Η απώλεια του ηρωικού χειριστή Γιώργου Μπαλταδώρου φέρνει με δραματικό τρόπο στην επιφάνεια τα καυτά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ενοπλες Δυνάμεις λόγω των περικοπών στον προϋπολογισμό τους για δημοσιονομικούς λόγους, την ώρα μάλιστα που καλούνται να απαντούν αποφασιστικά στις καθημερινές και κλιμακούμενες τουρκικές προκλήσεις. Η αναζήτηση του ορίου ανάμεσα σε εκείνα που επιβάλλεται να αποκτηθούν και σε όσα χρειάζεται να εξοικονομηθούν καθίσταται μείζον θέμα για την κυβέρνηση, που καλείται να λάβει αποφάσεις όχι σε περίοδο κανονικότητας αλλά μεσούσης μιας (ελεγχόμενης ώς τώρα) ελληνοτουρκικής κρίσης.

Μεγάλη σωματική και ψυχολογική καταπόνηση υφίστανται το τελευταίο διάστημα οι έλληνες πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς οι παραβιάσεις από τα τουρκικά μαχητικά την τελευταία τριετία και ειδικότερα τους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς έχουν χτυπήσει κόκκινο.

Τα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ είναι ενδεικτικά του μεγάλου φόρτου που σηκώνουν οι πιλότοι των F-16 και των Μιράζ, τα οποία είναι τα βασικά αεροσκάφη για την αναχαίτιση των τουρκικών αεροπλάνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2017 οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά ήταν σχεδόν διπλάσιες (3.317) σε σύγκριση με το 2015 (1.770). Στοιχείο που σημαίνει δηλαδή ότι αυξήθηκαν ανάλογα και κατακόρυφα και οι αποστολές αναχαίτισης των ελλήνων πιλότων. Η αυξητική εικόνα συνεχίζεται και στους πρώτους μήνες του 2018, καθώς η τουρκική προκλητικότητα κλιμακώνεται συνεχώς. Χαρακτηριστικό είναι πως τον Ιανουάριο οι παραβιάσεις ήταν 353, δηλαδή τριπλάσιες σε σύγκριση με το 2017 (133).

Αλλά και οι εμπλοκές (οι αερομαχίες) στις οποίες συμμετείχαν τα ελληνικά αεροσκάφη, όταν τα τουρκικά δεν αποχωρούσαν άμεσα από τον εθνικό εναέριο χώρο μας, παρουσιάζουν αύξηση. Το 2016 ήταν 68 και το 2017 υπερδιπλασιάστηκαν (176).

Ψυχολογικό βάρος. Την ίδια ώρα που οι έλληνες πιλότοι είναι επιφορτισμένοι με τις παραπάνω αποστολές, επιβαρύνονται και ψυχολογικά λόγω της συνεχούς έντασης με την Τουρκία αλλά και εξαιτίας της ανταλλαγής δηλώσεων και λεκτικών απειλών. Βέβαια, οι έλληνες πιλότοι είναι άριστα εκπαιδευμένοι ούτως ώστε να μένουν απόλυτα συγκεντρωμένοι και επικεντρωμένοι στην αποστολή τους. Εντούτοις, όπως σημειώνουν στρατιωτικές πηγές, «όλα αυτά σαφέστατα τους επηρεάζουν. Οι χειριστές των μαχητικών δεν είναι ρομπότ. Η καταπόνηση και στον ψυχολογικό τομέα είναι μεγάλη».

Μάλιστα, όπως επισημαίνουν στρατιωτικοί αναλυτές, οι πιλότοι των μαχητικών είναι πιθανόν να επιβαρύνονται και από τις συνεχείς εμπρηστικές δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας. Η συντήρηση ενός πολεμικού κλίματος με την Τουρκία, στην οποία επενδύει για λόγους πολιτικής επιβίωσης ο Πάνος Καμμένος, «ίσως προσθέτει κι άλλο ψυχολογικό βάρος και στρες στους πιλότους», λένε.

Ο «θόρυβος» για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ενοπλες Δυνάμεις έχει φτάσει μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου. Με βάση αυτόν τον προβληματισμό που έχει τεθεί στον ίδιο τον Πρωθυπουργό, εγκρίθηκε η αποδέσμευση περίπου 1 δισ. ευρώ για την επανενεργοποίηση συστημάτων που χρειάζονται ανταλλακτικά και συντήρηση, ενώ παράλληλα στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκονται και νέοι εξοπλισμοί, όπως η απόκτηση γαλλικών φρεγατών και η αναβάθμιση των F-16.

