Η ανάγκη και η σημασία της αναθεώρησης του Συντάγματός μας, έχει επισημανθεί από πολλές πλευρές και έχουν υποστηριχθεί προτάσεις σε διάφορες κατευθύνσεις εδώ και αρκετά χρόνια.
Η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος, τη σταθεροποίηση του εκλογικού κύκλου, τη θωράκιση της δικαστικής ανεξαρτησίας, την αναβάθμιση του κύρους των θεσμών, τη θεσμική θωράκιση του κράτους δικαίου, την κατάργηση σειράς προνομίων του πολιτικού συστήματος.
Ηδη από το 2016 επεξεργαστήκαμε –με τη συμβολή βουλευτών, συνταγματολόγων, εξειδικευμένων επιστημόνων –και καταθέσαμε σε δημόσιο διάλογο, ένα συνολικό σχέδιο αναθεώρησης του Συντάγματος.
Ακολούθησε η ανακοίνωση από τον Πρωθυπουργό, τον Ιούλιο του 2016, της πρόθεσης να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος και μιας σειράς προτάσεων, στις οποίες ασκήθηκε σφοδρή κριτική τόσο από εμάς όσο και από μεγάλο αριθμό συνταγματολόγων.
Η εξαγγελία του Πρωθυπουργού περιελάμβανε επίσης μια εξωθεσμική και παρακοινοβουλευτική διαδικασία δήθεν δημόσιας διαβούλευσης, ενώ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο διεξαγωγής δημοψηφίσματος. Τον προσχηματικό και αντισυνταγματικό χαρακτήρα αυτών των διαδικαστικών «καινοτομιών» καταγγείλαμε με έμφαση από την πρώτη στιγμή.
Αυτό έπραξαν και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, που ενώ αποδέχθηκαν την ανάγκη της Συνταγματικής Αναθεώρησης, επέμεναν στην τήρηση των προβλεπόμενων θεσμικών διαδικασιών.
Στο πλαίσιο του διαλόγου που αναπτύχθηκε στο ιδρυτικό Συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής, η συνταγματική αναθεώρηση αποτέλεσε ένα από τα κορυφαία ζητήματα που τέθηκαν. Διατυπώθηκαν προτάσεις συνθέτοντας τις σχετικές απόψεις όλων των κομμάτων που μετέχουν στη δημιουργία του νέου φορέα.
Υποστηρίζω σθεναρά την αναγκαιότητα να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία αναθεώρησης, προκειμένου να μη χαθεί μια ακόμη ιστορική ευκαιρία βελτίωσης του καταστατικού χάρτη της πολιτείας μας. Εχοντας όμως πλήρη επίγνωση της σημασίας που έχει η επίτευξη ευρύτερων συναινέσεων πάνω στο περιεχόμενο του εγχειρήματος, προτείνω να προχωρήσει η αναθεώρηση εκείνων των διατάξεων πάνω στις οποίες είναι εφικτό να διαμορφωθεί ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Οσοι αρνούνται τη συζήτηση γι’ αυτό με τον ΣΥΡΙΖΑ, ξεχνούν ότι η συζήτηση γίνεται στα πλαίσια της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και αποσιωπούν τη δυνατότητα της σημερινής πλειοψηφίας να καθορίσει τα άρθρα της αναθεώρησης μόνη της, ερήμην μας.
Με τις αλλαγές που προτείνουμε:
n Αποσυνδέουμε την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από πρόωρες εκλογές. Συνταγματικές ρυθμίσεις όπως αυτή του άρθρου 32, που προβλέπει πρόωρη διάλυση της Βουλής λόγω μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, έχουν ως συνέπεια τη σύντμηση του εκλογικού κύκλου και την κυβερνητική δυσλειτουργία. Η συγκεκριμένη διάταξη έχει προκαλέσει τεράστιες δυσμενείς επιπτώσεις για τη χώρα μας, όπως αποδείχθηκε περίτρανα και τον Δεκέμβριο του 2014, όταν οδηγηθήκαμε σε πρόωρες εκλογές ακριβώς τη στιγμή που ξεκινούσε η ανάκαμψη της οικονομίας και θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει το τρίτο, αχρείαστο και επαχθές Μνημόνιο των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αλήθεια, δεν είναι αυτό πειστικό επιχείρημα για όσους όψιμα αρνούνται την αναγκαιότητα να ξεκινήσει από αυτή τη Βουλή η αναθεώρηση;
n Η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να διαλύει τη Βουλή όποτε τη βολεύει, επικαλούμενη με τρόπο προσχηματικό και καταχρηστικό «εθνικό θέμα».
n Καταργούνται προνόμια του πολιτικού συστήματος. Οι υπουργοί θα ελέγχονται για τις πράξεις και τις παραλείψεις τους χωρίς να παραγράφονται συντομότερα τα αδικήματά τους. Καταργείται η κατάχρηση του προνομίου της ασυλίας.
n Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενισχυθεί με αρμοδιότητες που θα ισορροπούν το πολιτικό σύστημα. Ενισχύεται η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και θα αποτρέπονται κυβερνητικές παρεμβάσεις για την επιλογή της ηγεσίας της.
n Ενισχύονται η διαφάνεια και η αξιοκρατία στον δημόσιο τομέα ώστε να αντιμετωπίσουμε ριζικά τις πελατειακές αντιλήψεις και το κομματικό κράτος.
n Χρηματοδότηση των κομμάτων με πλήρη διαφάνεια και ουσιαστικό έλεγχο της διαχείρισης.
n Δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης ΑΕΙ μη κρατικών, σοβαρών και αξιόπιστων, με διαδικασίες αυστηρές, πιστοποίησης και αξιολόγησης.
Αν δεν ξεκινήσει το συντομότερο η διαδικασία αναθεώρησης, ώστε να προλάβει η Βουλή πριν από τις ερχόμενες εκλογές να συστήσει Επιτροπή Αναθεώρησης, να συζητήσει τις προτάσεις της στην Ολομέλεια και να ψηφίσει υπέρ της αναθεώρησης συγκεκριμένων διατάξεων σε δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον έναν μήνα, τότε η όποια αναθεωρητική πρωτοβουλία παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες. Και τούτο επειδή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η αναθεωρητική πρωτοβουλία θα πρέπει να ξεκινήσει στην επόμενη Βουλή και να ολοκληρωθεί στη μεθεπόμενη, άρα η συνταγματική μεταρρύθμιση θα καθυστερήσει μία πενταετία από σήμερα.
Τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν όμως να περιμένουν πότε ο Πρωθυπουργός θα κρίνει ότι τον εξυπηρετεί να επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της αναθεώρησης του Συντάγματος. Ούτε μπορεί να εντάσσονται σε σκοπιμότητες της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που ενώ μέχρι πριν από λίγο εμφανιζόταν να πιέζει με άρθρα του κ. Μητσοτάκη για την αναθεώρηση, τώρα φαίνεται ότι «κάνει πίσω», δεν είναι λέει του παρόντος…
Βλέποντας ότι ο χρόνος μέχρι τις εκλογές μετράει αντίστροφα, θα αποτελούσε ολιγωρία να μην αναλάβουμε σχετική πρωτοβουλία.
Η χώρα μας δεν αντέχει άλλη μία χαμένη ευκαιρία.