Στο κόκκινο και πάλι το Προσφυγικό, με τις ροές προς τα νησιά του Αιγαίου να αυξάνονται επικίνδυνα και με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να κάνει λόγο για αύξηση από τις αρχές του χρόνου μεγαλύτερη του 30%!
Μόλις χθες, στελέχη του Λιμενικού Σώματος εντόπισαν τις πρώτες πρωινές ώρες μηχανοκίνητη λέμβο με 52 αλλοδαπούς επιβαίνοντες στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Παναγιάς Οινουσσών. Η τελευταία αυτή θαλάσσια άφιξη από τα τουρκικά παράλια προς τις ελληνικές ακτές ανεβάζει τον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών που έφτασαν στα νησιά μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου σε 1.075. Είναι δε χαρακτηριστικό πως πέρυσι όλο τον Απρίλιο οι αφίξεις μετά βίας ξεπέρασαν τις 1.150. Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου για πρώτη φορά έπειτα από αρκετές εβδομάδες σκαρφάλωσε και πάλι στους 15.000.
Την ίδια στιγμή, φόβοι εκφράζονται πως το επόμενο διάστημα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι ροές εξαιτίας της κατάστασης στη Συρία. Με χθεσινή ανακοίνωσή του ο ΟΗΕ εξέφρασε την ανησυχία του για την αύξηση του αριθμού των ανθρώπων οι οποίοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους στην Ανατολική Γούτα της Συρίας. Εκτιμάται πως πάνω από 133.000 άνθρωποι έφυγαν τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες από την περιοχή, στην οποία ο Οργανισμός δεν έχει πρόσβαση, ενώ περίπου 45.000 από αυτούς τους εκτοπισμένους μένουν σε οκτώ καταφύγια στην ύπαιθρο της Δαμασκού. «Γνωρίζουμε ότι γίνονται έλεγχοι καθώς οι άμαχοι εγκαταλείπουν την Ανατολική Γούτα, αλλά, όπως γνωρίζετε, δεν έχουμε συμμετάσχει στις ισχύουσες συμφωνίες απομάκρυνσης ούτε στην εφαρμογή τους», δήλωσε ο Αντρέι Μάχετιτς, εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
Ωστόσο, όσοι γνωρίζουν καλά το προσφυγικό ζήτημα επισημαίνουν πως οι αυξημένες μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα μας είναι κυρίως απόρροια της τακτικής που ακολουθεί η Τουρκία, η οποία χρησιμοποιεί το Προσφυγικό ως πολιτικό μέσο πίεσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με πηγές από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η τάση που είχε παρατηρηθεί στο δεύτερο μισό του 2017 με περισσότερες οικογένειες από τη Συρία και το Ιράκ να φτάνουν στα νησιά, συνεχίζεται και φέτος. Πάνω από 6.400 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει μέσω θαλάσσης μέχρι στιγμής το 2018 –συμπεριλαμβανομένων περίπου 2.440 αφίξεων τον Μάρτιο.
Τους πρώτους τρεις μήνες του 2018, η πλειονότητα των αφίξεων στα νησιά του Αιγαίου ήταν άνθρωποι από τη Συρία (38%), το Ιράκ (27%)και το Αφγανιστάν (12%). Σχεδόν τέσσερις στους δέκα πρόσφυγες και μετανάστες που έφτασαν από τις αρχές του χρόνου ώς και τα τέλη Μαρτίου στην Ελλάδα ήταν παιδιά, ενώ αντίστοιχο ποσοστό ήταν κι αυτό των ανδρών.
Δήμαρχοι – φορείς
Αγωνιούν ενόψει της τουριστικής περιόδου
Αποσυμφόρηση των νησιών και ταχύτερη επαναπροώθηση μεταναστών στην Τουρκία ζητούν δήμαρχοι και φορείς των νησιών εν όψει της έναρξης της τουριστικής περιόδου. «Φέτος αναμένουμε αύξηση μεγαλύτερη του 30% στις αφίξεις τουριστών από το εξωτερικό το καλοκαίρι. Ναι μεν δεν έχουμε πολύ μεγάλο αριθμό προσφύγων, ωστόσο μία πόλη σαν τη δική μας, με τους περίπου 6.000 κατοίκους, δεν μπορεί να αντέξει και 3.000 πρόσφυγες και μετανάστες» σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος του νησιού Μιχάλης Αγγελόπουλος. Αυτή τη στιγμή στο νησί φιλοξενούνται 3.151 πρόσφυγες και μετανάστες, με τους 2.903 να βρίσκονται στο Κέντρο στο Βαθύ.
Μέσα στην εβδομάδα, όπως επισημαίνει, αναμένεται να φύγουν περίπου 500 – 600 πρόσφυγες και μετανάστες για δομές στην ενδοχώρα. «Δημιουργείται, βέβαια, το εύλογο ερώτημα. Εάν αποχωρήσουν αυτοί, δεν θα έρθουν άλλοι τόσοι να γεμίσουν το κενό; Δεν το πιστεύω, γιατί κατ’ αρχάς δεν υπάρχει κάποιο κενό. Η δομή, που είναι χωρητικότητας περίπου 800 ατόμων, λειτουργεί με τον τουλάχιστον τριπλάσιο αριθμό φιλοξενουμένων».
