Το μοναχικό ταξίδι ενός 14χρονου για την Ελλάδα

Λίγο πριν πεθάνει ο πατέρας του τού είπε πως η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία θα πρέπει να πάει όταν τα πράγματα αγριέψουν στο Πακιστάν. Εξι μήνες αργότερα, ο 14χρονος Ζαΐν αναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι του και να διανύσει πάνω από 6.000 χιλιόμετρα μέχρι να φτάσει στην Κω.

Τον Μάρτιο του 2016, όταν τα σύνορα των Βαλκανίων είχαν πια κλείσει, ο ανήλικος από το Πακιστάν, έπειτα από παρότρυνση της μητέρας του, ξεκίνησε το ταξίδι για την Ελλάδα. Η κατάσταση στη χώρα του και μέσα στους κόλπους της ευρύτερης οικογένειάς του ήταν τεταμένη οπότε το ταξίδι –όσο επικίνδυνο κι αν αποδεικνυόταν –ήταν μονόδρομος για το μικρό αγόρι. Σε αντίθεση με άλλους ασυνόδευτους ανήλικους, που τελικός προορισμός τους ήταν κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, το αγόρι ήθελε να έρθει και να μείνει στην Ελλάδα, να πάει σχολείο και να δουλέψει εδώ, όπως άλλωστε του είχε πει ο πατέρας του που είχε έρθει στη χώρα μας, πριν πεθάνει από καρκίνο.

Ολομόναχος χωρίς την προστασία ενηλίκου ξεκίνησε από το Πακιστάν για την Τουρκία. Το ταξίδι κόστισε στην οικογένεια του Ζαΐν 2.500 ευρώ. Γενικά δεν φοβήθηκε, λέει στα «ΝΕΑ», παρά μόνο όταν περπατώντας σε ένα επικίνδυνο και δύσβατο μονοπάτι βρέθηκε ξαφνικά σε γκρεμό. Ευτυχώς, τα κατάφερε. Εφτασε στα τουρκικά παράλια και πληρώνοντας άλλα 2.000 ευρώ «έκλεισε» θέση για το ταξίδι στην Ελλάδα. «Μέσα σε μία πλαστική βάρκα, πολύ μικρή, ήμασταν στριμωγμένοι 15 άνθρωποι. Κι ενώ φτάναμε στην ακτή, τη βούλιαξαν και βρεθήκαμε όλοι στη θάλασσα», θυμάται.

ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΡΑΤΗΣΗΣ. Στην Κω έμεινε λιγότερο από 12 μήνες σε έναν χώρο που με ένα χώρισμα από το υπόλοιπο κέντρο κράτησης προοριζόταν για τα ασυνόδευτα ανήλικα. Η χωρητικότητά του ήταν 50-52 ανήλικα και τους πρώτους έξι μήνες τα παιδιά, περιγράφει ο Ζαΐν, ήταν απλά κλεισμένα μέσα, «μόνο φαγητό και ύπνο». Μετά το εξάμηνο, οργανώσεις πραγματοποιούσαν κάποιες «εκδρομές» στην πόλη της Κω. Η σειρά του για να μεταφερθεί σε κάποια δομή φιλοξενίας έφτασε ύστερα από 10 μήνες. Στις 9 Ιανουαρίου του 2017 μπήκε στη Δομή Φιλοξενίας των Γιατρών του Κόσμου, η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Αύγουστο του 2016 και είναι μία από τις 48 δομές φιλοξενίας μακράς και βραχείας διαμονής συνολικής χωρητικότητας 1.118 θέσεων. Σήμερα στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), εκτιμάται πως ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων αγγίζει τα 3.000 –πιο συγκεκριμένα, 2.940. Από αυτά το 96,6% είναι αγόρια και 3,4% κορίτσια, ένα 4,7% είναι παιδιά κάτω των 14 ετών.

ΣΤΟΝ ΞΕΝΩΝΑ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ. Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο υπεύθυνος της Δομής Φιλοξενίας Χρήστος Δημόπουλος, η οργάνωση αρχικά σε συνεργασία με άλλους ξενώνες παρακολουθούσε τα ασυνόδευτα ανήλικα ως εξωτερικά ιατρικά περιστατικά. «Οταν όμως οι ροές ήταν τέτοιες και ο αριθμός των παιδιών αυτών ολοένα και μεγάλωνε, ήταν επιτακτική η ανάγκη να δημιουργηθεί ο ξενώνας φιλοξενίας των Γιατρών του Κόσμου», εξηγεί. Η επιλογή των παιδιών γίνεται από το ΕΚΚΑ. «Συνήθως ένα δύσκολο ιατρικά παιδί θα το παραπέμψουν στο δικό μας ξενώνα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για δομή μόνο με παιδιά που έχουν ιατρικά προβλήματα». Στη συγκεκριμένη δομή ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται φτάνει τους 26.

Συνολικά 32 ανήλικα αγόρια 12 έως 18 ετών μένουν στη δομή της οργάνωσης σε ένα πενταώροφο κτίριο στο κέντρο της Αθήνας. Τα 14 είναι πακιστανικής καταγωγής, τα υπόλοιπα είναι από το Αφγανιστάν, τη Συρία, το Ιράν, το Μπανγκλαντές, τη Νιγηρία και το Ιράκ. Η ισορροπία σε ό, τι αφορά στις χώρες καταγωγής αλλάζει κάθε τόσο καθώς εξαρτάται από την πορεία των αιτημάτων που έχουν κάνει για μετεγκατάσταση ή οικογενειακή επανένωση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παιδιά από τη Συρία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για θετική απάντησε σε τέτοιου είδους αιτήματα σε αντίθεση με παιδιά από το Πακιστάν ή τις αφρικανικές χώρες. Η κατανομή στη Δομή Φιλοξενίας των Γιατρών του Κόσμου αποτελεί μικρογραφία αυτής που καταγράφεται συνολικά για τα ασυνόδευτα ανήλικα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 42,91% είναι από το Πακιστάν, το 24,52% από το Αφγανιστάν και από τη Συρία το 12,51%.

Οπως υπογραμμίζει ο Δημόπουλος, για τα ασυνόδευτα παιδιά δύο είναι τα προβλήματα από τα οποία θα πρέπει να προστατευθούν, η σεξουαλική εκμετάλλευση και ο κόσμος των ναρκωτικών. Ο 16χρονος σήμερα Ζαΐν μένει με άλλα τρία παιδιά στο ίδιο δωμάτιο. Καθημερινά πηγαίνει στο Διαπολιτισμικό Σχολείο του Ελληνικού στην Α’ τάξη του γυμνασίου. Αγαπημένα του μαθήματα είναι τα ελληνικά ενώ δυσκολεύεται αρκετά στη φυσική και στη γαλλική γλώσσα. Το μεγάλο του όνειρο, αν η αίτηση ασύλου του έχει αίσια κατάληξη, είναι ένα: να γίνει ηθοποιός.