Ενα 12ήμερο – φωτιά ξεκινάει σήμερα για την κυβέρνηση μετά το πρώτο ραντεβού του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Ολαφ Σολτς όπου φάνηκε η σκληρή γραμμή του Βερολίνου για την ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου αλλά και για τα μέτρα για τα χρέος. Με όλα τα μέτωπα για χρέος και επόμενη ημέρα να είναι ανοιχτά, ο πυρετός των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές ανεβαίνει και οι επόμενες ημέρες θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις μέχρι τον Αύγουστο που λήγει το ελληνικό πρόγραμμα. Οι επαφές έχουν ξεκινήσει σε Βρυξέλλες, Βερολίνο συνεχίζονται το Σαββατοκύριακο στην Ουάσιγκτον και θα κορυφωθούν την ερχόμενη Παρασκευή στη Σόφια όπου πραγματοποιείται το άτυπο Eurogroup.
Στο ενδιάμεσο θα υπάρξει ένα μπαράζ εκθέσεων και δημοσιοποίησης στοιχείων για την Ελλάδα. Αύριο αναμένεται να δημοσιοποιηθεί η έκθεση του ΔΝΤ για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές (World Economic Outlook) στην οποία θα εμπεριέχονται οι εκτιμήσεις του οργανισμού για το πώς θα διαμορφωθούν τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας εφέτος και το 2019. Την Τετάρτη θα ανακοινωθούν οι προβλέψεις του Ταμείου για τα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας στο πλαίσιο της έκθεσης «Δημοσιονομικό Παρατηρητήριο» (Fiscal Monitor), όπου αναμένεται με ενδιαφέρον η εκτίμηση του ΔΝΤ για την εξέλιξη του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Το πλεόνασµα του 2017
Την ερχόμενη Δευτέρα, η Eurostat αναμένεται να επικυρώσει τα στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017, το οποίο, σύμφωνα με το πρώτο επίσημο δελτίο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, διαμορφώθηκε στο 3,7% του ΑΕΠ.
Οι ανακοινώσεις της Eurostat για το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανοίξουν τη συζήτηση για το κατά πόσο είναι εφικτός ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019. Το υπερπλεόνασμα του 2017 αναμένεται να αποτελέσει το διαπραγματευτικό χαρτί της κυβέρνησης προκειμένου να αποτρέψει τον κίνδυνο περικοπής κατά 3.000 ευρώ του αφορολογήτου από την 1η Ιανουαρίου 2019, που ζητεί το ΔΝΤ, και το μέτρο να τεθεί σε εφαρμογή από το 2020 όπως έχει ψηφιστεί.
Βέβαια το ΔΝΤ μπορεί να έχει πέσει πολλές φορές έξω στις προβλέψεις του, αλλά η εμμονή που φέρεται ότι έχει στο διπλό μαχαίρι στις συντάξεις και το αφορολόγητο από την Πρωτοχρονιά του 2019 εκτιμάται ότι δεν συνδέεται με τις δημοσιονομικές επιδόσεις αλλά με την έλλειψη εμπιστοσύνης προς την ελληνική πλευρά όσον αφορά την τήρηση των όρων και δεσμεύσεων ιδίως στη μεταμνημονιακή περίοδο. Ειδικά μετά τον Αύγουστο που λήγει το τρίτο Μνημόνιο και αναμένεται να ανοίξει ο εκλογικός κύκλος στην Ελλάδα.
Ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν ότι ακόμη και στην περίπτωση που δεν έρθει νωρίτερα η μείωση του αφορολογήτου, οι φορολογούμενοι θα πρέπει μάλλον να συμβιβαστούν με το ότι δεν θα ενεργοποιηθεί κανένα θετικό μέτρο – αντίμετρο πριν από το 2023 όπως επιμένει το ΔΝΤ.
Αυτό πάντως που προβληματίζει έντονα τους τεχνοκράτες του Ταμείου και των Βρυξελλών είναι η ασθενής ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Οι νεότερες εκτιμήσεις από το ευρωπαϊκό στρατόπεδο θέλουν τον ρυθμό ανάπτυξης να κινείται φέτος στην περιοχή του 2%, χαμηλότερα κατά 0,5% σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο θα δυσκολέψει τον Ευκλείδη Τσακαλώτο καθώς θα πρέπει να πείσει τους επικεφαλής των δανειστών ότι παρά το χαμηλότερο ΑΕΠ θα καταφέρει να πιάσει τον στόχο για πλεόνασμα 3,5%.
Η ακόμα χαμηλότερη επέκταση της ελληνικής οικονομίας το 2017 –μόλις 1,4% όταν πριν από έναν χρόνο η Κομισιόν προέβλεπε 2,7% –είναι αυτή που υποχρεώνει ακόμα και τους πιο αισιόδοξους Ευρωπαίους να αναθεωρήσουν εκ νέου τις προβλέψεις τους επί τα χείρω. Ωστόσο αυτό που δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο είναι εάν η νεότερη πρόβλεψη για το ΑΕΠ αποτυπωθεί στις Εαρινές Προβλέψεις της Κομισιόν τον Μάιο ή αφού δημοσιοποιηθούν τα προσωρινά στοιχεία για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου από την ΕΛΣΤΑΤ.
Το ΔΝΤ και το χρέος
Στο μέτωπο του χρέους, οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης θα πάρουν μια πρώτη γεύση των προθέσεων των δανειστών, στις επαφές και συζητήσεις που θα έχουν στο περιθώριο της εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ στο τριήμερο 20 – 22 Απριλίου. Ολοι περιμένουν το Ταμείο να αρχίσει να ανοίγει τα χαρτιά του και να δείχνει τις προθέσεις του για το εάν θα επιβιβαστεί ή όχι στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το πρόβλημα του χρέους έχει πολλές όψεις. Δεν αρκεί να τα βρουν οι Ευρωπαίοι μεταξύ τους. Θα πρέπει να συμφωνήσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι η συνταγή θα λύνει το πρόβλημα, θα καθιστά δηλαδή το χρέος βιώσιμο ακόμη και αν χρειάζεται η Ελλάδα να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα πάνω από 2% έως και το 2060.
Η σφραγίδα του ΔΝΤ είναι σημαντική σε κάθε περίπτωση ενώ η συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως εγγύηση για τη σταθερή πορεία της ελληνικής οικονομίας και μετά την εκπνοή του τρίτου προγράμματος τον Αύγουστο ενώ θα έχει θετικό αντίκτυπο στις αγορές, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη τους στους ελληνικούς τίτλους.
Οι Ευρωπαίοι θέλουν στο Eurogroup της Σόφιας μια πρώτη συμφωνία για το μοντέλο διευθέτησης του ελληνικού χρέους ενώ εκεί αναμένεται να ανοίξει η κουβέντα για το μεταμνημονιακό πλαίσιο επιτήρησης και δεσμεύσεων για την Ελλάδα το οποίο θα επικεντρώνεται στην πιστή τήρηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων και την εφαρμογή της «ρήτρας» τήρησης όλων των ψηφισμένων μέτρων.
Στη Σόφια, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα παρουσιάσει το αναπτυξιακό σχέδιο της επόμενης ημέρας, στο οποίο ήδη γίνονται διορθώσεις μετά τις παρατηρήσεις των δανειστών οι οποίοι έχουν «κοκκινίσει» τα σημεία που αφορούν την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και την αύξηση του κατώτατου μισθού.