Ηταν ακόμη ένα βήμα προς το θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας ή μήπως οδηγηθήκαμε ένα βήμα πριν από τη σύγκρουση; Η νυχτερινή χαμηλή πτήση του τουρκικού ελικοπτέρου σε απόσταση αναπνοής από τη νήσο Ρω ζωντάνεψε τον εφιάλτη μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, αφού προκάλεσε τα προειδοποιητικά πυρά των ελλήνων στρατιωτών πριν αυτό εξαφανιστεί και πάλι στο πυκνό σκοτάδι του τουρκικού ουρανού.
Το γεγονός έφερε και πάλι πυρετό στην Αθήνα. Οχι μόνο επειδή δεν συνέβη σε ουδέτερο πολιτικά χρόνο, αλλά γιατί αποτελεί συνέχεια στη λίστα των ελεγχόμενων επεισοδίων κατά τους τελευταίους μήνες. Ενδεικτικό τού ότι οι Ελληνες (μετά τη σύλληψη των δύο στρατιωτικών στον Εβρο) «είναι στην πρίζα» είναι οι τροχιοδεικτικές βολές που εξαπέλυσε η φρουρά της Ρω. Οι ριπές επιβεβαίωσαν ότι πλέον το δάχτυλο βρίσκεται στη σκανδάλη και αρκεί όχι μια σχεδιασμένη κατ’ ανάγκη επιχείρηση, αλλά ακόμα κι ένα ανθρώπινο λάθος για να λειτουργήσει ως σπινθήρας που θα προκαλέσει την έκρηξη.
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι η διαχείριση ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο έχει συζητηθεί εκτενώς, σε γνωστές και άγνωστες συσκέψεις που έχουν λάβει χώρα στο Μέγαρο Μαξίμου. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι η εντολή του Πρωθυπουργού για εγρήγορση προς αποτροπή τετελεσμένων ήταν σαφής, όπως σαφές ήταν και το μήνυμα που έφτασε στην απέναντι πλευρά, ότι η Αθήνα δεν θα ανεχτεί «νέα Ιμια».
Από τότε και μετά, η ελληνική πλευρά καλείται καθημερινά να ισορροπεί ανάμεσα στην ψύχραιμη διαχείριση και την αποφασιστική στάση. Πόσω μάλλον που διαδόθηκαν πληροφορίες που ήθελαν τους Τούρκους να έχουν συζητήσει (στην τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας) την πρόκληση επεισοδίου για δημιουργία τετελεσμένων στο Αιγαίο.
Αυτά τα στοιχεία θέτουν το ερώτημα αν τα όσα έγιναν στη Ρω αποτελούν προϊόν σχεδιασμού ή επρόκειτο για τυχαίο περιστατικό. Αν και δεν μπορεί κανείς να υποστηρίξει απόλυτα τη μια ή την άλλη εκδοχή, υπάρχουν σημεία που παραμένουν αδιευκρίνιστα.
Κατ’ αρχάς, η επίσημη εκδοχή για το περιστατικό δεν ήρθε ποτέ. Το συμβάν έγινε γνωστό τις πρώτες πρωινές ώρες με αναρτήσεις στο Διαδίκτυο. Κάποιες από αυτές έκαναν λόγο και για πτήση του τουρκικού μέσου πάνω από τη Ρω. Ανεπίσημα το ΓΕΕΘΑ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες για την αντίδραση των Ελλήνων με τροχιοδεικτικά πυρά, διευκρινίζοντας όμως ότι δεν φαίνεται να υπήρξε παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου από το ελικόπτερο.
ΔΙΠΛΗ ΓΡΑΜΜΗ. Πληροφορίες επίσης από το «Πεντάγωνο» ανέφεραν ότι ο Πάνος Καμμένος μετά το συμβάν μίλησε με τον επικεφαλής της φρουράς στη νήσο Ρω και του έδωσε συγχαρητήρια για την άμεση αντίδραση και εφαρμογή των κανόνων εμπλοκής, ενώ απέδιδαν σε αναγκαιότητες του εσωτερικού πολιτικού σκηνικού της Τουρκίας το γεγονός, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα δεν προκαλεί, αλλά θα εφαρμόζει όλα όσα προβλέπονται.
Αργότερα, ωστόσο, κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα επιχείρησαν εμφανώς να υποβαθμίσουν το θέμα, λέγοντας ότι δεν αξιολογείται ως μείζον. «Λειτουργήσαμε προειδοποιητικά – αποτρεπτικά», υποστήριζαν σημειώνοντας ότι το ελικόπτερο δεν παραβίασε τον εθνικό εναέριο χώρο. Επικαλέστηκαν πάντως τα σβηστά φώτα και την εγγύτητα στο νησί, προκειμένου να μιλήσουν για τουρκική προκλητικότητα εκ του ασφαλούς που εγκυμονεί κινδύνους ατυχήματος.
Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι, σύμφωνα με πληροφορίες από την περιοχή, το τουρκικό ελικόπτερο έγινε τη νύχτα αντιληπτό και ορατό από το Καστελλόριζο, έχοντας προφανώς αναμμένα φώτα, όχι όμως από τη Ρω, με αποτέλεσμα να προχωρήσει η φρουρά με τροχιοδεικτικές βολές σε αποτροπή υπέρπτησης του ελικοπτέρου που δεν έβλεπε, αλλά το άκουγε να πετά. Παραμένει άγνωστο το αν ζητήθηκε ή όχι η συνδρομή της Πολεμικής Αεροπορίας και ειδικά του Εθνικού Κέντρου Αεροπορικών Επιχειρήσεων για να υπάρχει εικόνα τού τι πετάει, σε ποιο ύψος και πού.
Ο ρώσος πρεσβευτής για την κρίση στο Αιγαίο:

