Ο «θρύλος» θέλει τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ να επιστρέφει μία μέρα στην Καλιφόρνια από την Ουάσιγκτον λέγοντας στους εκστασιασμένους συνεργάτες του πως είχε δείξει στους εκλεγμένους αντιπροσώπους τού αμερικανικού έθνους «τον αρμόζοντα σεβασμό»: είχε δηλαδή εμφανιστεί με τη συνήθη ενδυμασία του, τζιν και μπλουζάκι. Αλλά αυτά συνέβαιναν παλιά –προτού ξεσπάσει το σκάνδαλο της Cambridge Analytica και αποκαλυφθεί ότι προσωπικά δεδομένα 87 εκατομμυρίων χρηστών του Facebook κατέληξαν στα χέρια αυτής της βρετανικής εταιρείας πολιτικού μάρκετινγκ που είχε πουλήσει τις υπηρεσίες της στην προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ και άλλους μεσάζοντες. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του κοινωνικού δικτύου με τους δύο δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως προσήλθε χθες για κατάθεση στο Κογκρέσο με κοστούμι, γραβάτα και το «ταπεινό, ευχάριστο» ύφος που τον συμβούλευσε να έχει η νομική εταιρεία που τον «κοουτσάρισε».

«Το Facebook είναι μια ιδεαλιστική και αισιόδοξη επιχείρηση…», άρχισε να λέει ο Ζάκερμπεργκ στην κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Εμπορίου και Νομικών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας. Ομως, «είναι πλέον σαφές πως δεν εργαστήκαμε αρκετά ώστε να εμποδίσουμε τη στρεβλή χρήση αυτών των εργαλείων. Αυτό περιλαμβάνει τα fake news, τις έξωθεν παρεμβάσεις, τη ρητορική μίσους, καθώς και την ιδιωτικότητα. Δεν συνειδητοποιήσαμε επαρκώς το εύρος της ευθύνης μας, και ήταν σοβαρό λάθος. Ηταν δικό μου λάθος και ζητώ συγγνώμη. Ιδρυσα το Facebook, το διευθύνω, είμαι υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει σήμερα», δήλωσε λίγο πριν αρχίσει η μαραθώνια «ανάκρισή» του, που συνεχίζεται σήμερα ενώπιον της Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου της Βουλής.

Πώς σκοπεύει το Facebook να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη; Να προστατεύσει τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του; Να πάψει να αντιδρά με καθυστέρηση σε σημαντικά προβλήματα; Επειτα από μία δεκαετία υποσχέσεων περί βελτίωσης, σε τι διαφέρουν οι σημερινές απολογίες; Οι ερωτήσεις των γερουσιαστών ήταν σκληρές και επίμονες. Ο Ζάκερμπεργκ άλλοτε εξέφραζε μεταμέλεια, άλλοτε πρόκρινε τα θετικά του Facebook, άλλοτε επισήμαινε τα μέτρα που έλαβε τελευταία ή θα λάβει και άλλοτε, όταν ερχόταν σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, επιφυλασσόταν να απαντήσει. «Κάναμε πολλά λάθη… Διανύουμε στην εταιρεία έναν μεγάλο φιλοσοφικό μετασχηματισμό… Στο τέλος, ο κόσμος θα δει πραγματική διαφορά», διαβεβαίωσε.

Τι σκοπεύει να κάνει για να μην μπορεί κανείς (βλ. Ρωσία) να εκμεταλλευτεί το Facebook ώστε να παρεμβαίνει σε εκλογικές διαδικασίες; «Είναι μία από τις προτεραιότητές μου για το 2018: να λύσω αυτό το πρόβλημα. Πρόκειται για μια κούρσα εξοπλισμών: βελτιώνονται συνεχώς, πρέπει λοιπόν να κάνουμε το ίδιο». Το Facebook συνεργάζεται με τον ειδικό εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ στην έρευνα για τη ρωσική εμπλοκή στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, επιβεβαίωσε ο Ζάκερμπεργκ –μέλη της ομάδας του έχουν ήδη καταθέσει.

Η θέση του στην κεφαλή του δικτύου που ίδρυσε το 2004 δεν κινδυνεύει. Η υπόληψή του ωστόσο έχει υποστεί πλήγμα. Οι μετοχές της εταιρείας έχασαν 14% της αξίας τους, η δημοτικότητα του Facebook κατέγραψε βουτιά 28 μονάδων. Και αν οι απαντήσεις του Ζάκερμπεργκ δεν κριθούν επαρκείς, το Κογκρέσο αναμένεται να προχωρήσει στην υιοθέτηση αυστηρού νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση των κοινωνικών δικτύων –που θα επηρεάσει άμεσα την ικανότητά τους να προσελκύουν διαφημιστικά κέρδη.

Αναμένοντας αυτή την κίνηση, το Facebook έχει ήδη ανακοινώσει ότι τάσσεται υπέρ μιας νέας νομοθεσίας που θα υποχρεώνει τα social media να αποκαλύπτουν ποιοι βρίσκονται πίσω από πολιτικές διαφημίσεις. Τη Δευτέρα, με καθυστέρηση τριών ετών, άρχισε να ενημερώνει τους εκατομμύρια χρήστες που έπεσαν στα δίχτυα της Cambridge Analytica. Χθες προανήγγειλε νέο πρόγραμμα σχεδιασμένο να ανταμείβει τους χρήστες που καταγγέλλουν κατάχρηση προσωπικών δεδομένων από δημιουργούς εφαρμογών. Ο χαρισματικός Ζάκερμπεργκ βρίσκεται με το ένα γόνατο στο πάτωμα. Απομένει να φανεί αν η νεοαποκτηθείσα ταπεινότητά του θα αποδειχθεί αρκετή.

Τελευταία Νέα