Δούρειος ίππος στην αγορά ρεύματος

Αγρια Δύση θυμίζει τελευταία η αγορά ηλεκτρικού ρεύματος. Η υποχρεωτική μείωση του μεριδίου που κατέχει η ΔΕΗ στη λιανική στο 50% από 84% που είναι σήμερα (με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα στο πλαίσιο του 3ου Μνημονίου) άνοιξε ορέξεις. Νέες ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ηλεκτρισμού κάνουν συνεχώς την εμφάνισή τους, ενώ στη μάχη ρίχνονται το τελευταίο διάστημα ακόμα και ΔΕΚΟ, όπως τα ΕΛΤΑ.

Σε μια αγορά με πολύ στενά περιθώρια κέρδους και μεγάλες απαιτήσεις σε κεφάλαιο κίνησης, όπου η ΔΕΗ λόγω της δεσπόζουσας θέσης της ελέγχει εν πολλοίς τον ανταγωνισμό και τα μερίδια αγοράς των εναλλακτικών παρόχων ενισχύονται με το σταγονόμετρο, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία παρουσιάζουν τους τελευταίους μήνες μία εντυπωσιακή –σε βαθμό που να δημιουργεί ερωτηματικά –πορεία διείσδυσης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Μηνιαίο Δελτίο Φεβρουαρίου του Λειτουργού Αγοράς (ΛΑΓΗΕ), ενώ ιδιώτες προμηθευτές με χρόνια δραστηριοποίησης στην αγορά ηλεκτρισμού όπως η Watt & Volt κατέχουν μόλις 1,4% και εταιρείες που διαθέτουν και παραγωγικές μονάδες ηλεκτρισμού κινούνται μεταξύ 3,4% (Ηρων), 3,45% (Protergia) και 3,47% (Elpedison), τα ΕΛΤΑ σε μόλις 3 μήνες (Δεκέμβριος 2017 – Φεβρουάριος 2018) αύξησαν το μερίδιό τους από 0,3% σε 0,6%, δηλαδή κατά 100%!

ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ. Υποψίες έχει κατ’ αρχήν κινήσει η συμπεριφορά των ΕΛΤΑ στις δημοπρασίες ρεύματος προερχόμενου από λιγνιτική παραγωγή (ΝΟΜΕ). Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα ΕΛΤΑ εμφανίζονται να χτυπούν σε υψηλές τιμές ποσότητες ρεύματος δυσανάλογες του φορτίου των πελατών που καλούνται να εξυπηρετήσουν. Ενδεικτικά, στη δημοπρασία του Φεβρουαρίου, τα Ταχυδρομεία εκτιμάται πως εξασφάλισαν 40 MWh/h για μερίδιο πελατών 0,6% της αγοράς, όταν η Watt & Volt με μερίδιο υπερδιπλάσιο (1,4%) φέρεται να διεκδίκησε μόλις 35 MWh/h.

