Οταν ο Τσίπρας χάνει το λεξικό

Θέλει, είπε ο Αλέξης Τσίπρας, «από την ακριτική Τήλο, από τα ανατολικότερα σύνορα της ΕΕ» να μεταφέρει «μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας». Για ποιον λόγο μια ασήμαντη γεωγραφική λεπτομέρεια, όπως το γεγονός πως ανατολικότερα της νήσου Τήλου βρίσκεται η Ρόδος, να χαλάσει το πασχαλινό πρωθυπουργικό μήνυμα σε βραχώδες νησιωτικό φόντο; Υπό μια ευρεία έννοια, άλλωστε, το νησί των τσιπρικών διακοπών βρίσκεται στα ανατολικότερα σύνορα της Ενωσης, απλά δεν είναι το ανατολικότερο ευρωπαϊκό σύνορο. Οπότε, αν έχει μια αξία το συγκεκριμένο περιστατικό είναι πως αναπόφευκτα προκαλεί κάτι σαν déjà vu. Θυμίζει τα σφάλματα, γεωγραφικά και μη, του Πρωθυπουργού που έχουν αποθησαυριστεί στο YouTube και είναι ήδη ιδωμένα. Ή, μπεκετικά μιλώντας, θυμίζει πως τα λάθη του Τσίπρα είναι η ζωή του.

Η ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΚΑΙ Η ΛΕΣΒΟΣ. Τον Νοέμβριο του 2015 ενώ ξεναγεί τον τότε πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς στη Λέσβο –και συγκεκριμένα στις εγκαταστάσεις υποδοχής προσφύγων -, κοντοστέκονται στις τηλεοπτικές κάμερες για δηλώσεις. «Θέλαμε», λέει ο έλληνας Πρωθυπουργός, «να δούμε την πραγματική σκληρή εικόνα που αντιμετωπίζει καθημερινά η Μυτιλήνη, η Λέσβος και τα άλλα νησιά της Ελλάδας». Τον ίδιο μήνα, σε επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ, γράφει στο βιβλίο επισκεπτών του προεδρικού μεγάρου της χώρας, που βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ, «είναι μεγάλη μου τιμή να βρίσκομαι στην ιστορική σας πρωτεύουσα και να συναντώ τις εξοχότητές σας». Τι κι αν τα περισσότερα κράτη στην υφήλιο δεν αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως ισραηλινή πρωτεύουσα; Ο Τσίπρας την αναγνώρισε. Πριν από τον πλανητάρχη Ντόναλντ Τραμπ.

Μερικούς μήνες αργότερα θα κάνει μια ακόμη ανάλογη γκάφα. Στον επίσημο πρωθυπουργικό λογαριασμό στο Twitter, τον Μάιο του 2016, ανεβαίνουν ορισμένα σημεία από την ομιλία του στην 24η Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Οπως η πρόταση του χειρογράφου του που λέει «οι γεωπολιτικές εξελίξεις δημιουργούν την ευκαιρία να ανοιχτούμε σε χώρες όπως η Αίγυπτος, Ιράν και λοιπές αραβικές χώρες». Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια; Μόλις τον Φεβρουάριο του ίδιου χρόνου είχε επισκεφθεί το Ιράν, αλλά μάλλον κανείς δεν τον ενημέρωσε πως δεν συγκαταλέγεται στις λεγόμενες αραβικές χώρες.

ΠΟΥ ΠΕΦΤΕΙ ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ; Και για όποιον δεν έχει πειστεί ακόμη πως η γεωγραφία δεν είναι το φόρτε του, τον Απρίλιο του 2016 θα τιτιβίσει, έπειτα από ένα τετ α τετ με τον τότε γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ στο Παρίσι: «Αναχωρήσαμε από τη φίλη της Ελλάδας, Γαλλία, με ικανοποίηση. Το μέλλον της Ευρώπης δεν είναι υπόθεση των τεχνοκρατών». Μόνο που ο προορισμός του ήταν το Στρασβούργο, το οποίο βρίσκεται εντός γαλλικών συνόρων. Εντάξει, η Αλσατία, της οποίας πρωτεύουσα είναι το Στρασβούργο, είναι η πιο μικρή διοικητικά περιοχή της Γαλλίας και στο μακρινό παρελθόν έχει αλλάξει πολλές φορές χέρια μεταξύ Γερμανών και Γάλλων. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως είναι αναμφισβήτητα γαλλική.

