Στο ίδιο έργο θεατές. Οι δανειστές, μεταξύ τους, εμφανίζονται για άλλη μια φορά διχασμένοι στο ελληνικό ζήτημα. Η Γερμανία και οι άλλοι Ευρωπαίοι του Βορρά δεν είναι διατεθειμένοι να φανούν απλόχεροι για το ελληνικό χρέος. Και σε κάθε περίπτωση συνδέουν την όποια ρύθμιση με αυστηρούς όρους και δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις, που αν δεν υλοποιούνται θα αναιρείται και η ελάφρυνση στο χρέος. Οι Νοτιοευρωπαίοι με επικεφαλής τους Γάλλους ζητούν γενναίες αποφάσεις, εδώ και τώρα, για την ελάφρυνση των ελληνικών δανειακών υποχρεώσεων και ελαστικότερο πλαίσιο δεσμεύσεων στη νέα επιτήρηση. Και κάπου ανάμεσα στους δύο, το ΔΝΤ απαιτεί και μεγάλη ελάφρυνση του χρέους και αυστηρά μέτρα για τα επόμενα χρόνια.
Το ελληνικό πρόβλημα, λίγο πριν από το τέλος του τρίτου Μνημονίου, εξακολουθεί να είναι ένας δυσεπίλυτος γρίφος. Το δείχνει η έλλειψη ενιαίας γραμμής από την πλευρά των δανειστών –όπως αυτή προέκυψε στον μαραθώνιο των συναντήσεων στο πλαίσιο του προχθεσινού EuroWorking Group. Το επιβεβαίωσε ο Τσακαλώτος όταν, για πρώτη φορά αυτή την εβδομάδα, άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι των αποκαλύψεων για τις αξιώσεις της ισχυρότερης πλευράς των δανειστών (Γερμανών και άλλων), καταρρίπτοντας ο ίδιος το αφήγημα της καθαρής εξόδου. Ο υπουργός μίλησε για «πρόγραμμα μεταμνημονιακής παρακολούθησης» που σχεδιάζεται για τη χώρα μας αφού, όπως είπε, κάποιες χώρες δεν μας εμπιστεύονται και ζητούν την ανάληψη περισσότερων δεσμεύσεων. Αυτό δείχνει και η σχέση της ελληνικής οικονομίας με τις αγορές. Το κλίμα αστάθειας που επικρατεί σ’ αυτές, εξαιτίας των εμπορικών και άλλων γεωπολιτικών εντάσεων, έχει σημάνει απαγορευτικό για τις εκδόσεις ελληνικών ομολόγων που σχεδίαζε η κυβέρνηση προκειμένου να καλλιεργήσει εντυπώσεις απευθείας δανεισμού από τις αγορές, αλλαγής σελίδας και απεξάρτησης από τα Μνημόνια.
Η αλήθεια είναι ότι το αρνητικό κλίμα στις αγορές ενισχύει τα επιχειρήματα της σκληρής πτέρυγας των δανειστών, που ζητεί ενισχυμένο πλαίσιο εποπτείας για την επόμενη μέρα και αυστηρές δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις σε συνάρτηση με τα μέτρα για το χρέος. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για άλλη μια φορά –όπως συνέβη κατ’ επανάληψη από την αρχή των Μνημονίων –οι γερμανικές θέσεις και επιδιώξεις θα βαρύνουν, στο τέλος, την πλάστιγγα στη ζυγαριά των αποφάσεων για την Ελλάδα. Οπως λένε παράγοντες με γνώση των διαπραγματεύσεων, η εσωτερική γερμανική πολιτική σκηνή δεν επιτρέπει υπερβάσεις για την Ελλάδα, όσο πρόθυμος και να είναι απέναντι στη χώρα μας ο νέος σοσιαλδημοκράτης υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς.
Σ’ αυτόν τον καμβά αναμένεται να τρέξουν οι εξελίξεις στο ελληνικό ζήτημα τους επόμενους κρίσιμους μήνες. Το βέβαιο είναι ότι, κάποια στιγμή, οι δανειστές θα καταλήξουν σε κοινή γραμμή πλεύσης. Την οποία και θα ανακοινώσουν με τη μορφή τελεσιγράφου στην ελληνική κυβέρνηση. Αλλά και τότε, οριστική λύση στο ελληνικό πρόβλημα δεν θα έχει δοθεί. Η Ελλάδα την επόμενη μέρα θα εξακολουθεί να βρίσκεται σε καθεστώς επιτήρησης, χωρίς εύκολη πρόσβαση στις αγορές και με την οικονομία της καταδικασμένη σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλωστε το τρίτο Μνημόνιο μπορεί να τελειώνει τον Αύγουστο, αλλά κρίσιμες μεταρρυθμίσεις στο Δημόσιο και στις ΔΕΚΟ έχουν μείνει στο ράφι, ενώ οι υψηλοί φόροι και το Ασφαλιστικό θα εξακολουθούν να ροκανίζουν τα πόδια της.