Στενό κοστούμι με επτά αυστηρούς όρους για τις ιδιωτικοποιήσεις, τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα, τις προσλήψεις στο Δημόσιο, τα κόκκινα δάνεια, τα πλεονάσματα και τις μεταρρυθμίσεις ράβουν οι δανειστές για την Ελλάδα με αντάλλαγμα τις ελαφρύνσεις στο χρέος. Η κυβέρνηση αφού εγκλωβίστηκε πρώτα στο αφήγημα της «καθαρής εξόδου», μετά στην αποχή από την προληπτική γραμμή στήριξης, άρχισε να μιλάει τώρα για πρόγραμμα μεταμνημονιακής παρακολούθησης από τους δανειστές.
Καθαρή έξοδος δεν θα υπάρξει. Την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος θα διαδεχθεί ένα αυστηρό πλαίσιο που θα συνοδεύεται από σκληρούς όρους για δημοσιονομική πειθαρχία, σφιχτή εποπτεία από τους δανειστές και νέες δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις, ενώ η όποια διευθέτηση του χρέους θα δοθεί υπό όρους και προϋποθέσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, λίγο πριν από την Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ που αναμένεται να είναι προπομπός εξελίξεων για το ελληνικό χρέος, παραδέχεται για πρώτη φορά ότι οι συζητήσεις με τους δανειστές αφορούν ένα πρόγραμμα μεταμνημονιακής παρακολούθησης (post programme surveillance). «Συζητώντας για τη μεταμνημονιακή παρακολούθηση, είναι προφανές ότι μερικές χώρες μας εμπιστεύονται λιγότερο και θα θέλανε κάποιους όρους» υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομικών σε συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών», αναφέροντας ότι ακόμα δεν έχει συζητηθεί ούτε πώς θα τηρούνται οι όροι ούτε πόσο αυστηροί θα είναι. «Μέχρι τώρα, το βασικό που συζητείται είναι να έχουμε ένα πρόγραμμα μεταμνημονιακής παρακολούθησης», σημείωσε, για να προσθέσει ότι κορμός του προγράμματος θα είναι τα προαπαιτούμενα που έχουν ήδη συμφωνηθεί με τους θεσμούς και δεν μπορούν να τελειώσουν για τεχνικούς λόγους είτε μέχρι το Eurogroup της 21ης Ιουνίου είτε μέχρι τις 21 Αυγούστου, που λήγει το ελληνικό πρόγραμμα. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε υποσχεθεί ότι το «ολιστικό» σχέδιο μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης θα είχε παρουσιαστεί πριν από το Πάσχα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δανειστές έχουν λάβει ένα προσχέδιο, ενώ όπως μεταφέρουν αρμόδιες πηγές «θα χρειαστεί διαπραγμάτευση». Ορισμένα από τα μέτρα τα οποία θέλει να εντάξει η κυβέρνηση σε αυτό βρίσκονται στο μικροσκόπιο των δανειστών και αναμένεται να αποτελέσουν πεδίο έντονης συζήτησης, όπως οι αλλαγές σε εργασιακά, μισθολογικά και συντάξεις. Το ελληνικό αναπτυξιακό σχέδιο θα γίνει ένα κομμάτι με το μεταμνημονιακό πλαίσιο δεσμεύσεων και ενισχυμένης εποπτείας που ετοιμάζουν οι δανειστές, βάζοντας μέσα και το θέμα του ελληνικού χρέους, υποχρεώνοντας την Αθήνα να παραδίδει μεταρρυθμίσεις για να παίρνει ως αντάλλαγμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους της. Θα είναι ουσιαστικά ένα πρόγραμμα χωρίς λεφτά από τον ESM, όπου η Ελλάδα θα πρέπει να τηρεί τη δέσμευση για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ώς το 2022 που θα εκτείνεται το νέο πρόγραμμα.
Το νέο κοστούμι
Το νέο κοστούμι που ράβεται για την Ελλάδα, σύμφωνα με κύκλους που παρακολουθούν από κοντά τις διαπραγματεύσεις, θα συνοδεύεται με επτά αυστηρούς όρους:
1. Τήρηση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι και το 2022 και 2% του ΑΕΠ για τα επόμενα χρόνια.
2. Πλήρης υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
3. Καμία πρόσληψη πέραν των ορίων που έχουν τεθεί ανάλογα με τις αποχωρήσεις και τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί για τη μείωση της απασχόλησης στο Δημόσιο. Ηδη οι δανειστές έχουν εκφράσει έντονη δυσφορία για τις προσλήψεις που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση, έχοντας το βλέμμα της στραμμένο στις κάλπες.
4. Αυξήσεις στον ιδιωτικό τομέα μόνο με βάση την αύξηση της παραγωγικότητας. Η αύξηση του κατώτατου μισθού, την οποία θέλει να εντάξει η κυβέρνηση στο αναπτυξιακό της σχέδιο, δεν θα γίνεται με αποκλειστικό κριτήριο τις αποφάσεις των κοινωνικών εταίρων αλλά με γνώμονα την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και την πορεία μείωσης της ανεργίας, που θα είναι βασικός στόχος και για την επόμενη πενταετία, εντός της οποίας θα πρέπει να δημιουργηθούν τουλάχιστον 300.000 νέες θέσεις εργασίας.
