Τη μεγαλύτερη ίσως πρόκληση για την οικονομία της Τουρκίας και την κυβέρνηση Ερντογάν αποτελεί η πρόσφατη βουτιά στην ισοτιμία της τουρκικής λίρας. Αγορές και θεσμικοί επενδυτές δείχνουν να ανησυχούν για τη δημοσιονομική και οικονομική πολιτική που ακολουθεί η Αγκυρα, την ώρα μάλιστα που η Moody’s προειδοποιεί ξανά την Τουρκία για τις επιπτώσεις που η πτώση αυτή μπορεί να έχει στην οικονομία και στις τράπεζες της χώρας.
Το εθνικό νόμισμα της χώρας σημείωσε νέα υποχώρηση χθες, με το δολάριο να διαμορφώνεται στις 4,1 τουρκικές λίρες και το ευρώ να φτάνει τις 5,06 τουρκικές λίρες.
Την προηγούμενη εβδομάδα το νόμισμα είχε βουλιάξει σε επίπεδα ρεκόρ, με το δολάριο να αγγίζει τις 4,2 τουρκικές λίρες και το ευρώ τις 5,2 τουρκικές λίρες, και χρειάστηκε λεκτική παρέμβαση από την Αγκυρα για να ανακάμψει την Παρασκευή.
Σε όλα αυτά έρχεται τώρα να προστεθεί το νέο καμπανάκι που χτύπησε χθες η Moody’s, η οποία προειδοποίησε ότι η συνεχιζόμενη υποχώρηση της λίρας μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην οικονομία και στις τράπεζες της χώρας αυξάνοντας μεταξύ άλλων σημαντικά τα κόκκινα δάνεια. Στην Τουρκία μεγάλο μέρος του κρατικού αλλά και του ιδιωτικού χρέους είναι σε αμερικανικό νόμισμα.
Τον Μάρτιο ο διεθνής οίκος αξιολογήσεων είχε υποβαθμίσει περαιτέρω την Τουρκία, στην κατηγορία «junk». Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές που τοποθετούν κεφάλαια σε ισχυρές οικονομίες δεν μπορούν να επενδύσουν σε κρατικό χρέος της χώρας αυτής. Μάλιστα η Moody’s υποβάθμισε τότε και τις προοπτικές της χώρας από «ουδέτερες» σε «αρνητικές», αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορεί να προχωρήσει και σε νέα υποβάθμιση.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει φέτος το 7% της αξίας της έναντι του δολαρίου και του ευρώ επειδή οι επενδυτές ανησυχούν για τον υψηλό πληθωρισμό και το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Τον Μάρτιο ο πληθωρισμός έτρεχε με 10,2% και η ανεργία είχε φτάσει το 10,8%.
Καθοριστικός παράγοντας στις εξελίξεις είναι η πολιτική την οποία ακολουθεί ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει περιγράψει τον εαυτό του ως εχθρό των υψηλών επιτοκίων.
Με τόσο υψηλό πληθωρισμό οι αγορές θα περίμεναν από την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας να παρέμβει αυξάνοντας σημαντικά τα επιτόκια δανεισμού. Ωστόσο η κυβέρνηση θέλει να δει την οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς εν όψει των εθνικών εκλογών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο του 2019. Οπως σημειώνει η Moody’s, ο Ερντογάν θέλει να πετύχει τον στόχο αυτόν ανεξάρτητα από οποιοδήποτε άλλο κόστος.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει περιγράψει πολλές φορές τη βουτιά της λίρας ως πόλεμο που δέχεται η χώρα από κερδοσκόπους του εξωτερικού, αποφεύγοντας ωστόσο να κατονομάσει ποιους θεωρεί κερδοσκόπους. Μάλιστα ο Ερντογάν την έχει αποδώσει σε αντίδραση των αγορών στο αποτυχημένο πραξικόπημα του καλοκαιριού του 2016.