Ο φάκελος είναι προγραμματισμένο να ανοίξει πάνω στο μεγάλο τραπέζι του ισογείου της οδού Μπουμπουλίνας σήμερα στις 14.30. Στο εσωτερικό του θα βρίσκεται η νέα πρόταση της εταιρείας του Χρήστου Κωνσταντακόπουλου (Faliro House Productions) που έχει αναλάβει την παραγωγή της τηλεοπτικής σειράς του BBC «Η μικρή τυμπανίστρια», σε σκηνοθεσία Παρκ Τσαν Γουκ, βασισμένης στο ομότιτλο βιβλίο του Τζον λε Καρέ, με την οποία επιστρέφει στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο μετά την απορριπτική γνωμοδότηση της περασμένης Τρίτης. Γνωμοδότηση η οποία και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και εμφύλιο μεταξύ υπουργών, κόντρες κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ενώ πολλοί ήταν οι ελεύθεροι σκοπευτές που έστρεψαν τη διόπτρα και εν συνεχεία τα πυρά τους στα μέλη του ΚΑΣ.

Τι αναμένεται λοιπόν να συμβεί στην αίθουσα όπου συνεδριάζει το αρχαιότερο γνωμοδοτικό όργανο της χώρας; Πώς θα αντιδράσουν οι τρεις «φυλές» που το απαρτίζουν; Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί μετά τη δημοσιότητα που πήρε η «κόκκινη κάρτα» που ύψωσε το ΚΑΣ στα γυρίσματα της σειράς, αλλά και η διάθεση των στελεχών του υπουργείου Πολιτισμού δείχνουν ότι η γνωμοδότηση θα είναι θετική, ώστε να προχωρήσουν τα γυρίσματα στο Σούνιο, την Πέμπτη 12 Απριλίου, από τις 07.00 έως τις 13.00. Το θέμα είναι ποιοι θα υποχωρήσουν ώστε το αποτέλεσμα οκτώ (κατά των γυρισμάτων) εναντίον έξι (υπέρ) να αντιστραφεί;

Οι «δύσκολοι» είναι κατά κύριο λόγο οι αρχαιολόγοι. Είναι εκείνοι που ως προστάτες των μνημείων –αυτός είναι ο ρόλος τους βάσει της νομοθεσίας –συχνά δείχνουν υπερβάλλοντα ζήλο και δεν είναι λίγες οι φορές που λειτουργούν υπερπροστατευτικά, με αποτέλεσμα όσοι διαφωνούν με τις θέσεις τους να τους κατηγορούν ότι αντιμετωπίζουν τις αρχαιότητες σαν ιδιοκτησία τους και να τους χρεώνουν απώλειες επενδύσεων ή προβολής της χώρας. Ορισμένοι εξ αυτών θεωρούν εαυτούς συνεχιστές του περασμένων δεκαετιών κραταιού αρχαιολογικού συμβουλίου με «βαριά» ονόματα στη σύνθεσή του, που τύγχανε καθολικού σεβασμού και οι γνωμοδοτήσεις του ήταν σχεδόν πάντα μη αμφισβητήσιμες.

Στους «ανοιχτόμυαλους» ανήκει μια μικρότερη μερίδα αρχαιολόγων και μέλη που προέρχονται από την ακαδημαϊκή κοινότητα ή χώρους όπου συνδυάζεται η αρχαιολογία με την ιδιωτική πρωτοβουλία, οπότε έχουν περισσότερη πείρα πάνω σε δράσεις με στόχο την προσέλκυση και εξοικείωση μεγαλύτερου κοινού με τα κατά το δυνατόν ποιοτικά κριτήρια, καθώς και θετικό αντίκτυπο στο ταμείο. Είναι συνήθως εκείνοι που δεν τινάζονται από την καρέκλα τους στο άκουσμα του όρου «επένδυση» και δεν αντιδρούν αρνητικά σε ψηφιακές εφαρμογές και κινηματογραφικά γυρίσματα πριν ακόμη εξετάσουν την αισθητική και το είδος της πρότασης. Λόγω εμπειρίας δε, συνήθως ζητούν πολλές διευκρινίσεις πριν τοποθετηθούν. Ωστόσο, κι εκείνοι δεν στρώνουν κόκκινο χαλί σε όσα αιτήματα θεωρούν ότι δεν συνάδουν με τον αρχαιολογικό χώρο. Οι δύο πρώτες ομάδες αριθμούν 11 από τα 17 μέλη του Συμβουλίου και κατά συνέπεια διατηρούν την πλειοψηφία.