5. Καμία ακύρωση των μεταρρυθμίσεων που έχουν γίνει και των μέτρων που έχουν ψηφισθεί και προβλέπεται να ενεργοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2019. Η κυβέρνηση, θέλοντας να αποφύγει το πικρό ποτήρι των κουρεμένων συντάξεων, επιδιώκει να ματαιώσει ή να μεταθέσει την ημερομηνία μείωσής τους επικαλούμενη τα υψηλά –πάνω από τον στόχο –πρωτογενή πλεονάσματα. Οι δανειστές αντιμετωπίζουν το θέμα ως μεταρρύθμιση και δεν δείχνουν να βάζουν νερό στο κρασί τους, παρά τις επιδιώξεις της Αθήνας. Καμία αλλαγή δεν πρόκειται να υπάρξει στον σχεδιασμό και από την 1η Ιανουαρίου 2019 η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων θα δουν κουρεμένες τις συντάξεις τους κατά 18%.
6. Περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών.
7. Μείωση των κόκκινων δανείων των τραπεζών.
Η κυβέρνηση έχει μπροστά της ένα κολασμένο δίμηνο για να κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα και να περάσει τα εμπόδια που ξεφυτρώνουν στον δρόμο για την έξοδο από τα Μνημόνια. Η Αθήνα τώρα ξεκινά να ανεβαίνει τον Γολγοθά της και στο τέλος αυτής της διαδρομής η Ανάσταση δεν είναι δεδομένη…
Τα δύσκολα ξεκινούν από αύριο. Συνεδριάζει το EuroWorking Group και τη χώρα μας αναμένεται να εκπροσωπήσει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης. Δεν αναμένεται να έχει ένα ήρεμο απόγευμα αφού οι εκκρεμότητες που έχει η ελληνική πλευρά είναι και πολλές και σημαντικές. Στο αυριανό EuroWorking Group θα γίνει μια πρώτη κουβέντα για το «ολιστικό» σχέδιο ανάπτυξης της κυβέρνησης.
Για να κλείσει η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος απαιτείται η ολοκλήρωση 88 προαπαιτουμένων. Εχουν κλείσει μόλις 12. Και μπορεί πολλά από αυτά να αποτελούν περίπατο, αφού δεν έχουν κανένα πολιτικό κόστος, ορισμένα όμως και δεν είναι λίγα, και πολιτικό κόστος έχουν και δύσκολα είναι, όπως για παράδειγμα το θέμα της ΔΕΗ, των αποκρατικοποιήσεων, η κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου, η οριστική κατάργηση του ΕΚΑΣ κ.λπ.
Σύνοδος ΔΝΤ
Η επόμενη εβδομάδα αναμένεται να είναι καθοριστική. Την Τρίτη 17 Απριλίου θα δημοσιοποιηθεί η έκθεση του Ταμείου για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές (World Economic Outlook) στην οποία θα εμπεριέχονται οι εκτιμήσεις του οργανισμού για το πώς θα διαμορφωθούν τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας φέτος και το 2019. Την Τετάρτη 18 Απριλίου θα ανακοινωθούν οι προβλέψεις του Ταμείου για τα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας στο πλαίσιο της έκθεσης Δημοσιονομικό Παρατηρητήριο (Fiscal Monitor).
Η επόμενη κρίσιμη χρονική στιγμή είναι η Εαρινή Σύνοδος του ΔΝΤ, που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 20-22 Απριλίου στην Ουάσιγκτον. Εκεί θα τεθεί στο τραπέζι το θέμα του χρέους και εκεί θα αποκαλυφθούν οι προθέσεις του Ταμείου προκειμένου να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Την επόμενη μέρα από τη λήξη της Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ, και συγκεκριμένα στις 23 Απριλίου, θα ανακοινωθεί η πορεία του ελληνικού ΑΕΠ για το 2017 από την Eurostat, με βάση το οποίο θα κριθεί το κατά πόσο η περικοπή του αφορολογήτου κατά 3.000 ευρώ θα έρθει μπροστά ή θα μείνει για την 1η Ιανουαρίου 2020. Ακόμη και στην περίπτωση που αποφασιστεί το μαχαίρι να μπει στο αφορολόγητο από το 2020, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συμβιβαστούν με το ότι δεν θα ενεργοποιηθεί κανένα θετικό μέτρο – αντίμετρο πριν από το 2023 όπως ζητεί το ΔΝΤ.
Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι το Σώμα Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων έσπευσε να ανακοινώσει τη Μεγάλη Παρασκευή την εκτίμησή του, ανεβάζοντας τον πήχη του πλεονάσματος στο 3,4% πριν προλάβει να τοποθετηθεί η ΕΛΣΤΑΤ.
Στις 27 Απριλίου, στο Eurogroup της Σόφιας, θα συζητηθεί το ελληνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα αλλά και το θέμα του χρέους.
Ο στόχος συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο Staff Level Agreement για την τέταρτη αξιολόγηση από τον Μάιο έχει ήδη μεταφερθεί στον Ιούνιο. Η ολοκλήρωση του παζλ σε όλες τις διαστάσεις του –χρέος, εποπτεία, μεταρρυθμίσεις –έχει μεταφερθεί από τον Ιούνιο στον Ιούλιο.
Τελευταία Νέα