«Δεν μπορώ να φανταστώ μια ένοπλη σύγκρουση»

ΣΤΗΝ εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξει ένοπλη σύγκρουση στο Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προχώρησε χθες ο ρώσος πρεσβευτής στην Αθήνα, Αντρέι Μασλόβ.

«Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι μέλη του ΝΑΤΟ και δεν μπορώ να φανταστώ μια ένοπλη σύγκρουση μέσα στη Βορειοατλαντική Συμμαχία» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου –ερχόμενος, ουσιαστικά, σε μια ιδιότυπη αντιπαράθεση με τον αμερικανό πρεσβευτή, Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος εξέφρασε πρόσφατα τις ανησυχίες του για ένα «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο.
Αναφερόμενος δε στην προσέγγιση Μόσχας – Αγκυρας, ο ρώσος πρεσβευτής τόνισε: «Οι σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία δεν προσανατολίζονται εναντίον κανενός. Δεν κινδυνεύει η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Οι S-400 δεν αποτελούν απειλή για την Ελλάδα, η οποία στο παρελθόν κατείχε ανάλογα οπλικά συστήματα».
Σε ερώτηση για το αν ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την επίσκεψή του στην Aγκυρα έθεσε στον Ταγίπ Ερντογάν το ζήτημα των δύο ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στην Ανδριανούπολη, ο ρώσος πρεσβευτής απέφυγε να απαντήσει. Σημείωσε πως δεν γνωρίζει τι συζητήθηκε διότι ο ίδιος δεν ήταν παρών.
«Αξιόπιστος εταίρος» η Ελλάδα. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το ψυχροπολεμικό κλίμα που υπάρχει μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας δεν μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις της χώρας του με την Ελλάδα.
«Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει αξιόπιστος εταίρος, μια υπεύθυνη χώρα. Μεταξύ ημών υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός» είπε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος, τέλος, στο Σκοπιανό τόνισε πως η Ρωσία αποδέχεται οποιαδήποτε λύση βρεθεί, χωρίς πιέσεις και τεχνητά χρονοδιαγράμματα, υπό την προϋπόθεση ότι θα ενταχθεί και στο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ.

