Μια κουβέντα με τον σκηνοθέτη του «Δράκουλα των Εξαρχείων» δεν μπορεί παρά να είναι διαφωτιστική. Ο Νίκος Ζερβός μπορεί να μη συγκέντρωνε συχνά τις καλύτερες κριτικές (με εξαίρεση την πρώτη του ταινία, τον εξίσου φημισμένο «Εξόριστο στη κεντρική λεωφόρο» που γύρισε το 1974), οι ταινίες που γύρισε όμως στη δεκαετία του ’80 άφησαν πίσω τους ένα αποτύπωμα που οφείλουμε να αναγνωρίσουμε –και το αποτύπωμα αυτό αφορά ένα ζήτημα εντελώς διαφορετικό από την εμπορική τους επιτυχία (να σημειώσουμε εδώ πως «έσκισαν» και στα ταμεία). Ετσι, ξεκινάμε μαζί μια κουβέντα περί «καλτ».
Τι είναι αυτό που κάνει καλτ µια ταινία;
Οι ταινίες πρέπει να επιβάλλονται ως καλτ. Καλτ τις κάνει η διαχρονικότητα, η αντοχή στον χρόνο, να έχουν φανατισμένους θεατές, παλιά τις λέγαμε «λατρεμένες ταινίες». Εχω μια διαφωνία με κάποιους που καθιέρωσαν ως καλτ το πορνό, ας πούμε, καλτ είναι το «Rocky Horror Picture Show» ή οι ταινίες του Γκοντάρ, το καλτ έχει μια μεγάλη δόση υποκειμενικότητας. Δες, το «Rocky Horror» όχι μόνο άντεξε, μυθοποιήθηκε κιόλας, το ίδιο και οι ταινίες που γύρισε ο Πολ Μόρισεϊ σε συνεργασία με τον Αντι Γουόρχολ. «Καρακάλτ» τις λέγαμε με τον συχωρεμένο τον Κοτρώνη (σ.σ.: τον σκηνοθέτη Βαγγέλη Κοτρώνη, θρυλική φιγούρα του αντεργκράουντ κινηματογράφου τη δεκαετία του 1980).
Μπορεί κάποιος να σκαρώσει επί τούτου µια καλτ ταινία;
Δεν μπορείς να το αξιώσεις από πριν! Οταν έκανα τον «Δράκουλα των Εξαρχείων» δεν έλεγα «θα γίνει καλτ». Χαβαλέ κάναμε με τον Πανούση. Σήμερα θεωρείται καλτ και θα σου θυμίσω πώς μας ξέσκισαν τότε.
Τι είχε συµβεί τότε;
Θέλαμε να κάνουμε μια ταινία για να «τη βρούμε», αλλά να είναι και μια τιμητική αναφορά στις ταινίες τρόμου που αγαπήσαμε. Αν θυμάσαι στην αρχή, στο νεκροταφείο, βγαίνει ο Καφετζόπουλος και κάνει γενική συνέλευση των ζόμπι.
Σάτιρα της Αριστεράς…
Ξεκάθαρα! Ηταν και στη μόδα τότε. Οταν βγήκε η ταινία στις αίθουσες την ξέσκισαν στα δύο. Είχαν πει τότε πως καταστρέψαμε το ελληνικό σινεμά, κάποιοι έλεγαν πως εκθέτω τους καλούς ηθοποιούς μου, δεν πέρασε η έννοια καλτ με την πρώτη εβδομάδα –ως κακή ταινία ακούστηκε. Σήμερα αντέχει όπου κι αν προβάλλεται.
Αλλες ελληνικές ταινίες;
Το «Αλδεβαράν» του Ανδρέα Θωμόπουλου είναι για μένα μια καλτ ταινία που σε εποχή ανύποπτη ανέβηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1974 και μίλησε μια άλλη γλώσσα, με ροκ μουσική και μια Αθήνα ιδωμένη με μια άλλη ματιά. Και οι ταινίες του Σταύρου Τορνέ για μένα αξίζουν αυτόν τον ορισμό. Εκείνα τα χρόνια επικρατούσαν στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τα… αμπέχονα, ό,τι είχε αντάρτες έπαιρνε βραβεία και βεβαίως το «Αλδεβαράν» έφαγε βρίσιμο, με τα χρόνια όμως θεωρείται καλτ.