Στελέχη της αγοράς που παρακολουθούν προσεχτικά την εμπορική πολιτική των ΕΛΤΑ αποδίδουν την ξαφνική αυτή αύξηση στην προσέλκυση μεγάλων πελατών ηλεκτρικής ενέργειας, όπως αλυσίδες λιανικής και βιομηχανίες, μέσω προσφορών που κινούνται ακόμα και κάτω του κόστους. Κάνουν λόγο δηλαδή «για ενδεχόμενη επιδότηση πελατών από τα Ταχυδρομεία», επισημαίνοντας ωστόσο ότι ενώ κάθε εταιρεία προφανώς ζυγίζει το βαθμό που θα μειώσει το περιθώριο κέρδους προκειμένου να αυξήσει τους τζίρους και τα μερίδιά της, τα ΕΛΤΑ εμφανίζονται να πωλούν πολύ φθηνά ρεύμα στους μεγάλους επαγγελματίες πελάτες, το οποίο μάλιστα ως ΔΕΚΟ επιδοτούν με το δημόσιο χρήμα που διαχειρίζονται λόγω της δεσπόζουσας θέσης τους στο ταχυδρομικό έργο. Τα ΕΛΤΑ μάλιστα προβάλλουν τον δημόσιο χαρακτήρα τους ως εχέγγυο αξιοπιστίας για τους καταναλωτές. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» ο γενικός διευθυντής Επιχειρησιακής Μονάδας Ηλεκτρικής Ενέργειας των ΕΛΤΑ Αγγελος Πρωτοψάλτης σημείωνε χαρακτηριστικά: «Το πιο βασικό όμως είναι ότι τα ΕΛΤΑ ως δημόσιος φορέας είναι ξεκάθαρος έναντι του καταναλωτή». Ενα άλλο βασικό ερώτημα που τίθεται είναι αν με την είσοδό τους στην αγορά προμήθειας τα ΕΛΤΑ εκπροσώπησαν τους δικούς τους μετρητές ή αν η ΔΕΗ «χρηματοδότησε εμμέσως» τη νέα ανταγωνιστική προς αυτή δραστηριότητα των ΕΛΤΑ. Είναι χαρακτηριστικό πως τον Μάρτιο του 2017 –ένα μήνα δηλαδή πριν την είσοδο των Ταχυδρομείων στην αγορά ρεύματος –αποκαλύφθηκε πως τα ΕΛΤΑ καθυστερούν σημαντικά να αποδώσουν τις εισπράξεις από τις πληρωμές λογαριασμών ρεύματος της ΔΕΗ στα καταστήματα τους με το συνολικό ποσό που δεν είχε αποδοθεί να φθάνει τα 19,5 εκατ. ευρώ! Ως εκ τούτου δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναρωτιούνται αν είναι πραγματικά ανταγωνιστική προς τη ΔΕΗ η δραστηριότητα αυτή των ΕΛΤΑ ή αν επιχειρείται η αναγκαστική μείωση των μεριδίων της δημόσιας επιχείρησης ρεύματος να μετατραπεί τεχνηέντως σε μεταφορά του πελατολογίου σε μία άλλη ΔΕΚΟ, με τα ΕΛΤΑ σε ρόλο δούρειου ίππου.

ΠΑΕΙ ΓΙΑ ΖΗΜΙΕΣ. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο ανησυχητική αν λάβει κανείς υπόψη του ότι στα τέλη του 2016 η Διεύθυνση Οικονομικών των ΕΛΤΑ σε έκθεσή της για το εννεάμηνο του 2016 προς το ΔΣ έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για επικείμενη χρεοκοπία τονίζοντας πως «το ταμειακό πρόβλημα προβάλλει πλέον ως απόλυτη προτεραιότητα. Ως αποτέλεσμα, έχει δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ασφυκτικό σχετικά με την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων προς το προσωπικό, τα ασφαλιστικά ταμεία, την εφορία και τους προμηθευτές» καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως «το 2017 θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη χρονιά, με τα ΕΛΤΑ να εκτιμούν ότι η δραστηριοποίηση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την προσέλκυση πελατών θα φέρει καρπούς το 2017». Μένει φυσικά κάτι τέτοιο να διαφανεί καθώς γνώστες της αγοράς επιμένουν ότι μόνο πρόσθετες ζημιές θα γράψουν αν συνεχίσουν την ίδια τιμολογιακή πολιτική. Βέβαια για τη διαπίστωση των πραγματικών αποτελεσμάτων παίζει σημαντικό ρόλο το πώς τα ΕΛΤΑ υπολογίζουν το κόστος πωλήσεων. Εχουν, ως οφείλουν, τηρήσει διακριτούς και ακριβείς λογαριασμούς που αφορούν στη νέα δραστηριότητα, υπολογίζοντας στα κόστη τους υποδομές πωλήσεων, εργαζόμενους κ.λπ. ή τα βάζουν όλα στο ίδιο καλάθι;

Το σίγουρο είναι ότι μια εταιρεία με ταμειακά προβλήματα δεν μπορεί να διασφαλίσει από μόνη της το κεφάλαιο κίνησης και τη ρευστότητα που απαιτεί η δραστηριοποίηση στην αγορά λιανικής του ηλεκτρισμού.