Πάντως για τον δήμαρχο της Σάμου οι τμηματικές και ανά νησί αφίξεις που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα δεν αποτελούν έκπληξη, αφού «οι διακινητές επιλέγουν τόπους εκκίνησης ασφαλέστερους ενώ βλέπουν πού υπάρχουν κενά στα ελληνικά νησιά για άμεση απορρόφηση και ένταξη των μεταναστών που έρχονται στις ελληνικές ακτές».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο της Λέσβου, Σπύρο Γαληνό, η κατάσταση στο νησί δεν είναι καλή. «Η χρονιά ξεκίνησε με αύξηση της τάξης του 30%. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό Ευρωπαϊκή Ενωση και Τουρκία να δουν την εφαρμογή της Συμφωνίας. Αλλωστε, η Τουρκία έχει δείξει όλο το προηγούμενο διάστημα πως όποτε θέλει να μηδενίσει τις προσφυγικές ροές, το καταφέρνει. Είναι κομβικής σημασίας η ανοιχτή επικοινωνία με τη γείτονα χώρα για το ζήτημα, κάτι που από όσο γνωρίζει η νέα ηγεσία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής το προσπαθεί».
Παράλληλα, όπως δηλώνει ο δήμαρχος του νησιού, που εδώ και σχεδόν τρία χρόνια έχει βρεθεί στη δίνη του κυκλώνα, οι γρηγορότερες διαδικασίες ασύλου και οι εντατικότερες επιστροφές στην Τουρκία «θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου για διακινητές και για όσους σκέφτονται να έρθουν στα νησιά». Είναι ενδεικτικό ότι οι επιστροφές από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία, σε εφαρμογή της «Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας», ανήλθαν κατά τους δύο πρώτους μήνες του 2018 σε 70, έναντι 98 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Τις πρώτες ημέρες του Απριλίου ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που καταγράφηκε στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά του Βορείου Αιγαίου έφτασε τους 12.850. Το αντίστοιχο χρονικό διάστημα της περσινής χρονιάς οι άνθρωποι που φιλοξενήθηκαν δεν ξεπερνούσαν τις 6.200. «Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και τα αρμόδια υπουργεία καλούνται να κάνουν το καλύτερο στον ταχύτερο δυνατό χρόνο» τονίζει η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου.
Σε Λέσβο και Σάμο
Ασφυκτικά γεμάτοιοι καταυλισμοί
Στα όριά τους λειτουργούν οι καταυλισμοί στα νησιά του Αιγαίου, με αυτόν της Μόριας να είναι ασφυκτικά γεμάτος. Αλλωστε, όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας, η κατάσταση στη Λέσβο και στη Σάμο είναι πολύ άσχημη. Σήμερα, φιλοξενούνται στη Μόρια 6.183 πρόσφυγες και μετανάστες, σε μια δομή που η χωρητικότητά της δεν ξεπερνά τις 2.500. Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, τα νούμερα στη Μόρια είναι πλέον απαγορευτικά. «Η δυναμικότητα αυτής της δομής, στην οποία δεν έχει ακόμη φτιαχτεί το αποχετευτικό δίκτυο, είναι στην πραγματικότητα για 1.000 ανθρώπους. Οταν φτιαχτεί το δίκτυο, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για χωρητικότητα 2.000 και 2.500 ανθρώπων. Κι όμως, σήμερα, βλέπουμε να ζουν σε πολύ κακές συνθήκες τουλάχιστον 6.000 άτομα».
Αυτός ο υπερπληθυσμός, μάλιστα, είναι μία από τις βασικότερες αιτίες των εντάσεων και των επεισοδίων που δημιουργούνται σχεδόν καθημερινά, κυρίως μεταξύ ομάδων διαφορετικών εθνικοτήτων. «Τίθενται ζητήματα ασφάλειας υπό την ευρύτερη έννοια, εξαιτίας των υπεράριθμων δομών στα νησιά» προσθέτει η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου. Για ακόμη μία φορά το βράδυ της Δευτέρας του Πάσχα σημειώθηκαν επεισόδια στον καταυλισμό του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας μεταξύ ομάδων Ιρακινών. Το αποτέλεσμα των μεταξύ τους συγκρούσεων είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του νυχτερινού ιατρείου του καταυλισμού. Σύμφωνα με πληροφορίες, κάποιοι από τους μετανάστες μπήκαν στο ιατρείο προκειμένου να προστατευθούν, δέχθηκαν όμως επίθεση. Πάντως, στο μήνυμά του στο ενημερωτικό δελτίου για το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα που εξέδωσε η Ειδική Γραμματεία Επικοινωνιακής Διαχείρισης Κρίσεων, ο Δημήτρης Βίτσας τονίζει πως «στοχεύουμε στην αποσυμφόρηση των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης των νησιών, έως ότου επιτευχθούν πλήρως οι προϋποθέσεις που θέτει η Κοινή Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας, η οποία στοχεύει στον μηδενισμό των ροών». Παράλληλα, μία από τις κεντρικές προτεραιότητες του υπουργείου είναι η εκτέλεση σημαντικών έργων υποδομής στα νησιά, «σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με στόχο την αναβάθμιση της καθημερινότητας των κατοίκων, οι οποίοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή κατά τη διάρκεια της προσφυγικής – μεταναστευτικής κρίσης». Προχθές το βράδυ με τραύματα στο κεφάλι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ένας πολίτης έπειτα από επίθεση, σύμφωνα με μαρτυρίες ομάδας μεταναστών, έξω από το φυλάκιο των κατοίκων του κέντρου της ΒΙΑΛ στην περιοχή του χωριού Χαλκειός.
