Αναζήτηση
Γερνάει και μειώνεται ο Ελληνικός Στρατός και γι’ αυτό τα Επιτελεία του «Πενταγώνου» έχουν σημάνει συναγερμό προκειμένου να αναστραφεί η αρνητική εξέλιξη για τις Ενοπλες Δυνάμεις σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τα εθνικά θέματα.
Το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει οι δημόσιες τοποθετήσεις κυρίως πρώην στρατιωτικών για τη λήψη άμεσων μέτρων όπως η αύξηση της θητείας ώστε να αντιμετωπιστεί η ολοένα και αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα. Υψηλόβαθμες πηγές του «Πενταγώνου» επισημαίνουν όμως πως το οξύτατο πρόβλημα της υποστελέχωσης και της γήρανσης του έμψυχου δυναμικού του Στρατού –που έχει επιδεινωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια με τις μαζικές αποχωρήσεις στρατιωτικών,την απαγόρευση προσλήψεων μονίμων και τοbraindrainτων νέων –δεν λύνεται μόνο με την αύξηση της θητείας. «Μία επέκταση της θητείας κατά τρεις μήνες στον Στρατό Ξηράς θα συνεισέφερε στην αύξηση του δυναμικού μόλις κατά 8-10%, κι αυτό σε βάθος χρόνου» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές. Αυτό που απαιτείται, λένε, είναι ένα συνολικό σχέδιο που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων υποχρεωτική θητεία στα 18, εθελοντική στράτευση γυναικών αλλά και προσλήψεις ΕΠΟΠ, έτσι ώστε να ανανεωθεί αλλά και να αυξηθεί σημαντικά το στρατιωτικό προσωπικό.
Στην παρούσα φάση η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας –όπως είναι σε θέση να γνωρίζουν «ΤΑ ΝΕΑ» –δεν προτίθεται να προχωρήσει σε αύξηση της στρατιωτικής θητείας ούτε και σε προσλήψεις επαγγελματιών οπλιτών (ΕΠΟΠ), πράγμα που επιτείνει τον προβληματισμό στα ανώτατα στρατιωτικά κλιμάκια, μολονότι αυτός δεν εκδηλώνεται ανοιχτά.
Ποια είναι σήμερα η κατάσταση; Ο στρατός της Τουρκίας διαθέτει 510.000 στελέχη (αν και μετά το πραξικόπημα εκτιμάται ότι απομακρύνθηκαν 30.000 αντιφρονούντες), και ο Ελληνικός, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, 133.000 (σε 80.000 υπολογίζονται οι μόνιμοι). Το δυναμικό του ελληνικού Στρατού Ξηράς υπολογίζεται στις 93.000 έναντι περίπου 400.000 του τουρκικού. Το Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει 20.000 στελέχη και άλλα 20.000 η αεροπορία ενώ η Τουρκία 50.000 και 60.000 αντίστοιχα.
Εκτιμάται όμως ότι αυτή η ψαλίδα υπέρ της Τουρκίας μπορεί να διευρυνθεί κι άλλο.
Τα «αγκάθια». Οπληθυσμός της γειτονικής χώρας έχει φτάσει τα 80 εκατομμύρια– το 2017 αυξήθηκε κατά 995.0000 –ενώ ο ελληνικός γερνάει και συρρικνώνεται διαρκώς λόγω της υπογεννητικότητας. Κι αυτό φαίνεται ότι έχει σοβαρό αντίκτυπο και στην ηλικιακή εικόνα του Στρατού.
Ταυτόχρονα, επιπτώσεις στον αριθμό και την ηλικία των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων είχαν οι εκατοντάδες αποχωρήσεις μονίμων στρατιωτικών τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το πάγωμα των προσλήψεων ΕΠΟΠ και τη μείωση του αριθμού των εισακτέων στις στρατιωτικές σχολές. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα ο μέσος όρος ηλικίας των ΕΠΟΠ να είναι γύρω στα 39 έτη και των Εθελοντών Μακράς Θητείας, που υπολογίζονται σε 15.000, να είναι τα 40+ έτη. «Τα 2/3 του προσωπικού είναι γηρασμένο, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο» σημειώνει πηγή του «Πενταγώνου» που γνωρίζει σε βάθος την κατάσταση στο Στράτευμα.