Οι «ουδέτεροι» είναι η τρίτη ομάδα του ΚΑΣ. Πρόκειται κυρίως για μέλη που προέρχονται από χώρους εκτός αρχαιολογίας, είτε είναι διορισμένοι ex officio. Αν και διαθέτουν ευαισθησίες σε ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς, δεν αισθάνονται ασφαλείς γνώστες του αντικειμένου σε κάποιες περιπτώσεις και προτιμούν να ακολουθήσουν είτε την κοινή λογική κατά την ψηφοφορία είτε να συνταχθούν με την πλειοψηφούσα άποψη.

Με πληγωμένο για ακόμη μία φορά το γόητρό του, το ΚΑΣ σήμερα θα κληθεί να αναιρέσει ουσιαστικά τον εαυτό του και να διορθώσει την «ατυχή», όπως χαρακτήρισε η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, γνωμοδότησή του. Μπροστά στα πυρά που έχει δεχθεί την τελευταία εβδομάδα, δύσκολα η ψηφοφορία, έστω και οριακή, θα είναι διαφορετική από την αναμενόμενη. Και μπορεί επί της ουσίας τα δεδομένα να έχουν αλλάξει και η εταιρεία παραγωγής να επέστρεψε την επομένη κιόλας με μειωμένες απαιτήσεις (γυρίσματα έως τις 13.00 και όχι ώς τις 19.00), ωστόσο η εντύπωση που θα δημιουργηθεί είναι ότι το ΚΑΣ υποχωρεί.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο γνωμοδοτικό όργανο μετατρέπεται σε ασπίδα προστασίας τής εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, επωμιζόμενο το βάρος της αρνητικής δημοσιότητας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στη μακρά διαδρομή του δεν έχει προχωρήσει σε λανθασμένες γνωμοδοτήσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, επί παραδείγματι, αν ίσχυε ότι το ΚΑΣ λειτουργεί ως «όργανο λογοκρισίας», δεν θα έπρεπε να έχει δώσει στην ίδια παραγωγή άδεια για να προχωρήσει σε γυρίσματα στην Ακρόπολη.
Πίσω από την επιστολή του Συλλόγου Αρχαιολόγων

Ενδοσυριζαϊκή πολιτική κόντρα

Το κλίμα είναι τόσο τεταμένο που ακόμη και η επιστολή υποστήριξης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, όπου αναφέρεται ότι «η σκηνή στο Σούνιο δεν περιλαμβάνεται στο βιβλίο ούτε στο σενάριο αλλά πρόκειται για μια νέα έμπνευση του σκηνοθέτη η οποία ως εκ τούτου δεν θέτεισε κίνδυνο το ενδεχόμενο να γίνει ή όχι γενικώς το γύρισμα του επεισοδίου στην Ελλάδα» και ότι το αίτημα «υποβλήθηκε μόλις 15 μέρες πριν από τα γυρίσματα, γεγονός που δείχνει την προχειρότητα στην υποβολή του», κρίθηκε ως συντεχνιακή υποστήριξη αρχαιολόγων προς αρχαιολόγους. Γεγονός που εντάσσεται στο ότι πίσω απότις πρόσφατες αντιδράσεις για τις γνωμοδοτήσεις του ΚΑΣ υποφώσκει σαφώς μια ενδοσυριζαϊκή πολιτική κόντρα που καθιστά τα πυρά τηςαντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση για τοθέμα να μοιάζουν με πασχαλινά πυροτεχνήματα.

Οι επικρατούσες δυνάμεις στον ΣΕΑ ανήκουν στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά που βρίσκεται σε κόντρα με τον ΣΥΡΙΖΑ και άρα η στήριξη προς το ΚΑΣ και την πρόεδρό του, γενική γραμματέα του ΥΠΠΟ Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη μεταφράζεται αυτομάτως σε επίθεση εναντίον της κυβέρνησης, την οποία εκπροσωπεί η Λυδία Κονιόρδου. Η τελευταία για ακόμη μία φορά στην απέλπιδα προσπάθειά της να παραμείνει στον θώκο του πέμπτου ορόφου της οδού Μπουμπουλίνας κρύβει τις αστοχίες της κάτω από τις γνωμοδοτήσεις του ΚΑΣ (το οποίο διαθέτει ένοχο παρελθόν κι αποτελεί εύκολο στόχο) είτε για να προσφέρει γην και ύδωρ στον προστάτη της Αλέκο Φλαμπουράρη –όπως έγινε με την περίπτωση του Ελληνικού –είτε τώρα που θέλησε να καθησυχάσει τον έξαλλο Νίκο Παππά.