«Ready Player One»: Οταν η οικονομία ανθεί, πουλάμε ελπίδα. Οταν καταρρέει, πουλάμε νοσταλγία. Ακούγομαι κυνικός, μιλάμε όμως για βασικούς νόμους της αγοράς που αποτυπώνονται σε κάθε έκφανση αυτού που ονομάζουμε «ψυχαγωγία». Στη δεκαετία του ’80, για παράδειγμα, ανθούσαν οι αναφορές στο έτος 2000, στο πέρασμα σε έναν άλλο αιώνα που θα ήταν ακόμα καλύτερος, πιο πολύχρωμος, πιο ελεύθερος, πιο ριζοσπαστικός. Τώρα όμως που ο 21ος αιώνας ενηλικιώθηκε, το παραμύθι αυτό δεν φτουράει πια, δεν πείθει. Ετσι τώρα οι καταναλωτές, δηλαδή εμείς, κοιτάζουμε προς τα πίσω να δούμε τι χάσαμε. Και δώσ’ του μουσικές τίγκα στο παλιομοδίτικο συνθεσάιζερ (το λεγόμενο retrowave ιδίωμα, που ξεκίνησε παραδόξως από τη Γαλλία), δώσ’ του remake ή sequel επιτυχιών εκείνης της δεκαετίας (το κάναμε κι εδώ με το… «Ρόδα, τσάντα και κοπάνα»), πάρτε και κανένα βινύλιο που ούτως ή άλλως ακούγεται καλύτερα (αν έχεις καλό πικάπ βεβαίως), ορίστε και κόμικ ήρωες που κυκλοφορούν με walkman (στο μεγάλο σουξέ «Guardians of the Galaxy»), και να, η αγορά βρίσκεται πάλι σε κίνηση.
Τι όμως θα είχε να πει για όλα αυτά ένας γνήσιος ρομαντικός που έζησε αυτή την εποχή καθορίζοντάς την; Η απάντηση έρχεται με τη μορφή μιας ταινίας που φέρει την υπογραφή του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Και είναι μια ταινία φαντασμαγορική, με την κυριολεκτική έννοια του όρου, ένα γιγαντιαίο blockbuster που όμως –και αυτό είναι άλλο ένα παράδοξο –θα «μιλήσει» πιο βαθιά σε ένα κοινό ελαφρώς προχωρημένης ηλικίας (οι συνομήλικοι ας μου συγχωρέσουν τούτα τα πικρά λόγια). H βασισμένη σε best seller πλοκή λαμβάνει χώρα στο μέλλον, το έτος 2045, όπου σε μια κοινωνία κατεστραμμένη, η μόνη διαφυγή είναι ένα σύμπαν εικονικής πραγματικότητας ονόματι OASIS. Το κλου; Ο δημιουργός του, πεθαίνοντας, αφήνει την αμύθητη περιουσία του στο πρώτο άτομο που θα βρει ένα κρυμμένο «πασχαλινό αβγό», πυροδοτώντας έναν διαγωνισμό που καθηλώνει όλο τον κόσμο. Και στη μάχη αυτή υπάρχουν καλοί και κακοί.
Είναι δύσκολο να περιγράψουμε τον όγκο των αναφορών σε ολάκερη την pop κουλτούρα όπως αυτή αναπτύχθηκε στις δεκαετίες του ’70 και του ’80, μπορούμε όμως να τονίσουμε πως καμία εξ αυτών δεν στέκει ως περιττό στολίδι –αντιθέτως αξιοποιούνται σεναριακά και προωθούν όλο και περισσότερο τη δράση. Οχι πως δεν υπάρχουν προβλήματα. Στο σύνολό του το σενάριο είναι ολίγον τι δύσκαμπτο και το φιλμ τραβά λίγο περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε. Ο πλούτος όμως του θεάματος, πλούτος ουσιαστικός και ποτέ επιφανειακός, εξαφανίζει μεμιάς όλες τις χαλκομανίες της Marvel, ενώ οι σινεφιλικές αναφορές κορυφώνονται με έναν φόρο τιμής στη «Λάμψη» του Κιούμπρικ που αποτελεί, πραγματικά, σκηνή ανθολογίας.