Παράλληλα, µαζί µε τον Βαγγέλη Κοτρώνη ξεκινάτε τις πρώτες µεταµεσονύκτιες προβολές, ξανά µε καλτ ταινίες.
Είχαμε βρει τον ιδιοκτήτη του «Αμλετ», 3ης Σεπτεμβρίου τέρμα αριστερά. Μας το έδωσε και το εγκαινιάσαμε με ταινίες βαμπίρ, Κρίστοφερ Λι, ό,τι βρίσκαμε, δεν ήταν εύκολο να βρεις καλές κόπιες. Παίξαμε επίσης Ντάριο Αρτζέντο, Λούτσιο Φούλτσι και Τζορτζ Ρομέρο, αυτό ήταν το ξεκίνημά μας. Μετά αυτές οι βραδιές μεταφέρθηκαν στο Ελυζέ και λίγο μετά και στο Ριάλτο για να καταλήξουν στο Αλφαβιλ, όπου και κάναμε για πρώτη φορά μεταμεσονύκτια προβολή με το… «Αδέρφια μου, αλήτες, πουλιά» και με μια ιταλική με τον Μασίστα, ένα ανακάτεμα δηλαδή που το φοβόταν ο Αντώνης Στεργιάκης, ο ιδιοκτήτης. «Θα γίνουμε ρεζίλι» έλεγε και κάναμε μια ουρά μέχρι τον δρόμο. Φυσικά τα κριτήρια αλλάζουν, αν βάλεις Βοσκόπουλο σήμερα θα σε κράξουν, τότε ήταν κάτι παράξενο, κάτι καινούργιο. Πατήσαμε πάνω στη διαφορετικότητα του πράγματος και ήταν σίγουρα κάτι διαφορετικό από τις ταινίες που μπορούσες να βρεις στις κινηματογραφικές λέσχες.
Πρόσφατα προβλήθηκε µεταµεσονύκτια η ταινία σας «Εξόριστος στην κεντρική λεωφόρο» στο πλαίσιο της «Χαµένης Λεωφόρου του Ελληνικού Σινεµά», στο Αστορ. Εντυπώσεις;
Καθίσαμε με τον Κώστα Φέρρη μέχρι τέλους για να κουβεντιάσουμε με τους θεατές και μείνανε όλοι! Είχε κόσμο η αίθουσα και δεν ήταν πιτσιρικάδες, ήταν φοιτητές, ψαγμένοι, παιδιά από σχολές. Δεν ήταν κανένας στην ηλικία μας, αυτή η γενιά δεν πάει σινεμά. Και ο «Εξόριστος» είναι μια καλτ ταινία, ξαναπαίζεται, τη συζητάνε, έχει μια αξία γιατί αντικατοπτρίζει μια εποχή.
Σήµερα; Τι είναι καλτ σήµερα;
Επειδή το καλτ έρχεται με τον χρόνο, δεν μπορώ να κάνω και τον προφήτη. Είχα ρωτήσει κάποιον νεαρό και μου είπε πως καλτ είναι ο Λάνθιμος. Διαφωνώ, αλλά είναι υποκειμενικά αυτά τα πράγματα. Και μπράβο στον Λάνθιμο που έχει κάνει διεθνή καριέρα και κάνει ταινίες με τον Κόλιν Φάρελ. Η «Κινέττα» του μπορεί να θεωρηθεί καλτ, αλλά για μένα είναι ένα είδος διανοουμενίστικης συμβολικής ταινίας. Ξέρεις όμως ποια ταινία –κόβω το κεφάλι μου –θα θεωρηθεί καλτ στο μέλλον; «Οι αισθηματίες» του Νίκου Τριανταφυλλίδη. Τι ωραίο νουάρ! Είμαι βέβαιος, μια μέρα θα πάρει επάξια αυτόν τον τίτλο.