Ειδικά όμως για την Πολεμική Αεροπορία, έμπειροι αξιωματικοί που έχουν καλή γνώση των ελλείψεων εξηγούν στα «ΝΕΑ» ότι αυτές όχι μόνο «ρίχνουν» τις διαθεσιμότητες των ιπτάμενων μέσων, αλλά έχουν επίπτωση στο ιπτάμενο προσωπικό και επακόλουθα στο αξιόμαχον της Αεροπορίας.

Αγκάθια στην εκπαίδευση. Σύμφωνα με τα standards του ΝΑΤΟ πριν από την οικονομική κρίση, υπήρχε όριο στις 15 ώρες πτητικής εκπαίδευσης τον μήνα ή και περισσότερες, ενώ σήμερα το όριο αυτό έχει υποχωρήσει περίπου κατά 1/3.

Στην αλυσίδα των συνεπειών, επόμενος κρίκος είναι οι απαιτήσεις από τους πιλότους. Η έλλειψη διαθεσιμότητας αεροσκαφών περιορίζει και το μηνιαίο πρόγραμμα πτήσεων. Η εκπαίδευση («συντήρηση» στην αεροπορική γλώσσα) του προσωπικού υποχωρεί, με αποτέλεσμα να έχει η Αεροπορία στο τέλος «μεσαίας εμπειρίας» χειριστές, και αυτό έχει επίπτωση. «Ο χειριστής είναι σαν τον δρομέα, όσο περισσότερο προπονείται τον μήνα τόσο καλά διατηρεί τη φυσική του κατάσταση. Αν προπονείται λιγότερο (λόγω έλλειψης μέσων), οι επιδόσεις σε βάθος χρόνου υποχωρούν», εξηγεί αξιωματικός με μεγάλη εμπειρία ως εκπαιδευτής σε μαχητικά αεροσκάφη.

Παράλληλα η μειωμένη εκπαίδευση μειώνει και την επάνδρωση των μάχιμων μοιρών, με αποτέλεσμα το επιχειρησιακό έργο να πέφτει «στα φτερά» μικρότερου αριθμού ιπταμένων που καταπονούνται περισσότερο.

ΤΣΙΠΡΑΣ – ΓΙΛΝΤΙΡΙΜ

Ανοιξε ξανά η τηλεφωνική γραμμή

Η απώλεια του 34χρονου έλληνα χειριστή στο Αιγαίο στάθηκε η αφορμή να ενεργοποιηθεί και πάλι η απευθείας τηλεφωνική γραμμή μεταξύ των δύο πρωθυπουργών σε Αθήνα και Αγκυρα. Χθες το απόγευμα και αφού είχε ανακοινωθεί ο θάνατος του Γιώργου Μπαλταδώρου, στον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα τηλεφώνησε ο τούρκος ομόλογός του Μπιναλί Γιλντιρίμ. Είχαν να συνομιλήσουν από τις 13 Φεβρουαρίου, όταν τουρκική ακταιωρός κινήθηκε κατά σκάφους του Λιμενικού.

Ο τούρκος πρωθυπουργός μετέφερε στον Αλέξη Τσίπρα τα συλλυπητήρια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την απώλεια του πιλότου, ενώ και οι δύο συμφώνησαν να κρατήσουν ανοιχτό τον δίαυλο που είχε παγώσει μετά τη σύλληψη των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Εβρο. Κατά πληροφορίες, ο έλληνας Πρωθυπουργός έθεσε το ζήτημα των Δύο στον Γιλντιρίμ, ο οποίος τον ενημέρωσε για την εξέλιξη της δικαστικής έρευνας για τους δύο αξιωματικούς και δεσμεύθηκε πως θα τον κρατά ενήμερο.

Επιπλέον, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο πρωθυπουργοί συζήτησαν για τη συνεργασία όσον αφορά την εξάρθρωση του δικτύου Γκιουλέν, χωρίς να δίνονται περισσότερες λεπτομέρειες για το αν αυτό σημαίνει και συζήτηση για τους οκτώ τούρκους αξιωματικούς, καθόσον για την Αγκυρα είχαν ρόλο στο υποκινούμενο από τον Γκιουλέν πραξικόπημα.

