Μαίνεται ο πόλεμος νεύρων στη Μέση Ανατολή

Μετά τα τύμπανα του πολέμου, παύση. «Ποτέ δεν είπα πότε θα γίνει επίθεση στη Συρία. Μπορεί να συμβεί πολύ σύντομα ή και καθόλου σύντομα!», διακήρυξε χθες μέσω Twitter ο Ντόναλντ Τραμπ, μόλις ένα εικοσιτετράωρο αφότου είχε ζητήσει από τη Ρωσία να «προετοιμαστεί» γιατί «όμορφοι, καινούργιοι και έξυπνοι» πύραυλοι «φτάνουν» στη Συρία. Η ένταση παραμένει στα ύψη. Οι αναλυτές ωστόσο διέβλεπαν σημάδια μιας παγκόσμιας προσπάθειας αποτροπής ανοικτής σύγκρουσης ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία. Εκτός αν ήταν απλώς μια προσπάθεια του Τραμπ να ανακτήσει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού –που ο ίδιος, ενδεχομένως και για εσωτερικούς λόγους, απεμπόλησε.

Αμφιβολίες πάντως για το κατά πόσο χρησιμοποίησαν οι δυνάμεις του Ασαντ χημικά όπλα το Σάββατο στη Δούμα, την πόλη της Ανατολικής Γούτα που περιήλθε και επισήμως χθες στον έλεγχο της Δαμασκού, η Δύση δεν έχει. Αμερικανοί αξιωματούχοι εξασφάλισαν δείγματα ούρων και αίματος από θύματα της επίθεσης και επιβεβαίωσαν την παρουσία χλωρίου και ενός νευροτοξικού παράγοντα, μετέδωσε χθες το MSNBC News. «Εχουμε αποδείξεις ότι την περασμένη εβδομάδα χρησιμοποιήθηκαν χημικά όπλα από το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ» στη Δούμα, είχε διαβεβαιώσει νωρίτερα, μιλώντας στην τηλεόραση του TF1, ο γάλλος πρόεδρος. Ο Εμανουέλ Μακρόν επεσήμανε ωστόσο πως η Γαλλία δεν έχει πάρει αποφάσεις. «Θα λάβουμε αποφάσεις εν ευθέτω χρόνω», δήλωσε.

Σύμφωνα με τη βρετανική «Telegraph», η Τερίζα Μέι έχει διατάξει να μετακινηθούν βρετανικά υποβρύχια σε ακτίνα που επιτρέπει την εκτόξευση πυραύλων στη Συρία, ώστε να είναι έτοιμα για μια επιχείρηση που ίσως ξεκινήσει και απόψε. Επισήμως, πάντως, η βρετανίδα πρωθυπουργός απλώς συσκεπτόταν χθες με τους υπουργούς της. Η Γερμανία «δεν θα συμμετάσχει σε στρατιωτικές ενέργειες» εναντίον του Ασαντ, ξεκαθάρισε από την πλευρά της η Ανγκελα Μέρκελ, που χρειάζεται συναίνεση της Μπούντεσταγκ για οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση στο εξωτερικό. Η γερμανίδα καγκελάριος τόνισε ωστόσο πως «στηρίζει όλα όσα γίνονται ώστε να σταλεί το μήνυμα πως η χρήση χημικών όπλων είναι απαράδεκτη».

Το αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Donald Cook βρίσκεται στη Μεσόγειο και η Μόσχα, που διέταξε τα πλοία της να αποπλεύσουν από τη βάση της Ταρτούς στη Συρία, στο πλαίσιο «της συνήθους πρακτικής όταν υπάρχουν απειλές επίθεσης», έκανε χθες λόγο για κινητικότητα των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων στον Κόλπο. «Εχουμε σειρά συναντήσεων σήμερα, θα δούμε τι θα συμβεί. Τώρα πρέπει να πάρουμε κάποιες… αποφάσεις, θα γίνει σχετικά σύντομα», διαμήνυσε το απόγευμα, σε νέο του tweet, ο Τραμπ. «Δεν έχουμε λάβει ακόμα αποφάσεις για στρατιωτικές επιθέσεις στη Συρία», δήλωσε από την πλευρά του ο αμερικανός υπουργός Αμυνας, Τζιμ Μάτις.

