«Σε μια υγιή θάλασσα υπάρχει χώρος για όλους». Αυτό πιστεύουν οι ερευνητές από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς οι οποίοι στηρίζουν την άποψη τους, μεταξύ άλλων, και στα ευρήματα εναέριας έρευνας που έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συνεργασία με το ιταλικό Ινστιτούτο Ερευνών Tethys.
Οπως επισημαίνουν, χαρακτηριστικό παράδειγμα υγιούς θάλασσας, αποτελεί το Θρακικό Πέλαγος. Εδώ «υπάρχει χώρος για όλους». Τέσσερα είδη δελφινιών, χελώνες Caretta caretta, ξιφίες, τόνοι, σαλάχια και φεγγαρόψαρα συνυπάρχουν σε μια περιοχή με σημαντική αλιευτική δραστηριότητα.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο πλαίσιο του προγράμματος «Βελτίωση βιωσιμότητας αλιευτικού στόλου γρι γρι Καβάλας» που υλοποιείται από το 2013 από την περιβαλλοντική οργάνωση αλλά και τη συμμετοχή μεταξύ άλλων του Ινστιτούτου Αλιευτικής Ερευνας (ΙΝΑΛΕ).
Πιστοποιημένος στόλος. Στόχος του προγράμματος είναι η περιβαλλοντική πιστοποίηση αλιείας από τον Φορέα Πιστοποίησης Marine Stewardship Council (MSC). Και ο στόλος των γρι γρι της Καβάλας, όπως λένε από την περιβαλλοντική οργάνωση, μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να είναι ο πρώτος στόλος που θα πάρει αυτή τη σημαντική πιστοποίηση στη Μεσόγειο.
Διανύοντας από αέρος 1.217 ναυτικά μίλια, οι ερευνητές της WWF Ελλάς και του Ινστιτούτο Ερευνών Tethys σάρωσαν την περιοχή του Θρακικού Πελάγους με στόχο να καταγράψουν τα είδη και τους πληθυσμούς των κητωδών αλλά και τις επιπτώσεις της μέσης αλιείας στην περιοχή –ειδικά για την επάρκεια της τροφής για τα τέσσερα είδη δελφινιών που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του Βόρειου Αιγαίου.
Οπως αναφέρουν από τη WWF Eλλάς, για να πιστοποιηθεί αυτός ο τρόπος αλιείας ως βιώσιμος, οφείλει μεταξύ άλλων να αποδειχθεί ότι δεν στερεί την τροφή από τους τοπικούς πληθυσμούς των δελφινιών και των υπόλοιπων κητωδών. «Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, η αλληλεπίδραση μεταξύ δελφινιών και του αλιευτικού στόλου γρι γρι είναι σχετικά χαμηλή παρά το γεγονός ότι εξαρτώνται και οι δυο από τον ίδιο πόρο», λένε οι ειδικοί.
Το Θρακικό Πέλαγος δεν επιλέχτηκε τυχαία. Αποτελεί μια μοναδική περιοχή για τον ελλαδικό χώρο αφού είναι το πιο παραγωγικό θαλάσσιο πεδίο του Αιγαίου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ηπειρωτική κρηπίδα και οι εισροές νερού από τη Μαύρη Θάλασσα –την εκροή δηλαδή των υδάτων μέσω της Θάλασσας του Μαρμαρά –αυξάνουν την παραγωγικότητα και κάνουν το Θρακικό Πέλαγος την πιο πλούσια περιοχή του Αιγαίου και έναν από τους σημαντικότερους ψαρότοπους της Ανατολικής Μεσογείου.
Yψηλή αλληλεπίδραση. Η περιοχή του Θρακικού Πελάγους, σύμφωνα με ειδικούς από τη Διεθνή Ενωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) είναι σημαντική για πολλά είδη δελφινιών και για τη μεσογειακή φώκια Monachus monachus ενώ υπάρχει υψηλή αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και θαλάσσιων θηλαστικών.
Αυτός είναι ο λόγος που η περιοχή έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες ως Περιοχή Σημαντική για τα Θαλάσσια Θηλαστικά (Important Marine Mammal Area). Επιπλέον, το Θρακικό Πέλαγος είναι το μοναδικό μέρος στη Μεσόγειο όπου ζει η μικροσκοπική φώκια Phocoena phocoena, ένα θαλάσσιο θηλαστικό με μέγεθος λίγο μικρότερο από δελφίνι, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν με εκβρασμούς στην περιοχή έχουν εντοπιστεί φάλαινες αλλά και ζιφιοί.
«Στη χώρα μας αν και έχουμε το προνόμιο να έχουμε μοναδική θαλάσσια μεγαπανίδα, δεν έχουμε επαρκή στοιχεία για την κατάσταση των πληθυσμών τους», επισημαίνει η θαλάσσια βιολόγος και επιστημονική συνεργάτιδα τού θαλάσσιου προγράμματος της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς Αμαλία Αλμπερίνι.
«Θεωρούμε απαραίτητη την υλοποίηση της εναέριας αυτής έρευνας προκειμένου να αποκτήσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τα είδη αυτά. Κάτι που είναι απαραίτητο για να είμαστε σε θέση να προτείνουμε επιστημονικά τεκμηριωμένα μέτρα προστασίας και διαχείρισης για τα μοναδικά αυτά ζώα που χρήζουν προστασίας».
«Σκανάρισμα» ολόκληρης της Μεσογείου
Μέσα στους επόμενους μήνες προγραμματίζεται μια μεγαλύτερης εμβέλειας έρευνα στο Ιόνιο Πέλαγος, την Ελληνική Τάφρο και τη Νότια Κρήτη, αλλά και σε ολόκληρο το Αιγαίο, που θα αποτελεί μέρος της πρώτης παμμεσογειακής και ταυτόχρονης εναέριας καταγραφής κητωδών.
Η έρευνα θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος παρακολούθησης Aerial Survey Initiative της Διεθνούς Συμφωνίας για τη Διατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Παρακείμενης Ζώνης του Ατλαντικού (ACCOBAMS), με την υποστήριξη του υπουργείου Περιβάλλοντος και σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κι άλλους φορείς.