Με αφορμή τις αναρτήσεις του για τον άτυχο πιλότο

Πυρά από ΣΥΡΙΖΑ κατά Καμμένου

Σε τροχιά σταθερής απόκλισης κινούνται ο Πάνος Καμμένος και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο παίρνουν αποστάσεις από τον υπουργό Αμυνας για τη ρητορική του στα ελληνοτουρκικά ή και τη στάση του στο Σκοπιανό.

Παράλληλα με τα πυρά που δέχθηκε ο υπουργός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με αφορμή τις αναρτήσεις του για το άτυχο πιλότο της Πολεμικής Αεροπορίας, χθες ήταν και πάλι ο Φώτης Κουβέλης εκείνος που έσπευσε να τραβήξει μια διαχωριστική γραμμή, σταθμίζοντας τους κινδύνους από την ανεξέλεγκτη κλιμάκωση της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης. Ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας επισήμανε (news24/7) ότι η ρητορική που εντείνει την κλιμάκωση της έντασης δεν βοηθά και σημείωσε χαρακτηριστικά: «Εμείς ψύχραιμα, με την αναγκαία σταθερότητα, πρέπει να κρατάμε τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση και η πραγματική τους διάσταση είναι η ετοιμότητά μας, η αποφασιστικότητά μας αλλά και η συνεχής εγρήγορσή μας, τίποτε περισσότερο ή τίποτε λιγότερο από αυτό».

Ο Ξυδάκης. Λιγότερο διπλωματικά όμως αντιμετώπισε τη ρητορική Καμμένου ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Ξυδάκης, οποίος «άδειασε» τον υπουργό Αμυνας χαρακτηρίζοντας «παραφωνία» στην κυβερνητική γραμμή την επιστροφή των «εμπρηστικών» δηλώσεων: «Υπάρχει μια εθνική γραμμή στα μείζονα θέματα, δεν έχουμε θεαματικές αλλαγές από κυβέρνηση σε κυβέρνηση και την εκφράζει ο επικεφαλής που είναι ο Πρωθυπουργός», ανέφερε (Real fm) και προχώρησε ένα βήμα ακόμα στην κριτική του: «Από εκεί και πέρα τα υπόλοιπα είναι παραφωνίες και κακοφωνίες. Καμιά φορά οι κακοφωνίες και οι λεονταρισμοί μπορεί να είναι υπερβολές και οι διαρκείς απαντήσεις στις φραστικές προκλήσεις από την άλλη πλευρά μπορεί να είναι επιβλαβείς».

Γιώργος Μπαλταδώρος

Είχε μιλήσει για τους κινδύνους

«Είμαστε πάντα έτοιμοι. Σίγουρα υπάρχει κίνδυνος, άσχετα αν τις περισσότερες φορές δεν γίνεται τίποτα. Αλλά δεν ξέρουμε σήμερα ή αύριο τι σκοπό έχουν να κάνουν οι απέναντι».

Με αυτά τα λόγια είχε περιγράψει στην εκπομπή της ΕΡΤ «Με αρετή και τόλμη» και σε αφιέρωμα για τους «Φρουρούς του Αιγαίου» τους κινδύνους των καθημερινών αναχαιτίσεων τουρκικών μαχητικών ο άτυχος πιλότος Γιώργος Μπαλταδώρος. Τόνιζε τότε στη συνέντευξη που είχε δώσει πως στόχος των Μιράζ, τα οποία απογειώνονται για αναχαίτιση, είναι να διώξουν τον «ξένο» που έχει παραβιάσει τον εθνικό εναέριο χώρο. Τόσο ο ίδιος, όσο και οι συνάδελφοί του, είχαν επισημάνει σε εκείνη την εκπομπή πως βρίσκονταν πάντα σε υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και δεν γνώριζαν τι θα πει φόβος.

Χθες, ο Γιώργος Μπαλταδώρος βρισκόταν στη Σκύρο ως επιφυλακή. Ηταν έμπειρος χειριστής καθώς είχε συμπληρώσει 1.000 ώρες πτήσεων σε μαχητικά αεροσκάφη.

Ο 34χρονος υπηρετούσε στην 114 Πτέρυγα Μάχης της Τανάγρας. Το αεροσκάφος του ανήκε στη Μοίρα 331 Παντός Καιρού Θησέας, που εδρεύει στην Τανάγρα.