Για το περιστατικό στη Ρω: Σιγή ασυρμάτου από την Αγκυρα

Αίσθηση και απορία ωστόσο προκαλεί το γεγονός ότι για ένα θέμα που η Αθήνα επιβεβαιώνει –ότι στρατιώτες της πυροβόλησαν (έστω και σε αντίθετη κατεύθυνση) για να αποτρέψουν υπέρπτηση τουρκικού ελικοπτέρου -, η Αγκυρα, που συνήθως δεν φείδεται λεκτικών επιθέσεων και διαφορετικών εκδοχών, αυτή τη φορά απέφυγε να πει οτιδήποτε. Τουρκικά μέσα που επικοινώνησαν με το γραφείο του τούρκου πρωθυπουργού ζητώντας πληροφορίες εισέπραξαν διάψευση για τις πληροφορίες που μεταδίδονταν στην Αθήνα. Αν η εκδοχή της χαμηλής –και χωρίς φώτα –πτήσης είναι κάτι που θεωρούν οι γείτονες ότι τους φέρνει σε δύσκολη θέση ή αν σκέφτονται να απαντήσουν, θα φανεί το επόμενο διάστημα. Ο εθνικιστής Ντεβλέτ Μπαχτσελί πάντως βρήκε αφορμή να ξεσπαθώσει και πάλι εναντίον της Ελλάδας ενώ επιτέθηκε ειδικά στον υπουργό Αμυνας αναφέροντας: «Ο υπουργός Αμυνας της Ελλάδας έχει επηρεαστεί από τη μυθολογία, ζηλεύει τον Δία, μιμείται τον Απόλλωνα και προσπαθεί να γίνει Ποσειδώνας… Αν κοιμάται, ας ξυπνήσει, αν έχει κρίση υστερίας να μπει σε κλινική». Χωρίς να χάσει ευκαιρία ο Πάνος Καμμένος έσπευσε να απαντήσει. Προώθησε στο Τwitter ανάρτηση με τη φωτογραφία της Δέσποινας Αχλαδιώτη και το σχόλιο: «Με την κυρά της Ρω δεν παίζει κανείς».

Στον εναέριο χώρο: Νέες παραβιάσεις

Οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας από τουρκικά αεροσκάφη φαίνεται ότι δεν έχουν τέλος καθώς χθες, έπειτα και από το επεισόδιο με το ελικόπτερο στη Ρω, σημειώθηκαν άλλες πέντε. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, οι παραβιάσεις καταγράφηκαν στο Βορειοανατολικό και το Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Συγκεκριμένα ένα ελικόπτερο προχώρησε σε τέσσερις παραβιάσεις ενώ ακόμη μία σημειώθηκε από έναν σχηματισμό τουρκικών μαχητικών F-16. Tαυτόχρονα τα τουρκικά αεροσκάφη –ανάμεσά τους ήταν και ένα κατασκοπευτικό CN-235 –προχώρησαν και σε έξι παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών. Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως τα τουρκικά μαχητικά αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, κατά πάγια τακτική.

ΠΟΙΟΣ ΕΔΩΣΕ ΕΝΤΟΛΗ. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο ήχος του ελικοπτέρου που ακουγόταν σε κοντινή απόσταση ήταν που σήμανε συναγερμό μεταξύ των ελλήνων στρατιωτών που φρουρούσαν τη Ρω. Ακολούθησε επικοινωνία με τον επικεφαλής της δύναμης στο Καστελλόριζο, ο οποίος και αποδέσμευσε τους κανόνες εμπλοκής για να πυροβολήσουν οι φρουροί σε αντίθετη κατεύθυνση και να απομακρύνουν έτσι πιθανή πτήση του ελικοπτέρου από πάνω τους, όπως κι έγινε.
Από τις πρώτες στιγμές, εικόνα της επιχείρησης είχε ο αρμόδιος υπουργός Πάνος Καμμένος, ο οποίος και ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ανοιχτή γραμμή με το «Πεντάγωνο», καθώς ενημερώνεται για όλες τις λεπτομέρειες σε περίπου πραγματικό χρόνο και έτσι μπορεί να ελέγχει τον βαθμό κλιμάκωσης της ελληνικής αντίδρασης. Συγκλίνουσες πληροφορίες, ωστόσο, αναφέρουν ότι ο Τσίπρας ενημερώθηκε μετά τους πυροβολισμούς.