Μπορεί άραγε η χρυσή εφεδρεία Ελλήνων του εξωτερικού με υψηλή τεχνογνωσία και επιστημονική κατάρτιση να λειτουργήσει ευεργετικά για την Ελλάδα που άφησε πίσω της; Μήπως τα μυαλά που χάνουμε έχουν τη δύναμη να τονώσουν την ελληνική διασπορά που έχει αρχίσει να ατονεί;
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που αναδομούν το αποδομημένο brand name της χώρας μας μεγαλουργώντας σε «απόσταση ασφαλείας». Ετσι, για άλλη μια φορά εκεί που το ελληνικό κράτος εμφανίζεται ανεπαρκές, οι έλληνες «αυτοεξόριστοι» παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους βάζοντας θετικό πρόσημο ακόμα και στο brain drain.
Κι ενώ αρχικά μετακινούνται στην υδρόγειο υποκινούμενοι από την ανάγκη για ένα καλύτερο μέλλον, καταλήγουν όλο και πιο συχνά να μεγαλουργούν είτε επιστημονικά, είτε επιχειρηματικά, όπου τους σηκώνει το κλίμα.
Κάποιοι έλληνες Αϊνστάιν φέρνουν το CERN μέσα στα ελληνικά σχολεία ενώ άλλοι, «πρεσβευτές ελληνικών γεύσεων», «ταΐζουν» την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη κάνοντας ερήμην τους γαστρονομική διπλωματία και δημιουργώντας διαπολιτισμικούς δεσμούς μέσω των ελληνικών προϊόντων.
Ελβετία, Αγγελος Αλεξόπουλος
Ο Ελληνας που βάζει το CERN στα ελληνικά σχολεία
Οταν οι έλληνες μαθητές σχολείων αναρωτιούνται για τον φυσικό κόσμο, υπάρχει κάποιος να τους μυήσει στο σύμπαν της σωματιδιακής φυσικής. Από μακριά μεν, αλλά εξαιρετικά εύστοχα δε. Ο δρ Αγγελος Αλεξόπουλος, κάτοικος Γενεύης, είναι ο Ελληνας που βάζει το CERN μέσα στα ελληνικά σχολεία ακόμα και στα πλέον απομακρυσμένα, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του επιστημονικού κεφαλαίου της χώρας.
«Υποστηρίζουμε τις τοπικές κοινωνίες της Ελλάδας και σπάμε το στεγανό πως η επιστήμη είναι κάτι απρόσωπο και απρόσιτο. Καταρρίπτουμε τον μύθο πως πρέπει να είσαι ο Αϊνστάιν για να συμμετάσχεις στην επιστημονική έρευνα και το στερεότυπο πως μεγάλοι ερευνητικοί οργανισμοί είναι μόνο για μαθητές από προνομιούχα σχολεία» μας αναφέρει, ενώ εξηγεί πως ο ίδιος «λειτουργεί ως καταλύτης συνδέοντας την επιστημονική κοινότητα με νέα παιδιά όλων των κοινωνικών ομάδων χωρίς διακρίσεις».
Ο Αγγελος Αλεξόπουλος εργάζεται στα «Ηνωμένα Εθνη της Επιστήμης» από το 2012. Ετσι αποκαλεί το CERN. «Αποτελώ εξαίρεση εδώ. Εργάζομαι στην εκπαίδευση, τη διάχυση και την επικοινωνία. Δεν έχω σπουδάσει φυσική, αλλά οικονομικές και διοικητικές επιστήμες».
Οσο για το ακριβές αντικείμενο εργασίας στη Μέκκα της επιστήμης; «Μεταξύ άλλων, συνδέουμε διαδικτυακά, μέσω τηλεδιασκέψεων, σχολεία που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν στο CERN». Μας ενημερώνει πως πάνω από 10.000 μαθητές Γυμνασίου – Λυκείου έχουν συνομιλήσει με έλληνες επιστήμονες τα τελευταία χρόνια.