Βαθμοί: 7
«Μια νέα γυναίκα»: Πόσο φρέσκια ταινία! Πόσο απολαυστική, σε κάθε της λεπτό! Περί γυναικείου πορτρέτου πρόκειται, συγκλονιστικού στην πυκνότητά του, αυτού της Πόλα, μιας τριαντάρας αδέκαρης και προσφάτως χωρισμένης που φτάνει στο Παρίσι μαζί με μια γάτα έτοιμη να αντιταχθεί στις δυσκολίες μιας ούτως ή άλλως απρόβλεπτης ζωής. Το χιούμορ και η ζωντάνια του φιλμ σε παραπέμπει ευθέως στις πρώτες εκρήξεις της νουβέλ βαγκ, ενώ ηΛετίσια Ντος έχει αρκετή σπιρτάδα, όχι για μία, αλλά για δέκα ταινίες. Κι αν η ταινία μοιάζει να μην μπορεί να κρατήσει μέχρι τέλους το νεύρο του πρώτου μισού, δεν έχει και τόση σημασία: Η Πόλα μοιάζει ήδη μια εμβληματική ηρωίδα τόσο για το σινεμά που αγαπάμε όσο και για την εποχή που ζούμε.
Βαθμοί: 7
Ονομα και πράγμα
«Σκοτεινός ποταμός»: Το φιλμ της Κλιό Μπερνάρντ ξεκινά με τη σφαγή ενός αμνού και κρατά αυτόν τον τόνο μέχρι το τέλος. Η σκηνοθέτιδα του υπέροχου «Εγωιστή γίγαντα» αφήνει το αστικό περιβάλλον του πρώτου φιλμ και στήνει τη κάμερά της στη βρετανική επαρχία αφηγούμενη την ιστορία της Αλις και του Τζο, δυο αδερφιών που συγκρούονται μετά τον θάνατο του πατέρα τους. Εκείνη επιστρέφει στο οικογενειακό αγρόκτημα έπειτα από δεκαπέντε χρόνια αποφασισμένη να αναλάβει τον έλεγχο. Εκείνος όμως αρνείται να της παραχωρήσει το μερίδιο που ο πατέρας τους τής είχε υποσχεθεί – και η σύγκρουση αυτή φέρνει στην επιφάνεια μια πραγματική τραγωδία, σε ένα φιλμ που παίζει την προοικονομία στα δάχτυλα. Βαρύ αλλά δοσμένο με γνήσια κινηματογραφική χάρη.
Βαθμοί: 7
Μια συνάντηση
«Το κορίτσι στην ομίχλη»: Βασισμένη στο πολυμεταφρασμένο ομώνυμο βιβλίο, η ταινία ακολουθεί την εξαφάνιση μιας 16χρονης κοπέλας από ένα μικρό χωριό στις Ιταλικές Αλπεις. Η σκοτεινών τόνων σινεμασκόπ φωτογραφία είναι το πρώτο που σε αιχμαλωτίζει. Μετά ακολουθεί η συνάντηση των Τόνι Σερβίλο και Ζαν Ρενό σε ένα αστυνομικό μυστήριο, παραδοσιακά στημένο, με καλογραμμένους διαλόγους και καλοβαλμένες ανατροπές. Αν είστε αληθινός φίλος του ιδιώματος, αυτή είναι η ταινία της εβδομάδας για εσάς.
Βαθμοί: 6
Προβάλλονται επίσης
Στο «The strangers: ματωμένη νύχτα», σίκουελ τού «Κλείδωσες;», τρεις μασκοφόροι επιτίθενται σε μια τετραμελής οικογένεια. Ερημωμένο το τοπίο, προφανής ο τρόμος, κυνικό το όλο πνεύμα, και ο κυνισμός σκοτώνει την αγωνία. (Βαθμοί: 3). Αρκούντως κλειστοφοβικό το «Εντός ορίων», που ξεχώρισε στο Φεστιβάλ Βερολίνου, όπου ένα διαμέρισμα στην εμπόλεμη ζώνη της Συρίας γίνεται καταφύγιο για μία οικογένεια και τους γείτονές της. Εξω όμως ο πόλεμος μαίνεται. Η πόρτα χτυπά και ποτέ δεν ξέρεις ποιος μπορεί να ζητά βοήθεια ή τον θάνατό σου. Ολο το βάρος στις πλάτες μιας μάνας. Με στιγμές συχνά γραφικές και μεγάλες εντάσεις. Αλλά στημένο θεατρικά, δίχως ένα αληθινό φιλμικό νεύρο. (Βαθμοί: 5) Τέλος, στο «Μόνο εσένα βλέπω», μια γυναίκα επανακτά τη χαμένη όρασή της, αλλά αυτά που βλέπει την φέρνουν αντιμέτωπη με τον άντρα της. Σκηνοθετεί ο Μαρκ Φόρστερ.