Τα τελευταία μέτρα του Μαραθωνίου είναι και τα πιο δύσκολα, είπε τη Μεγάλη Τρίτη ο Αλέξης Τσίπρας κατά την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ο φόβος των εμποδίων, των αρνητικών εκπλήξεων και των κωλυσιεργιών είναι έντονος στο πρωθυπουργικό επιτελείο.
Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν επενδύσει πολλά στο ομαλό τέλος του τρίτου προγράμματος, προτάσσοντας το αφήγημα της μεταμνημονιακής Ελλάδας με ορόσημο την 21η Ιουνίου, οπότε και θα συνεδριάσει το Eurogroup για να επικυρώσει και το τέλος της τέταρτης και πιο κρίσιμης αξιολόγησης.
Υπό τη σκιά των σεναρίων για πρόωρες εκλογές, αλλά και της προεκλογικής ατμόσφαιρας που επισημαίνεται από πολλές πλευρές, λόγω και κινήσεων αρκετών υπουργών, ο Πρωθυπουργός έχει επτά πληγές στον δρόμο για τη δική του δημοσιονομική Ιθάκη.
Και ενώ αυτήν τη στιγμή υπάρχουν τρεις γραμμές στο Υπουργικό Συμβούλιο για εκλογές (σ.σ.: η μια τάση υπέρ των εκλογών το φθινόπωρο του 2018, η άλλη όπως εκφράστηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση για διπλές εκλογές τον Μάιο του 2019 μαζί με τις ευρωεκλογές, και του Πρωθυπουργού που προτάσσει για την ώρα το φθινόπωρο του 2019), στο Μέγαρο Μαξίμου είναι σταθερά προσηλωμένοι στην προοπτική να ολοκληρωθεί άμεσα το πρόγραμμα.
Γι’ αυτό και στην εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο ο Πρωθυπουργός έθεσε προ των ευθυνών τους τούς υπουργούς. Από ανώτερη κυβερνητική πηγή τονίζεται η κίνηση του Αλέξη Τσίπρα να ζητήσει επιτάχυνση των ενεργειών των υπουργών για να κλείσει ομαλά η αξιολόγηση, αλλά και η επιλογή του να καλέσει όποιον έχει αντιρρήσεις να τις εκθέσει ενώπιόν του. Αυτό δεν συνέβη στο Υπουργικό, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ο Πρωθυπουργός είχε κατ’ ιδίαν επαφές, χωρίς να ανακοινωθούν, με όλους τους υπουργούς που εμπλέκονται στη διαπραγμάτευση, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα.
1. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Η πιο μεγάλη πληγή αυτή την περίοδο, εκτός από τα ελληνοτουρκικά και το Σκοπιανό, είναι η περίφημη τέταρτη αξιολόγηση με τα 88 προαπαιτούμενα που πρέπει να προωθηθούν άμεσα και στη συνέχεια να επικεντρωθεί η διαπραγμάτευση στα ζητήματα του χρέους και της εποπτείας κατά την επόμενη μέρα των Μνημονίων. Οι πλειστηριασμοί που αποτελούν ένα πολύ μεγάλο ζήτημα το οποίο έχει σοβαρή επίπτωση στο κοινωνικό και πολιτικό προφίλ της κυβέρνησης είναι στο επίκεντρο. Ταυτόχρονα η ελληνική πλευρά που πιέζεται από τους πιστωτές για το δημοσιονομικό σκέλος και την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, παλεύει για εξάμηνη αναβολή στο κούρεμα των συντάξεων, ενώ συζητείται και το πάγωμα στις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Στο πεδίο αυτό εντάσσεται και η συζήτηση για το εάν θα είναι, πόσο και υπό ποιες προϋποθέσεις καθαρή η έξοδος της Ελλάδας τον προσεχή Αύγουστο, αλλά και οι ρυθμίσεις για το χρέος.
2. ΤΟΥΡΚΙΑ – ΣΚΟΠΙΑ. Τα εθνικά είναι μια άλλη μεγάλη πληγή που έχει να αντιμετωπίσει ο Αλέξης Τσίπρας, με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις να είναι σε οριακό σημείο μετά την παράνομη κράτηση των δύο ελλήνων στρατιωτικών στην Αδριανούπολη. Οι προκλήσεις της Τουρκίας είναι συνεχείς, ενώ ο φόβος θερμού επεισοδίου είναι υπαρκτός στο πρωθυπουργικό περιβάλλον. Παράλληλα, το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ είναι ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα που επηρεάζει και τη σχέση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, με τον Πρωθυπουργό να θεωρεί ότι θα επιλυθεί μια εκκρεμότητα δυόμισι δεκαετιών.
3. Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΜΕ ΑΝΕΛ. Η άλλη πληγή που συνδέεται άμεσα με το Σκοπιανό είναι η συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, με τον Πάνο Καμμένο να έχει κυριολεκτικά απασφαλίσει και να αποτελεί τον μεγάλο πονοκέφαλο του Πρωθυπουργού. Η μεγάλη πίεση που δέχονται οι ΑΝΕΛ, οι οποίοι καταρρέουν δημοσκοπικά, επηρεάζει άμεσα και την πολιτική σχέση Τσίπρα – Καμμένου και όλα θα κριθούν από τη συμφωνία με την ΠΓΔΜ, την οποία, όπως επιμένει ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, δεν θα ψηφίσει. Στο σημείο αυτό επανέρχονται τα σενάρια για τις… μεταγραφές του ΣΥΡΙΖΑ και την αλλαγή των υφιστάμενων κοινοβουλευτικών συσχετισμών με ανεξάρτητους βουλευτές και μέλη της ΚΟ της Ενωσης Κέντρου, του Ποταμιού, ακόμα και έναν των ΑΝΕΛ.
