Τι χρωστούν οι κυβερνήσεις στον λαό; Το ερώτημα έθεσε ουσιαστικά ο υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» της 24ης Μαρτίου, και έδωσε την απάντηση ότι «Η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ… Δεν χρωστάνε σε κανέναν». Αν μιλούσαμε γενικά θα συμφωνούσα με τον κ. Βερναρδάκη ότι οι κυβερνήσεις δεν χρωστούν τίποτα. Απλώς κάνουν ό,τι μεταξύ των εφικτών είναι καλό για τον λαό. Ομως η περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ διαφορετική. Ο κ. Τσίπρας υποσχέθηκε τα πάντα. Ο Πρωθυπουργός και οι επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ δεν έλεγαν σε κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους ότι θα καταργήσουν τον ΕΝΦΙΑ, ότι θα αυξήσουν τον κατώτατο μισθό, ότι θα επαναφέρουν την δέκατη τρίτη σύνταξη, ότι δεν θα δώσουν λιμάνια και αεροδρόμια σε ξένους επενδυτές και χίλια άλλα; Δεν φώναζαν με ενθουσιασμό, που προκαλούσε ανατριχίλα στα πλήθη, να κάνει πίσω η κυρία Μέρκελ και η συντηρητική νομενκλατούρα της Ευρώπης; Τα πίστευαν όλα αυτά ως πραγματοποιήσιμες υποσχέσεις ή ήταν όλα μεγάλα ψέματα και κοροϊδία επιδέξιων φηλητών;
Η τήρηση των υποσχέσεων είναι ηθική υποχρέωση. Σε κάθε κοινωνία, αν οι υποσχέσεις δεν τηρούνται η εμπιστοσύνη καταρρέει και η κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή καθίσταται χαώδης. Αντίθετα σε ό,τι νομίζει ο κ. Βερναρδάκης, η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ ασφαλώς χρωστάνε την τήρηση των υποσχέσεών τους. Αν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορούν να τηρήσουν τις υποσχέσεις που με τόση γενναιοδωρία μοίραζαν, δεν χρειάζεται να λένε ανοησίες. Υπάρχει και η απλή και ηθική λύση: να εξηγήσουν στο λαό γιατί δεν μπορούν και να παραιτηθούν.
Επίσης, ο κ. Βερναρδάκης, αναφερόμενος στον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Στουρνάρα έδειξε ότι αγνοεί στοιχειώδη πράγματα της σύγχρονης εποχής. Είπε ότι ο κ. Στουρνάρας «οφείλει να σέβεται και να εφαρμόζει την γραμμή της κυβέρνησης που είναι άλλωστε σύμφωνη με τη γραμμή των εταίρων της στην Ευρώπη». Ο κ. Βερναρδάκης μάλλον αγνοεί τα δεδομένα. Η Τράπεζα της Ελλάδος (και φυσικά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) ασκεί την πολιτική της νομισματικής σταθερότητας ανεξάρτητα από την πολιτική της κυβέρνησης. Η δουλειά της είναι η νομισματική σταθερότητα, όχι η προσαρμογή της στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Οταν η κεντρική τράπεζα διευκολύνει την κυβέρνηση στην πραγματοποίηση της εκάστοτε επιδιωκόμενης κυβερνητικής πολιτικής έχουμε τα αποτελέσματα που είχαμε όταν προηγούμενοι διοικητές της (Ζολώτας, Αρσένης κ.ά.) δεν είχαν το πολιτικό σθένος να ασκήσουν ανεξάρτητη πολιτική και να αρνηθούν την υποταγή της κεντρικής τράπεζας στην πολιτική. Τα αποτελέσματα αυτά ήταν πληθωρισμός και υποτίμηση του νομίσματος.
Εν συντομία, ο υπουργός κ. Βερναρδάκης εκφράζει με εύγλωττο τρόπο την πολιτική θεωρία του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή λέμε όσα ψέματα είναι αναγκαία και μετά πιέζουμε παντοιοτρόπως τους φορείς εξουσίας να κάνουν αυτό που εμείς θέλουμε. Είναι και αυτό μέρος του ηθικού πλεονεκτήματος του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών