο τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι «η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει στρατηγικός μας στόχος» και ότι θα ζητούσε να αρθούν όλα τα πολιτικά και τεχνητά εμπόδια ώστε να αναζωογονηθεί η ενταξιακή διαδικασία». Ο Ερντογάν συνέδεσε επίσης την υλοποίηση των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει η Αγκυρα στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για το Προσφυγικό με τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη, η οποία βέβαια παραμένει εδώ και μεγάλο διάστημα παγωμένη. Στο τραπέζι βρέθηκαν ακόμη τέσσερα θέματα, όπου όμως δεν υπήρξαν μεγάλες συγκλίσεις, κάτι που φάνηκε και από το ξερό «όχι» του Τουσκ σε σχετική ερώτηση. Στο Προσφυγικό, οι Τουσκ, Γιούνκερ και Μπορίσοφ χαιρέτισαν τη συνδρομή της Τουρκίας στη διαχείριση του προβλήματος. Ωστόσο, ο Ερντογάν εμφανίστηκε ξανά πιεστικός για την ταχύτερη καταβολή των κονδυλίων που έχει υποσχεθεί η ΕΕ. Η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία ανησυχεί ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους και στο σημείο αυτό ο Γιούνκερ είπε ότι ίσως η Αγκυρα πρέπει να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο τούρκος πρόεδρος τόνισε όμως ότι οι επιχειρήσεις κατά της τρομοκρατίας, ιδιαίτερα για όσο διάστημα κρίνεται ότι υπάρχει απειλή πραξικοπήματος, θα συνεχιστούν. Δεν παρέλειψε επίσης να κάνει τα παράπονά του για τη μη απελευθέρωση της χορήγησης βίζας σε τούρκους πολίτες, αλλά και για την «πολιτικοποίηση» της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης.
Κοινοτικοί αξιωματούχοι παραδέχονταν πάντως ότι «ο διάλογος αυτή τη στιγμή είναι αν θα διακόψουμε τις σχέσεις με την Τουρκία και όχι αν θα προχωρήσουμε. Ο Ερντογάν θα πρέπει πραγματικά να αλλάξει, να κάνει μία μεταστροφή». Την ίδια στιγμή, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Die Welt» ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς επανέλαβε την άποψη της Βιέννης ότι πρέπει να τερματιστούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Αργά χθες το βράδυ, μετά την αρχική ενημέρωση της Αθήνας για όσα διημείφθησαν στη Βάρνα, κυβερνητικές πηγές σχολίαζαν ότι «για πρώτη φορά η ΕΕ έστειλε σαφές μήνυμα στην Τουρκία πως δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις χωρίς πρόοδο στις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο».