Πόλεμος νεύρων ή και προετοιμασία μιας απάντησης περισσότερο «δουλεμένης» από τους 59 πυραύλους Τόμαχοκ που έστειλε στις 6 Απριλίου 2017 ο Τραμπ σε μια συριακή βάση, έπειτα από μία επίθεση με χημικά ανάλογη με εκείνη της Δούμα; Τα αντίποινα εκείνα δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, η βάση που είχε καταστραφεί ξαναφτιάχτηκε. Και στο μεταξύ, η Συρία έχει γίνει ακόμα πιο επικίνδυνη –ενώ ο Ασαντ, με τη βοήθεια της Ρωσίας και του Ιράν, έχει ενισχύσει τη θέση του. Η πτώση της Δούμα, και μαζί της όλης της Ανατολικής Γούτα, του χάρισε τη μεγαλύτερη στρατιωτική του νίκη από τα τέλη του 2016. Συρία, Ρωσία και Ιράν διαψεύδουν κάθε επίθεση με χημικά στη Δούμα, μιλώντας για κατασκευασμένες κατηγορίες. Εμπειρογνώμονες του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων μεταβαίνουν, όπως ανακοινώθηκε χθες, στη Συρία ώστε να ξεκινήσουν δουλειά το Σάββατο.

Υπόθεση Σκριπάλ: Δικαιώνονται οι καταγγελίες της βρετανικής κυβέρνησης

Τη Μόσχα δείχνει επισήμως το πόρισμα για το δηλητήριο

Το δηλητήριο που χρησιμοποιήθηκε στις 4 Μαρτίου στο Σόλσμπερι εναντίον του ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλια είναι πράγματι ένας νευροτοξικός παράγοντας της ομάδας Νόβιτσοκ, κατέληξε χθες η Οργάνωση για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW) δικαιώνοντας – εμμέσως πλην σαφώς – τις καταγγελίες της βρετανικής κυβέρνησης ότι πίσω από την απόπειρα δολοφονίας βρίσκεται η Ρωσία.

Στο πόρισμα που έδωσε στη δημοσιότητα μετά τις αναλύσεις που έγιναν σε τέσσερα διαφορετικά εργαστήρια, ο OPCW δεν αποδίδει ευθύνες ούτε κατονομάζει ρητά τον νευροτοξικό παράγοντα που χρησιμοποιήθηκε, πυροδοτώντας το μεγαλύτερο κύμα αμοιβαίων απελάσεων διπλωματών έπειτα από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Επιβεβαιώνει, ωστόσο, «τα ευρήματα του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά την ταυτότητα της τοξικής χημικής ουσίας». Επισημαίνει μάλιστα πως η ουσία που χρησιμοποιήθηκε ήταν «υψηλής καθαρότητας», γεγονός που στηρίζει τον ισχυρισμό του Λονδίνου περί εμπλοκής κράτους.

Η Μόσχα, σε κάθε περίπτωση, αντεπιτέθηκε δηλώνοντας πως έχει λόγους να πιστεύει ότι το πόρισμα αποτελεί μέρος μιας βρετανικής επιχείρησης διαβολής της Ρωσίας και πως δεν πιστεύει τίποτα αν δεν αποκτήσουν πρόσβαση στην έρευνα ρώσοι εμπειρογνώμονες. Εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, μάλιστα, προκάλεσε τη Βρετανία να αποδείξει πως οι Σκριπάλ δεν κρατούνται όμηροι. Η Γιούλια Σκριπάλ, η οποία πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο τη Δευτέρα, επισήμανε σε δήλωσή της πως εξακολουθεί να αναρρώνει και πως ο πατέρας της παραμένει σε σοβαρή κατάσταση. Η ίδια πρόσθεσε πως αρνήθηκε προσφορά της ρωσικής πρεσβείας για βοήθεια.

