Το «Μακεδονικό», οι θέσεις και οι πτυχές στην αναζήτηση έντιμης πατριωτικής λύσης για το ονοματολογικό, βρέθηκαν το βράδυ της Τρίτης στο επίκεντρο της συζήτησης με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Νίκου Μέρτζου, με τίτλο «Το Μακεδονικό», που πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο «Γιάννος Κρανιδιώτης» του υπουργείου Εξωτερικών.
«Πρέπει ν’ απαντήσουμε στο ερώτημα τι θέλουμε από τη βόρειο γείτονά μας, μία χώρα σταθερή ή μία χώρα που ν’ αποτελεί κομμάτι της δαγκάνας της Τουρκίας στην περιοχή με τρόπο που ν’ αυξάνει την εχθρότητα απέναντι μας», διερωτήθηκε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς ,εξηγώντας ότι καλούμαστε ν’ αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του ονοματολογικού μέσα στο ασταθές τοπίο που υφίσταται σήμερα στην περιοχή μας, περιοχή μεγάλων αλλαγών.
«Η Μακεδονία σήμερα ανήκει σε τέσσερα κράτη… »
Ο υπουργός Εξωτερικών έκανε αναφορά στην ευρύτερη περιοχή που ιστορικά λέγεται Μακεδονία και σήμερα ανήκει σε τέσσερα κράτη με το μεγαλύτερο μέρος ν’ ανήκει σε εμάς.
Σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως αυτό που περιπλέκει την υπόθεση είναι ότι στα Σκόπια προσπαθούν να βρουν ιστορική ταυτότητα με τρόπο στρεβλό, γεννώντας τον αλυτρωτισμό.
«Και είναι ολοφάνερο», είπε, «ότι το πρόβλημα του ονόματος συμπυκνώνει τον αλυτρωτισμό στην ιστορία, στην εκπαίδευση, στα σύμβολα και στον τρόπο που εκλογικεύει την καθημερινότητα της συνείδησής τους».
«Μεγάλο βήμα ότι περιορίστηκαν τα σύμβολα»
Στο πλαίσιο αυτό εξέφρασε την άποψη πως «είναι μεγάλο βήμα το ότι αυτά τα σύμβολα άρχισαν να περιορίζονται», χαρακτηρίζοντας ως «μη θαρραλέο» να μην αναγνωρίζεται ως σημαντική η αλλαγή του ονόματος του αεροδρομίου από ανθρώπους που στο παρελθόν το θεωρούσαν θεμελιακό αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Το ζήτημα με την ΠΓΔΜ είναι ιστορικό, είπε ο υπουργός Εξωτερικών, επισημαίνοντας ότι το όνομα με τη λέξη «Μακεδονία» ως πολιτική οντότητα υφίσταται εδώ και 70 χρόνια και η λέξη αυτή «περπάτησε» με αναγνώριση από πολλά κράτη, όπως επίσης συσκευάστηκε η λεγόμενη «μακεδονική» γλώσσα, η οποία αναγνωρίστηκε από τον ΟΗΕ χωρίς να υπάρξει ελληνική φωνή επί τρία χρόνια γύρω από το θέμα.
Ο Ν. Κοτζιάς ανέδειξε επίσης τη σημασία των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που όπως είπε «σπάσανε τις προκαταλήψεις», τονίζοντας ότι «το κάναμε διότι είναι εθνικό μας συμφέρον».
Υπό το πρίσμα αυτό, υπογράμμισε την «αίσθηση ευθύνης που οφείλει να έχει η χώρα μας ως ισχυρότερη χώρα για την περιοχή μας».
«Θέλουμε να τελειώνουμε με τα πυροδοτήματα της Ιστορίας που μας κρατούν φυλακισμένους. Εμάς μας συμφέρει μία περιοχή που θα αναπτύσσεται οικονομικά και θα αναπτύσσεται μαζί μας βγαίνοντας από την κρίση» είπε και πρόσθεσε ότι δεν πρέπει ν’ αφήσουμε να γίνονται βαλκανικές πολιτικές χωρίς εμάς», επισημαίνοντας ότι «η αδράνεια είναι βαθιά λανθασμένη στην εποχή της παγκοσμιοποίησης».