Ο άτυχος χειριστής είχε γεννηθεί στην Καρδίτσα και ήταν πατέρας δύο παιδιών. Το χωριό του, το Μορφοβούνι του Δήμου Πλαστήρα, στο άκουσμα του χαμού του χθες βυθίστηκε στο πένθος.

Στην Ελλάδα

Οι ΗΠΑ θέλουν νέες εγκαταστάσεις ναυτικής υποστήριξης

Η κατάσταση στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Συρία, οι διευκολύνσεις της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ με τη χρήση της βάσης στη Σούδα, αλλά και η κατασκευή νέων ναυτικών εγκαταστάσεων του ΝΑΤΟ στη χώρα μας βρέθηκαν χθες στο επίκεντρο της Συνάντησης της Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου Ελλάδας – ΗΠΑ στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε παρουσία του υπουργού Αμυνας Πάνου Καμμένου, του αναπληρωτή βοηθού υπουργού Αμυνας των ΗΠΑ Τόμας Γκόφους, του αναπληρωτή βοηθού υφυπουργού Εξωτερικών Τζόναθαν Κοέν και του αμερικανού πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ, αλλά και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ ναυάρχου Ευάγγελου Αποστολάκη. Μεγάλο μέρος της συζήτησης αφορούσε την περαιτέρω σύσφιγξη της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι η Αμερικανοί αναμένουν την απάντηση από την ελληνική κυβέρνηση έως το τέλος Απριλίου για την αναβάθμιση των F-16. Σε αυτό το πλαίσιο και ως απτό δείγμα της πολιτικής βούλησης για περαιτέρω ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας – όπως τονίζει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας – οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία για Μνημόνιο Κατανόησης για προβλήτα ΝΑΤΟ και εγκαταστάσεις ναυτικής υποστήριξης, καθώς και για τεχνική διευθέτηση για ανάπτυξη αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.

Πάντως, η ελληνική πλευρά έθεσε στους Αμερικανούς και το ζήτημα της εντεινόμενης τουρκικής προκλητικότητας, σημειώνοντας πως τέτοιες ενέργειες υπονομεύουν την ενότητα της Συμμαχίας. Η απάντηση που δόθηκε από την αντιπροσωπεία των ΗΠΑ ήταν πως είναι απαραίτητη η συμμόρφωση όλων προς τις αρχές και τους κανόνες του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και η συμπεριφορά με πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και σε πνεύμα σχέσεων καλής γειτονίας.

«Περίεργοι» επισκέπτες. «Δεν είναι απλώς ένα αεροσκάφος. Είναι ένα πλήρες σύστημα συλλογής, επεξεργασίας, ανάλυσης, διάδοσης». Κάπως έτσι περιγράφει η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ (USAF) το κατασκοπευτικό MC-12W, το οποίο έπιασε ο φακός του ekriti.gr μαζί με το επίσης αμερικανικό MC-12S EMARSS στο αεροδρόμιο Νίκος Καζαντζάκης, του Ηρακλείου Κρήτης, προχθές. Τα δύο αεροσκάφη ειδικών αποστολών («επιτήρησης και αναγνώρισης», όπως είναι ο επίσημος τίτλος) έχουν συμμετάσχει στις μεγάλες αμερικανικές αεροπορικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, αλλά και σε μικρότερης κλίμακας δραστηριότητες της Πολεμικής Αεροπορίας στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.

Σύμφωνα με τα κρητικά μέσα ενημέρωσης, το MC-12W Liberty (που είχε τα διακριτικά της USAF, ενώ το δεύτερο είχε πολιτικό νηολόγιο) προσγειώθηκε με τετραμελές πλήρωμα, όσους δηλαδή μπορεί να μεταφέρει συνολικά – πιλότο, συγκυβερνήτη και δύο χειριστές των ηλεκτρονικών συστημάτων. Το κατασκοπευτικό αεροσκάφος μεσαίου ύψους, μήκους πάνω από 14 μέτρα και με φτερά τουλάχιστον 17 μέτρα, πρωτοεπιχείρησε το καλοκαίρι του 2009. Εξοπλισμένο με αισθητήρες και ειδικά ηλεκτρονικά συστήματα είχε σχεδιαστεί με σκοπό να υποστηρίζει τις επίγειες στρατιωτικές δυνάμεις με αδιάκοπη τροφοδότηση και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο όσων δεδομένων καταγράφει και αποθηκεύει.