Επίσης ηγείται του προγράμματος «Παίζοντας με τα πρωτόνια», το οποίο για πρώτη φορά στην Ελλάδα εισάγει την επιστήμη του CERN σε παιδιά Δημοτικού. «Είκοσι έλληνες δάσκαλοι επιμορφώθηκαν στις εγκαταστάσεις του CERN, εξασφαλίζοντας την κάλυψη των εξόδων τους από τη βιομηχανία και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, επιμόρφωσαν δεκάδες συναδέλφους τους, εμπλέκοντας με τον τρόπο αυτό πάνω από 2.500 μαθητές δημοτικών σχολείων με τη φυσική, την ανακάλυψη και την καινοτομία».
Χάρη στον ίδιο και τους συνεργάτες του, η χώρα μας έχει μία από τις μεγαλύτερες εκπροσωπήσεις στον οργανισμό σε διαδικτυακές αλλά και πραγματικές επισκέψεις. «Ενας στους δέκα μαθητές που επισκέπτονται το CERN είναι από ελληνικά σχολεία. Αλλά ακόμα και τα μικρότερα παιδιά που δεν μπορούν να επισκεφθούν το CERN έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε διάφορες δράσεις όπου η φυσική γίνεται παιχνίδι στο πλαίσιο του προγράμματος “Παίζοντας με τα πρωτόνια”».
Μια από τις χαρακτηριστικότερες πρωτοβουλίες του Αγγελου Αλεξόπουλου ήταν και η διαδικτυακή σύνδεση μαθητών Δεύτερης Ευκαιρίας από τις φυλακές Τρικάλων με το CERN. «Νέοι άνθρωποι διαφόρων εθνικοτήτων και φυλών μοιράστηκαν κοινές ανησυχίες και ερωτήματα ερχόμενοι σε ειλικρινή επικοινωνία με τους ερευνητές του CERN.Η δράση αυτή δεν θα ήταν εφικτή χωρίς το όραμα των εκπαιδευτικών του σχολείου και του προσωπικού των φυλακών».
Ολλανδία, Γιώργος Μήτρακας – Νίκος Αλεξανδράκης – Θεόδωρος Ματακιάδης
Μαθαίνουν τους Ευρωπαίους να τρώνε ελληνικά
Η μεταλαμπάδευση του γαστριμαργικού μας πολιτισμού στους ανήλιαγους τόπους έχει ως έδρα το Ρότερνταμ. Τρεις φίλοι με μεταπτυχιακά και διδακτορικά ένωσαν τις δυνάμεις τους στην Ολλανδία για να προωθήσουν τη διατροφική μας κουλτούρα στην Κεντρική Ευρώπη μέσα από «νόστιμα ελληνικά παραμύθια» όπως οι ίδιοι λένε στα «ΝΕΑ».
Δημιουργός του πρότζεκτ που επιδρά στη διατροφική κουλτούρα των Βορείων –οι οποίοι πιστεύουν πως η ελληνική κουζίνα αρχίζει και τελειώνει στις φολκλορ ταβέρνες –είναι ο Γιώργος Μήτρακας με μεταπτυχιακό στο Food Product Design, θητεία σε R&D μεγάλης πολυεθνικής τροφίμων ενώ σύνδεσμος στην Ελλάδα και προμηθευτής της Greek Foodtales είναι ο παραγωγός Νίκος Αλεξανδράκης της ομώνυμης φάρμας.
Ο Θεόδωρος Ματακιάδης, γεωπόνος με διδακτορικό και εξειδίκευση στη Μοριακή Φυσιολογία Φυτών και Σπόρων, είναι το τρίτο ιδρυτικό μέλος του Greek Foodtales και ο άνθρωπος που έχει αναλάβει μεταξύ άλλων την επικοινωνία του πρότζεκτ.
Ο έλληνας επιστήμονας δείχνει να πιστεύει βαθιά πως «η γαστρονομική μας ιδιοσυγκρασία αποτελεί σημαντικό μέρος του πολιτισμού μας, ένα μοναδικό θησαυρό που κληρονομήσαμε» και γι’ αυτό θα πρέπει τουλάχιστον «να τον διαδώσουμε».
Και οι τρεις υποστηρίζουν πως είναι πιο εύκολο να δραστηριοποιηθείς επιχειρηματικά στις Κάτω Χώρες και να προαγάγεις έτσι πιο αποτελεσματικά τον ελληνικό διατροφικό πλούτο εξ αποστάσεως.
