Είναι μια άλλη εκδοχή των κόκκινων γραμμών. Οπως κι εκείνες, εξαγγέλλονται με βαρύγδουπο τρόπο, χρησιμοποιούνται εν είδει προειδοποίησης ή απειλής, ενίοτε βγάζουν και τίτλους. Αλλά όπως κι εκείνες, είναι εύπλαστα, μετατοπίζονται μπροστά ή πίσω ανάλογα με την περίσταση, ενίοτε αλλάζουν και χρώμα. Και φυσικά δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα.
«Ξεπερνάει τα όρια με τους “δύο” ο Ερντογάν» τιτλοφορεί το χθεσινό της πρωτοσέλιδο η επίσημη εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ, μετριάζοντας όμως στις επόμενες σελίδες τη διατύπωση, αφού η ακριβής φράση του κυβερνητικού εκπροσώπου είναι ότι ο τούρκος πρόεδρος «έχει αρχίσει να ξεπερνάει τα όρια». Ποιος ορίζει αλήθεια αυτό το όριο; Για πόσο διάστημα μπορεί κανείς να το ξεπερνά; Και μετά τι γίνεται;
Την ίδια λέξη χρησιμοποίησε και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ για να περιγράψει τη σχέση του κόμματός του με τους Ανεξάρτητους Ελληνες. «Οπως όλες οι συνεργασίες έχουν κάποια όρια, ίσως να έχουμε φτάσει στα όρια. Θα δείξει», είπε ο Νίκος Ξυδάκης στην ΕΡΤ1, σχολιάζοντας τις τελευταίες εμπρηστικές δηλώσεις του Πάνου Καμμένου. Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι πριν από είκοσι ημέρες, αναφερόμενος στην ίδια συνεργασία, είχε πει πως «όλα έχουν ένα σημείο θραύσεως ή ένα σημείο φθοράς» (και καλά η θραύση, αλλά η φθορά πώς μπορεί να συνδεθεί με ένα σημείο;), είναι φανερό ότι υπάρχει μια κλιμάκωση. Και μετά τι γίνεται;
Ο Ξυδάκης γνωρίζει καλά ότι «μετά» δεν υπάρχει. Ο,τι κι αν λένε ή γράφουν διάφοροι ευφάνταστοι, περίπτωση κυβερνητικής συνεργασίας του Κινήματος Αλλαγής, ή μεμονωμένα του Ποταμιού, με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει. Μπορεί να υπάρξει σύγκλιση σε ζητήματα όπως η συνταγματική αναθεώρηση ή μια συμφωνία για το Μακεδονικό, όχι όμως και στη διακυβέρνηση της χώρας. Το μόνο που μπορεί να συμβεί λοιπόν αν ξεπεραστούν πραγματικά τα όρια (και όχι αν αρχίσουν να ξεπερνιούνται) είναι μια σκηνοθετημένη αποχώρηση του Καμμένου, που θα εξακολουθήσει να στηρίζει την κυβέρνηση χωρίς να συμμετέχει σ’ αυτήν. Αλλά πώς θα κυκλοφορεί τότε με τη στολή παραλλαγής;
Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα παραμένει. Ανθρωποι που δεν είναι απλώς εξουσιομανείς, αλλά έχουν μια ιδεολογική ή συναισθηματική σχέση με την Αριστερά, πώς ανέχθηκαν, ανέχονται και θα εξακολουθήσουν να ανέχονται τη στενή τους σχέση με τους Καμμένους, τους Κατσίκηδες και τους Ζουράριδες; Ο Ξυδάκης ήταν παρών όταν ο υπουργός Εθνικής Αμυνας μίλησε για την «προσχεδιασμένη» σύλληψη των δύο στρατιωτικών από τον «τρελό» Ερντογάν. Πόσο εύπλαστα μπορεί να είναι τα προσωπικά του όρια ώστε να αρκεστεί μετά να μιλήσει για ένα «στοιχείο υπερβολής»;
Αλλά από έναν άνθρωπο που έφτασε να κατηγορήσει την αντιπολίτευση ότι εύχεται να συμβεί ένα εθνικό ατύχημα, ώστε να προκληθούν εκλογές και να αναλάβει την εξουσία, μάταια αναζητεί κανείς ευαισθησίες.