4. ΤΑ ΕΣΩΚΟΜΜΑΤΙΚΑ. Η επόμενη πληγή είναι εσωκομματική και συνδέεται με το παιχνίδι στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, με επίκεντρο κυρίως τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και την ομάδα των 53 που αποτελεί μια ισχυρή τάση, η οποία κατά καιρούς εκφράζει την αντίθεσή της σε πολλές επιλογές του Μαξίμου. Ο χρόνος των εκλογών είναι μια βασική διαφωνία, καθώς οι 53 υπό τον υπουργό Οικονομικών θεωρούν ότι δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός η περαιτέρω παραμονή στην εξουσία για έξι ή εννέα μήνες ακόμα. Γι’ αυτό και προτάσσουν εκλογές το φθινόπωρο του 2018 και όχι τον Μάιο ή τον Σεπτέμβριο του 2019, με στόχο να κατοχυρωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως βασική δύναμη του νέου δικομματισμού, καθώς υπάρχει ο φόβος περαιτέρω εκλογικής και πολιτικής συρρίκνωσης.
5-6. ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ. Το Προσφυγικό και η καθημερινότητα (σ.σ.: εδώ εντάσσεται και η εγκληματικότητα) αποτελούν άλλες δύο βασικές πληγές που επιδρούν σημαντικά στην εικόνα της κυβέρνησης και διαμορφώνουν βαρύ κλίμα. Η μεγάλη αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών τις τελευταίες ημέρες στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου αποτελεί μεγάλο πονοκέφαλο που επιδρά και πολιτικά. Την ίδια στιγμή η κατάσταση στην καθημερινότητα είναι δύσκολη, όπως π.χ. σε νοσοκομεία, ενώ τα τελευταία κρούσματα εγκληματικότητας επηρεάζουν αρνητικά την κυβέρνηση.
Μάχη επιρροής στο Μαξίμου
Ενα ιδιόμορφο παιχνίδι εξουσίας εξελίσσεται στο Μέγαρο Μαξίμου για την επιρροή στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού. Η βασική αναμέτρηση έχει ως πρωταγωνιστές τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο και τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά, δύο πρόσωπα της νεότερης γενιάς που όμως έχουν αποκλίνουσες θέσεις, ακόμα και για τη γεωστρατηγική τοποθέτηση της χώρας.
Παρά τις προσπάθειες που έγιναν τελευταία να πέσουν οι τόνοι, η διαπροσωπική τους σχέση είναι κακή, όπως λένε οι πιο μυημένοι, και αυτό δεν αφορά προσωπικά θέματα, αλλά διαφωνία ουσιαστική επί ζητημάτων πολιτικής. Οι δυο τους έχουν κατά καιρούς διαφορετικές εκτιμήσεις για την πολιτική κατάσταση, αλλά και εκ διαμέτρου αντίθετες εισηγήσεις επί της στρατηγικής, ενώ ο μεν Τζανακόπουλος υποστηρίζει την περαιτέρω σύσφιγξη με τον γαλλογερμανικό άξονα, ο δε Παππάς κινείται με πιο αγγλοσαξονική προσέγγιση. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο Παππάς συμμετέχει εδώ και καιρό πάλι σε αρκετές συσκέψεις που γίνονται στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Τσίπρα, με τον οποίο όμως έχει την πιο στενή σχέση ο υπουργός Επικρατείας που τον επηρεάζει όλο και περισσότερο. Τζανακόπουλος και Παππάς είναι από τους βασικούς «σωματοφύλακες» του Αλέξη Τσίπρα, με τον οποίο γνωρίζονται από τα φοιτητικά τους χρόνια, ως μέλη της Νεολαίας Συνασπισμού, περίπου από το 1995.Το άλλο πρόσωπο που έχει κομβική θέση στο Μέγαρο Μαξίμου είναι η 35χρονη Γιάννα Πεππέ, συμφοιτήτρια του Τζανακόπουλου στη Νομική Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία.
H Πεππέ είναι σύμμαχος του κυβερνητικού εκπροσώπου στο εσωτερικό power game και προ δύο ετών αναβαθμίστηκε, καθώς από ειδική σύμβουλος του νομικού γραφείου του Πρωθυπουργού ορίστηκε επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας του.
Κομβική θέση στο σύστημα εξουσίας του Μεγάρου Μαξίμου έχει ο 43χρονος δικηγόρος Μιχάλης Καλογήρου, γενικός γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου με έδρα τη Βουλή, που είναι επίσης σε ανοικτή γραμμή με τον Τζανακόπουλο.
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο ανεβασμένες μετοχές έχει και ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, ο 38χρονος Βαγγέλης Καλπαδάκης, ο οποίος είναι από τα στελέχη που έχουν αναλάβει δύσκολες αποστολές στο παρασκήνιο τόσο στα ελληνοτουρκικά όσο και στο Σκοπιανό.