«Είναι εύκολο να ξεκινήσεις μια επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ολλανδία γιατί υπάρχει ελάχιστη γραφειοκρατία που διευκολύνει κάθε παρόμοια προσπάθεια» υπογραμμίζει ο Θεόδωρος Ματακιάδης, μεγαλωμένος στην Ελλάδα αλλά με συμπληρωμένα 13 χρόνια στο εξωτερικό (Γαλλία, Ιαπωνία, Ολλανδία).
Οσο για τον επόμενο στόχο των τριών Ελλήνων που έχουν κάνει ήδη γνωστά στην Ολλανδία περισσότερα από 300 ελληνικά προϊόντα 40 και πλέον παραγωγών; «Θα αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο τις αγορές του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Γερμανίας, όπου πουλάμε ήδη» απαντούν ενώ μας ενημερώνουν πως μόλις ολοκλήρώθηκε το 1ο Ελληνικού Φεστιβάλ Τροφίμων στην Ολλανδία. «Μαζί με έλληνες παραγωγούς, διακεκριμένους σεφ, food bloggers και καλλιτέχνες, στήσαμε μια μέρα ευφορίας, το Food Euphoria Festival»!
Σκωτία, Χρίστος Λεωνιδόπουλος
Σύστησε το σωματίδιο του θεού στους μαθητές
Ο δρ Χρίστος Λεωνιδόπουλος είναι ο ομογενής που σύστησε τον Πίτερ Χιγκς –τον Αϊνστάιν του 21ου αιώνα –στους έλληνες μαθητές φέρνοντας το σωματίδιο του Θεού μέσα στα σχολεία μας μέσω διαδικτυακών μαθημάτων και δημιουργώντας ισχυρά κίνητρα στα παιδιά να βαδίσουν στα χνάρια του. Ο έλληνας καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, έπειτα από μια εξαιρετικά σημαντική πορεία στο CERN, διευρύνει τους γνωστικούς ορίζοντες διδασκόντων και διδασκομένων σε αρκετά σημεία της ελληνικής επικράτειας ενώ παράλληλα κουβεντιάζει με έλληνες φοιτητές που έρχονται στη Μέκκα της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών,
«Από το 2004 που βρίσκομαι στο CERN είτε μόνιμα, είτε με συχνά ταξίδια λόγω της δουλειάς μου, ποτέ δεν έχω δει τόσους Ελληνες μαζεμένους. Φοιτητές και φοιτήτριες, νεαρούς σε ηλικία ερευνητές. Παρατηρώ μια σταθερή και διαρκώς αυξανόμενη παρουσία σε ένα πολύ απαιτητικό διεθνές ερευνητικό κέντρο με επιστήμονες από όλον τον κόσμο. Από πλευράς ερευνητικής δουλειάς, νομίζω το αποκορύφωμα για τους περισσότερους από εμάς που δουλεύουμε στο CERN ήταν η πειραματική ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς το 2012» λέει στα «ΝΕΑ».
Οσο για τη δική του συνεισφορά σε αυτά τα πειράματα; «Στον σχεδιασμό και την κατασκευή του λεγόμενου συστήματος «σκανδαλισμού» (trigger). Αυτό είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που αναλύει σε πραγματικό χρόνο εκατομμύρια συγκρούσεων πρωτονίων χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό ηλεκτρονικών εφαρμογών και αλγορίθμων, και προσπαθεί να αποφασίσει ποιες από αυτές τις συγκρούσεις είναι πιο ενδιαφέρουσες από επιστημονικής άποψης», μας απαντά ο δρ Λεωνιδόπουλος, που υπήρξε στενός συνεργάτης του νομπελίστα Φυσικής 2013 για την ανακάλυψη του σωματιδίου.
Σήμερα μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Εδιμβούργου και Γενεύης, έπειτα από μακρά παραμονή στις ΗΓΑ όπου έκανε το διδακτορικό του στο Princeton και εν συνεχεία εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής με το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Ο έλληνας ερευνητής θα επέστρεφε στην Ελλάδα, όπως αναφέρει, μονάχα αν μπορούσε να εξασφαλίσει τη συνέχεια της ερευνητικής του δουλειάς σε ένα υψηλό επίπεδο, δηλαδή έχοντας διασφαλίσει κάποιες εγγυήσεις αυτονομίας, ερευνητικής χρηματοδότησης και ευνομίας.