«Εξαιρετικά ανήσυχος για τις χώρες που στηρίζονται στη στρατιωτική τους δύναμη ώστε να μετασχηματίσουν τη Συρία σε ένα πεδίο μπρα-ντε-φερ», δήλωσε χθες από την Αγκυρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λίγο πριν από τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Στο μεταξύ, από τις 18 Μαρτίου που κατέλαβε τον κουρδικό θύλακο της Αφρίν στη Συρία, η τουρκική πολεμική αεροπορία κλιμακώνει συνεχώς τον βομβαρδισμό θέσεων του PKK στο Βόρειο Ιράκ, ιδιαίτερα στο Καντίλ, ένα ορεινό οχυρό του PKK όχι μακριά από τα σύνορα με το Ιράν. Επιχειρήσεις πραγματοποιούνται επίσης στα βουνά της Νοτιοανατολικής Τουρκίας με στόχο την εκδίωξη των ένοπλων κούρδων ανταρτών.

Τίποτε από αυτά βέβαια δεν είναι πρωτότυπο. Το καινούργιο, επισημαίνει η Μαρί Ζεγκό στη «Le Monde», είναι η αποστολή χερσαίων δυνάμεων στο Βόρειο Ιράκ. Σύμφωνα με το κουρδικό πρακτορείο ειδήσεων Rudaw και αυτόπτες μάρτυρες, τούρκοι κομάντος διείσδυσαν πρόσφατα στο ιρακινό έδαφος σε βάθος περίπου 20 χιλιομέτρων, στήνοντας πολλά προκεχωρημένα φυλάκια και αποκτώντας τον έλεγχο των δρόμων στη ζώνη του Σιντεκάν, στους πρόποδες των ορέων Καντίλ. Η χερσαία εισβολή του τουρκικού στρατού σηματοδοτεί ένα νέο στάδιο στον πόλεμο εναντίον του PKK. Και δεν θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί χωρίς τη συναίνεση των ιρακινών κουρδικών Αρχών: όλες οι ζώνες όπου διείσδυσαν οι τούρκοι κομάντος στο Βόρειο Ιράκ βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, που έχει επικεφαλής τον Μασούντ Μπαρζανί, σημερινό πρόεδρο της κουρδικής περιφέρειας.

Τα τουρκικά φιλοκυβερνητικά Μέσα τηρούν σιγήν ιχθύος όσον αφορά τις επιχειρήσεις αυτές. Οι Αρχές της Βαγδάτης αντέδρασαν με μισόλογα: το ιρακινό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε «παραβιάσεις» που έχουν προκαλέσει θύματα μεταξύ αμάχων. Οι σχέσεις Αγκυρας – Βαγδάτης είναι επιρρεπείς σε εντάσεις. Υπάρχουν διαφωνίες, ιδιαίτερα αναφορικά με την τουρκική στρατιωτική βάση της Μπατσίκα, ανατολικά της Μοσούλης, που οι ιρακινές Αρχές θα ήθελαν να αδειάσει. Οι τόνοι ανέβηκαν επίσης στα τέλη Μαρτίου, όταν ο Ερντογάν υποσχέθηκε τουρκική επιχείρηση στην περιοχή των ορέων Σιντζάρ, ένα οχυρό των Γεζίντι κοντά στα σύνορα με τη Συρία, αν η Βαγδάτη δεν αναλάμβανε δράση ώστε να εκδιώξει τις δυνάμεις του PKK που έχουν αναπτυχθεί εκεί από το 2014 και την εκστρατεία εξόντωσης που είχε εξαπολύσει τότε το ISIS εναντίον του τοπικού πληθυσμού. Στις 23 Μαρτίου, το PKK ανακοίνωσε την απόσυρση των δυνάμεών του από το Σιντζάρ.