«Με γεωγραφικό προσδιορισμό τ’ όνομα»
Στη συνέχεια, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς στην εξωτερική πολιτική, ότι δεν μπορεί η ισχυρή Ελλάδα με την μακραίωνη ιστορία της να φοβάται να κάνει συμβιβασμό μ’ ένα μικρό κράτος που δεν έχει βρει ακόμα την ταυτότητά του και να φοβάται να επιδείξει ευθύνη στην περιοχή.
Στο σημείο αυτό επανέλαβε ότι ο συμβιβασμός δεν μπορεί να είναι «σάπιος».
«Τ’ όνομα που θα συμφωνήσουμε δεν θα πρέπει να έχει αλυτρωτικά στοιχεία, πρέπει να έχει γεωγραφικό προσδιορισμό. Μια σύνθετη ονομασία που να εκφράζει την ιδιαιτερότητα και γεωγραφικότητα αυτού του κράτους χωρίς να προσβάλει καμία από τις δύο πλευρές», είπε ο Ν. Κοτζιάς.
Και συνέχισε: «Θεωρώ μεγάλη υπόθεση το γεγονός ότι σήμερα οι άνθρωποι της χώρας στα βόρειά μας θεωρούν ότι η λέξη Μακεδονία και μακεδονική γλώσσα δεν αφορά τον Μεγαλέξανδρο, την αρχαιότητά μας».
Εξέφρασε δε τη βαθιά του πεποίθηση ότι «αν κάνεις διαπραγματεύσεις και επιβάλεις μια λύση που η άλλη πλευρά δεν θέλει, αλλά απλώς της επιβλήθηκε, γεννιέται ο ιστορικός αναθεωρητισμός, η διάθεσή της να τα αλλάξει όλα».
«Πιστεύω ότι ο καλός έντιμος συμβιβασμός θα συμβάλει στον πολλαπλασιασμό των σχέσεών μας με αυτό το κράτος, στη σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή, στη διεθνή αναβάθμιση της Ελλάδας και θα μας φέρει πιο κοντά με τους άλλους λαούς της περιοχής» τόνισε.
«Συμφωνία που να επιβιώσει δυσκολιών»
«Θέλουμε μία θετική ατζέντα που να δίνει προοπτική στους λαούς μας» είπε.
Ο Ν. Κοτζιάς αναφέρθηκε και στην αντίληψή του για τον πατριωτισμό: «Ν’ αγαπάς τα πάτρια εδάφη, την ιστορία σου, την κουλτούρα σου, τις κατακτήσεις και τους αγώνες του λαού σου και να είσαι περήφανος γι αυτά», σημείωσε, ενώ, όπως είπε, «δεν είναι πατριωτισμός να αρνείσαι το δικαίωμα στην άλλη πλευρά να είναι και αυτή περήφανη για τη δικιά της ιστορία την πραγματική και να ταυτίζεται με τον δικό της πολιτισμό».
Ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι «πατριωτισμός σημαίνει μία σύνθετη ονομασία που να ισχύει για όλους και για όλες τις σχέσεις, δηλαδή και για το εσωτερικό, να ισχύει και να εκφράζεται αυτό και από τη διεθνή συμφωνία που θα κάνουμε στον ΟΗΕ και από τη διακρατική συμφωνία και από τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο σύνταγμά τους».
Αποσαφήνισε δε ότι «δεν πρέπει ν’ αφήσουμε στο μέλλον να γεννηθούν καινούρια προβλήματα. Διότι χωρίς erga omnes θα έχουμε επενδύσει σε μελλοντικές τριβές καθημερινότητας που θα συσσωρεύσουν πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που έχουμε σήμερα».
Τόνισε επίσης ότι «η αλλαγή του συντάγματος είναι αναγκαία όχι μόνο για τη δική μας εξασφάλιση αλλά και για τη δική τους» .
«Γι αυτό», κατέληξε, «πρέπει η συμφωνία που θα κάνουμε να έχει σταθερότητα, να μπορεί να επιβιώσει δυσκολιών, ν’ αναπτύσσει την εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο πλευρές και όχι τη δυσπιστία, να μπορεί να κάνει τη ζωή όλων πιο εύκολη, πιο φιλική, πιο ειρηνική».