ΟΤΑΝ Η ΕΛΛΑΔΑ «ΕΞΗΡΕΤΑΙ». Τα γεωγραφικά λάθη είναι μια κατηγορία τσιπρικών λαθών. Υπάρχουν, ωστόσο, κι άλλες. Οπως τα γραμματικά. Στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο, της Μεγάλης Τρίτης, είπε σε όσους κάθονταν γύρω από το δρύινο τραπέζι –και κατ’ επέκταση στο φιλοθέαμον κοινό –ότι «η Ελλάδα, είτε πρόκειται για διεθνείς θεσμούς είτε για οίκους αξιολόγησης και επενδυτές, εξήρεται για τις προσπάθειές της». Τα φίλια μίντια, βέβαια, έσπευσαν να διορθώσουν το «εξήρεται» με το ορθό «εξαίρεται» στο πλήρες κείμενο της ομιλίας του που δημοσίευσαν.

Η ΚΟΠΡΟΣ ΤΟΥ… ΑΥΓΕΑ. Ή αυτά που θα αποκαλούσαμε γενικής παιδείας. Στην περσινή ΔΕΘ, κηρύσσοντας έναν ακόμη πόλεμο κατά της διαφθοράς, δήλωσε «θα καθαρίσουμε την κόπρο του Αυγέα». Εννοώντας προφανώς τον πέμπτο από τους δώδεκα άθλους του μυθικού Ηρακλή, που καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία από την κοπριά. Μια μέρα πριν, στην Αθήνα, είχε αποχαιρετήσει τον Εμανουέλ Μακρόν, τιτιβίζοντας «πήραμε δύσκολες αποφάσεις με πολιτικό κόστος, αλλά εμπνεόμενοι από την ελληνική μυθολογία όπως ο Οδυσσέας έκλεισε τα αφτιά του στις σειρήνες». Επειδή, ως γνωστόν, ο μύθος θέλει τον Οδυσσέα να δένεται στο κατάρτι για να ακούσει το τραγούδι και τους ναύτες του να κλείνουν τα αφτιά τους, η ΝΔ είχε αδράξει την ευκαιρία και είχε εκδώσει και ανακοίνωση. «Αραγε», έγραφε, «ο κ. Τσίπρας έχει συνηθίσει να λέει ψέματα ακόμη και για τους ελληνικούς μύθους ή είναι τόσο άσχετος; Ή μήπως και τα δυο;».

Τον Μάιο του 2015 αναφέροντας ενώπιον της ΚΕ του κόμματός του πως είναι έτοιμος να επαναφέρει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τη διαιτησία, τους εξηγεί πως «πρόκειται, αν θέλετε, για μια σημαντική στροφή 360 μοιρών σε σχέση με τον πυρήνα της μνημονιακής πολιτικής». Κι αν κάποιος ήθελε να πάει ακόμη πιο πίσω στον χρόνο, θα μπορούσε να υπενθυμίσει πως το 2013, στην Κροατία, μπέρδεψε το αριστερό είδωλο Ναόμι Κλάιν με τη Ναόμι Κάμπελ. Η συγγραφέας του «Δόγματος του Σοκ» πάντως το αντιμετώπισε με χιούμορ. «Λυπάμαι», του είπε όταν τον συνάντησε, «που σας απογοήτευσα, κύριε πρόεδρε».

Η εύκολη κριτική σε όλων των ειδών τα λάθη που έχει κατά καιρούς κάνει ο Πρωθυπουργός συμπυκνώνεται σε κακίες για το μορφωτικό του επίπεδο.

Οφείλει, όμως, να παραδεχθεί κανείς πως ορισμένα από αυτά μπορεί να ήταν απλά lapsus, σαν κι εκείνα που κάνουν όλοι οι άνθρωποι. Αλλα, όμως, δείχνουν ότι ήταν τουλάχιστον απροετοίμαστος για τη δουλειά που κλήθηκε να αναλάβει. Πώς αλλιώς, εξάλλου, ερμηνεύεται η απάντηση που είχε δώσει, τον Σεπτέμβριο του 2015, στο Βελλίδειο –όταν ρωτήθηκε για το Μεταναστευτικό –«μας κάνανε κριτική ότι δεν ανοίξαμε τα σύνορα. Ποια σύνορα, έχει σύνορα η θάλασσα και δεν το ξέραμε;».