Φούμαρα

Ομολογώ πως είμαι πολύ ευχαριστημένος που το «ολιστικό σχέδιο» της κυβέρνησης για τη μεταμνημονιακή εποχή θα ελεγχθεί από τους θεσμούς πριν θεσπιστεί επισήμως –γιατί φοβάμαι πως θα ήταν κάπως σαν τις «ολιστικές θεραπείες» που υπόσχονται εξάλειψη κάθε νόσου, ψυχικής και σωματικής, με «εναλλακτικές μεθόδους». Υποστήκαμε πολλές τέτοιες εναλλακτικές τεχνικές την τελευταία τριετία, σε παραλίγο θανατηφόρες δόσεις στην αρχή της.

Τα ολιστικά προγράμματα κοινωνικής ανασυγκρότησης είναι πιο επικίνδυνα από τα ολογραφικά, όπως ήταν το σχέδιο του Γιώργου Παπανδρέου να γίνουμε ολογραφία της Δανίας στον Νότο. Διότι αυτά έχουν πρότυπο δοκιμασμένο –βέβαια μόνο στον «Πόλεμο των Αστρων» οι ολογραφίες ήσαν σαν τα πρωτότυπα, αλλά τουλάχιστον ξέρεις τι σου προτείνουν, πού θέλουν να σε πάνε. Ενώ η «ολιστική προσέγγιση» είναι κάτι που το γνωρίζουν μόνο οι αρχιερείς της θρησκείας που έχει καταφέρει να κατανοήσει τον κόσμο και επομένως μπορεί να τον ανακατασκευάσει. Στη σημερινή εποχή που οι κατεστημένες θρησκείες έχουν χάσει τον αναμορφωτικό δυναμισμό τους, τέτοιοι αρχιερείς είναι μόνο οι νοσταλγοί του φιλοσοφικού εγελιανού ολιστικού εγχειρήματος που οδήγησε σε οργουελιανές πολιτικές πραγματικότητες. Αλλά οι αρχιερείς δεν παραιτούνται, γιατί ξέρουν πού είναι κρυμμένη η Κιβωτός της Διαθήκης: καταφεύγουν σε αυτή, συμβουλεύονται τα ιερά κείμενα και επιστρέφουν με ολιστικά σχέδια –ή και απλώς συνθήματα, αναμνήσεις της ολιστικής νεότητάς τους.

Πέρα όμως από τις ολογραφίες και τις ολιστικότητες υπάρχει και το μινιμανιστικό ολίγιστο: να βάλεις κάποια τάξη σε επιμέρους θέματα, να νοικοκυρέψεις το κράτος για να νιώθει ασφαλής και να είναι δημιουργική η κοινωνία των πολιτών. Αυτό λέγεται διακυβέρνηση –ενώ τα ολιστικά προγράμματα είναι εξουσία επί της κοινωνίας, θέλουν να την αναμορφώσουν. Πρόκειται για φιλοδοξία πάνσοφων αρχιερέων που δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι το τυχαίο είναι πάντα έτοιμο να τινάξει στον αέρα οποιοδήποτε πρόγραμμα –αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει, λέει ο απαισιόδοξος αλλά σοφός κανόνας. Και όταν θέλεις να είσαι ολιστικός, αυτά που μπορούν να πάνε στραβά πληθαίνουν. Οπότε, χρειάζεται πολιτικός κορσές για να κρατηθεί η κατάσταση. Εξακολουθούν να είναι πολλοί οι ηγέτες που αυτή η αυταρχική προοπτική τους γοητεύει.

Επειδή η εποχή είναι δύσκολη και οι ημέρες πονηρές, ας κοιτάξει τα συγκεκριμένα η κυβέρνηση. Ας συνεργαστεί με τους θεσμούς ώστε να είναι ασφαλής η ιδιοκτησία της –γιατί, αντίθετα από τα Μνημόνια, θα είναι ιδιοκτησία της αυτό το πρόγραμμα, μας λένε. Για το δικό της συμφέρον και το δικό μας –περισσότερα συνθήματα, φούμαρα και τυχοδιωκτισμούς δεν αντέχουμε.