Στα όριά του αρχίζει σταδιακά να φτάνει το οικονομικό μοντέλο προσέλκυσης εγχώριων και ξένων επενδύσεων στη βιομηχανία μέσω των χαμηλών μισθών που ακολούθησαν πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Καθώς οι μισθοί συνεχώς αυξάνονται επειδή μεγαλώνουν οι απαιτήσεις για πιο εξειδικευμένους εργαζομένους και η ανεργία έχει πέσει κοντά στο 4%, οι κυβερνήσεις τους αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι κάτι θα πρέπει να κάνουν, όπως προκύπτει από έρευνα που πραγματοποίησε το Bloomberg. Να επενδύσουν οι ίδιες περισσότερα στην έρευνα, τη μόρφωση και την εκπαίδευση προκειμένου να συνεχίσουν να έχουν ισχυρή ανάπτυξη.
Πρόκειται μεταξύ άλλων για χώρες όπως είναι η Τσεχία, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Λετονία, ακόμη και η Ρουμανία. Εκεί οι μισθοί έχουν αρχίσει να αυξάνονται σημαντικά για τρεις βασικούς λόγους. Οι επιχειρήσεις χρειάζονται πιο εξειδικευμένο προσωπικό για να χειριστούν υπερσύγχρονα μηχανήματα που αγοράστηκαν με μεγάλες επενδύσεις από εγχώριες και ξένες εταιρείες. Επιπλέον το εκπαιδευτικό σύστημα δεν προλαβαίνει να παράγει τόσους εξειδικευμένους εργαζομένους όσους χρειάζονται οι εγχώριες επιχειρήσεις. Επίσης πολλοί υπήκοοι των χωρών αυτών έχουν μεταναστεύσει και έχουν βρει εργασία σε πιο ανεπτυγμένα κράτη της Δυτικής και Βόρειας κυρίως Ευρώπης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg, η αύξηση μισθών στην Τσεχία το διάστημα από το τρίτο τρίμηνο του 2016 έως το τρίτο τρίμηνο του 2017 ξεπέρασε το 6,5% τη στιγμή που ανεργία στη χώρα σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2018 διαμορφώνεται σε μόλις 2,4%. Στην Ουγγαρία και στη Ρουμανία η αύξηση στους μισθούς το αντίστοιχο διάστημα ξεπέρασε το 11%, τη στιγμή που η ανεργία διαμορφώνεται σε 3,8% και σε 4,6% αντίστοιχα. Στην Πολωνία η αύξηση μισθών ξεπέρασε το 5% με την ανεργία να διαμορφώνεται σε 4,5%. Οι μέσες αυξήσεις μισθών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση ανήλθαν το ίδιο διάστημα σε 2,4% τη στιγμή που η μέση ανεργία είναι 7,3%.
Πλέον πολλές από τις χώρες αυτές της Ανατολικής Ευρώπης επιδιώκουν να ακολουθήσουν μοντέλο ανάλογο με αυτό της Ταϊβάν και της Νότιας Κορέας. Αρχικά παρήγαγαν πιο φθηνά προϊόντα για να στραφούν στη συνέχεια στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Για να συνεχιστεί η παραγωγή πολύ προηγμένων προϊόντων αποφάσισαν να επενδύσουν στο εργατικό δυναμικό μέσω της μόρφωσης και της καλύτερης κατάρτισης. Επίσης είναι αναγκαίες οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη.
Ως παράδειγμα το Bloomberg αναφέρει τη Ρουμανία όπου σήμερα εκεί καταγράφεται έλλειψη από 10.000 προγραμματιστές ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αυτό αποδίδεται κυρίως στην έλλειψη επαρκούς εκπαίδευσης από τις σχολές και τα πανεπιστήμια. Ομως πέτυχε με φοροαπαλλαγές να προσελκύσει εταιρείες όπως η Oracle και η ΙΒΜ. Η Τσεχία κατάφερε να προσελκύσει μεταξύ άλλων εταιρείες όπως η BMW, η οποία επένδυσε 200 εκατ. ευρώ για να αναπτύξει ψηφιακές τεχνολογίες και τεχνολογίες αυτόνομης οδήγησης. Η Πολωνία έχει προσελκύσει εταιρείες όπως η Amazon, η JPMorgan και η IBM με αποτέλεσμα οι απευθείας ξένες επενδύσεις να φτάσουν το 2016 τα 10 δισ. δολάρια.