Αύξηση θητείας, προσλήψεις ΕΠΟΠ,αλλά και εθελοντική στράτευση γυναικών
Υπ’ αυτά τα δεδομένα, τα Επιτελεία και των τριών Κλάδων (Στρατός Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία) προτείνουν μία λύση που δεν θα είναι αποσπασματική και μονόπλευρη αλλά θα αντιμετωπίζει το πρόβλημα του γερασμένου Στρατεύματος και της αιμορραγίας των στελεχών ριζικά και στο σύνολό του. Στο παρελθόν όσες φορές είχε επιχειρηθεί να προταθεί χωρίς προετοιμασία ένα μεμονωμένο μέτρο, π.χ. η στράτευση των γυναικών, ήταν …τζούφια ντουφεκιά, είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων. Κάτι που στο Πεντάγωνο επ’ ουδενί θα ήθελαν να επαναληφθεί. Οι αλλαγές που εξετάζονται συνδέονται και με την αναδιοργάνωση του στρατεύματος η οποία μεταξύ αλλών περιλαμβάνει το κλείσιμο Κέντρων Νεοσυλλέκτων και τη λειτουργία 23 σημείων Υποδοχής Οπλιτών σε νησιά και παραμεθόριες περιοχές.
Το σχέδιο που έχουν εκπονήσει οι επιτελείς του με στόχο να δημιουργήσουν ισχυρό ανάχωμα στη μείωση του προσωπικού του Στρατού αλλά και στη γήρανσή του περιλαμβάνει έξι βασικά σημεία, τα οποία παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ».
1. Υποχρεωτική στράτευση στα 18. Πηγές του Πενταγώνου κρίνουν ότι είναι σκόπιμη, με παράλληλο περιορισμό των αναβολών, καθώς χιλιάδες νέοι στην ηλικία των 18 ετών ή λίγο μεγαλύτεροι φεύγουν στο εξωτερικό λόγω της οικονομικής κρίσης (το γνωστό brain drain). Το αποτέλεσμα είναι είτε να μην επιστρέφουν ή όταν επιστρέφουν να είναι πια μεγάλοι για να υπηρετήσουν τη θητεία τους. Η πρόταση είναι όσοι έχουν εισαχθεί σε ανώτατες σχολές να εκπληρώνουν πρώτα τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και έπειτα να ξεκινούν τις σπουδές τους.
2. Αύξηση της θητείας. Η αύξηση της θητείας – ειδικά στον Στρατό Ξηράς που έχει τεράστιες ανάγκες στελέχωσης μονάδων, ακριτικών φυλακίων, περιπόλων, υπηρεσιών – δεν είναι βέβαια κάτι καινούργιο. Το έχουν εισηγηθεί στο υπουργείο και πρώην αρχηγοί Επιτελείων. Η στρατιωτική θητεία είχε μειωθεί το 2009 και σήμερα η διάρκειά της είναι 9 μήνες στον Στρατό Ξηράς και από 12 στο Πολεμικό Ναυτικό και την Αεροπορία. Τώρα προτείνεται η αύξηση της θητείας στον Στρατό Ξηράς κατά 3 μήνες, στους 12, για εξομοίωση και στους 3 Κλάδους. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο αύξησης, ίσως κατά δύο μήνες σε Ναυτικό και Αεροπορία.
3. Εθελοντική στράτευση γυναικών. Πρόκειται για ένα μέτρο που εφαρμόζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Η άμεση θεσμοθέτησή του εκτιμάται ότι θα βοηθούσε στην αριθμητική ενίσχυση του προσωπικού στέλνοντας το μήνυμα ότι η άμυνα αφορά όλη την κοινωνία.
4. Προσλήψεις ΕΠΟΠ. Προτείνεται η πρόσληψη τουλάχιστον 300-500 Επαγγελματιών Οπλιτών κάθε χρόνο αλλά και Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (ΟΒΑ) προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των στελεχών αλλά και να ανανεωθεί ηλικιακά. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι πρώτοι ΕΠΟΠ προσελήφθησαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 θα αντιληφθεί ότι η ηλικία τους τώρα είναι κοντά στα 40 έτη.
5. Διευθέτηση των ανυπότακτων. Σε 30.000 υπολογίζονται σήμερα οι ανυπότακτοι.
6. Προετοιμασία της κοινωνίας.
Η σημαντικότερη όλων των προτάσεων – όπως τονίζουν υψηλόβαθμες στρατιωτικές πηγές – είναι να προετοιμαστεί η κοινωνία για την αναγκαιότητα των παραπάνω μέτρων. Αν δεν γίνει αυτό «τότε όλα τα άλλα δεν έχουν νόημα. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι η άμυνα και η ασφάλεια δεν είναι κάτι παροδικό, πως το πρόβλημα που έχουμε με τους Τούρκους είναι μόνιμο». Γι’ αυτό, συμπληρώνουν, χρειάζονται καμπάνιες ενημέρωσης του κόσμου, των κομμάτων και των πολιτικών νεολαιών. Οι στρατιωτικοί επιτελείς γνωρίζουν πως η υλοποίηση των προτάσεων αυτών δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς κάποιες έχουν οικονομικό και πολιτικό κόστος και ενδεχομένως να υπάρχουν και αντιδράσεις – για παράδειγμα το κυβερνών κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι αντίθετο με την αύξηση της θητείας –, θεωρούν όμως ότι η προετοιμασία της κοινωνίας είναι αναγκαίο να ξεκινήσει.
Ζητούν αξιοποίηση όλων των ηλικιών
Την ώρα πάντως που διατυπώνονται οι παραπάνω προτάσεις από τα Επιτελεία του Πενταγώνου, ειδικοί με άριστη γνώση της κατάστασης στον Ελληνικό Στρατό εκφράζουν σοβαρές ενστάσεις για κάποιες απ’ αυτές.
Υποστηρίζουν για παράδειγμα ότι η αύξηση της στρατιωτικής θητείας δεν είναι το παν. Το σημαντικό εξηγούν είναι να ενισχυθεί αποφασιστικά η εκπαίδευση ακόμη και στη θητεία των εννέα μηνών. Υπάρχουν τεράστια περιθώρια για ενίσχυση της ουσιαστικής εκπαίδευσης με παράλληλη μείωση «εκπαίδευσης» που αποσκοπεί σε τελετουργίες και άσκοπες δραστηριότητες.
Αλλοι τονίζουν πως το βάρος της άμυνας της χώρας ή μίας ενδεχόμενης πολεμικής αναμέτρησης δεν θα πρέπει να δοθεί εξ ολοκλήρου σ’ έναν στρατό εφέδρων νεαρών ηλικιών ούτε όμως σ’ έναν επαγγελματικό στρατό. Λένε δηλαδή ότι δεν θα πρέπει να ανατεθεί στη νεολαία το επικίνδυνο και βαρύ καθήκον να αναλάβει να φέρει σε πέρας μια σύγκρουση, με τις μεγαλύτερες ηλικίες απλώς να παρακολουθούν όσα συμβαίνουν. Αντίθετα, η άμυνα, σημειώνουν, θα πρέπει να βασιστεί σε μεγαλύτερο φάσμα ηλικιών. Μπορούν να αξιοποιηθούν σαραντάρηδες και πενηντάρηδες και να συνεισφέρουν σημαντικά στον αμυντικό σχεδιασμό με τη βοήθεια και των νέων τεχνολογιών, αλλά και οι δυνάμεις της Εθνοφυλακής σε μια λογική παλλαϊκής άμυνας.
