Παράθυρο για να γίνουν ανάδοχοι γονείς και ομόφυλα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ανοίγει το σχέδιο νόμου «Μέτρα για την Προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και της Υιοθεσίας» που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Ειδικότερα, στην αιτιολογική έκθεση γίνεται λόγος για μία «καινοτόμα» πρόβλεψη, καθώς δίδεται «για πρώτη φορά η παροχή δυνατότητας απόκτησης της ιδιότητας του ανάδοχου γονέα σε όσους έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβιώσεως».
Συγκεκριμένα, το άρθρο 8 αναφέρει: «Κατάλληλοι για να γίνουν ανάδοχοι σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις είναι οικογένειες που αποτελούνται από συζύγους ή έχοντες συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, με ή χωρίς παιδιά, ή μεμονωμένα άτομα, άγαμα, ή διαζευγμένα ή σε χηρεία με ή χωρίς παιδιά, που μπορεί να είναι συγγενείς εξ αίματος οποιουδήποτε βαθμού με το ανήλικο τέκνο (συγγενική αναδοχή)».
Υπενθυμίζεται ότι το 2015 με νόμο του υπουργείου Δικαιοσύνης δόθηκε πλήρης πρόσβαση σε όλα τα περιουσιακά και κληρονομικά δικαιώματα με τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια, αποκλείοντας εντούτοις την κοινή υιοθεσία.
Οπως, ωστόσο, σημείωναν χθες στελέχη του υπουργείου Εργασίας το νέο νομοσχέδιο –που αναμένεται να τεθεί το επόμενο διάστημα σε ψηφοφορία στη Βουλή –δεν προσκρούει στον νόμο του 2015, καθώς το πράσινο φως δίδεται μόνον για αναδοχή και όχι για υιοθεσία.
Οι ίδιες πηγές προσέθεταν δε ότι τον τελικό λόγο θα έχουν σε κάθε περίπτωση οι κοινωνικοί λειτουργοί, ρόλος των οποίων είναι να διεξάγουν έρευνα διασφαλίζοντας ότι οι υποψήφιοι ανάδοχοι γονείς πληρούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις.
Πάντως, η μείωση του χρόνου αναμονής και η βελτίωση της διαφάνειας στη διαδικασία αναδοχής και υιοθεσιών φαίνεται να αποτελούν πυξίδα για τον νομοθέτη.
Ετσι, μεταξύ άλλων θεσπίζεται το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής Υιοθεσίας, που θα έχει (και) εποπτικό ρόλο πανελλαδικά, παρακολουθώντας την εφαρμογή της νομοθεσίας και υποβάλλοντας παράλληλα προτάσεις για τη βελτίωση των θεσμών.
Επιπλέον, για πρώτη φορά καθιερώνεται Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων, καταγράφοντας και εκείνα τα παιδιά που φιλοξενούνται σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Οπως διευκρινίζεται άλλωστε στην αιτιολογική έκθεση, η έως τώρα πλημμελής καταγραφή τους «στερεί από έναν μεγάλο αριθμό παιδιών το δικαίωμα να μεγαλώνουν σε ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον».
Μητρώο όμως προβλέπεται και για τους πολίτες που επιθυμούν να υιοθετήσουν παιδί ή να γίνουν ανάδοχοι γονείς, «εφόσον πληρούν όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις και έχουν παρακολουθήσει το υποχρεωτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα».
Οι παραπάνω ρυθμίσεις, σε συνδυασμό με το πράσινο φως που δίδεται σε πιστοποιημένους κοινωνικούς λειτουργούς του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας να διεξάγουν κοινωνική έρευνα και να συντάσσουν σχετική έκθεση (αναγνωρίζοντας την ελλιπή στελέχωση των κοινωνικών υπηρεσιών), αναμένεται να μειώσουν σημαντικά τους χρόνους αναμονής.
Μάλιστα, όπως υπογραμμίζεται στο ίδιο νομοσχέδιο, στόχος είναι η σύντμηση του χρόνου ολοκλήρωσης της κοινωνικής έρευνας από τους έξι μήνες σε τρεις, ενώ καθιερώνονται ως ανώτατο χρονικό όριο παραμονής του υποψήφιου ανάδοχου γονέα στο Εθνικό Μητρώο τα τρία έτη.
Εν τω μεταξύ, θεσπίζεται για πρώτη φορά ο θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής «για τις περιπτώσεις εκείνων των παιδιών που καθίσταται δύσκολη η τοποθέτησή τους σε αναδοχή, όπως είναι παιδιά ΑμεΑ ή με έντονα ψυχολογικά προβλήματα».
Ο επαγγελματίας ανάδοχος θα αμείβεται με μηνιαία αντιμισθία και θα τους παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη ασθενείας και συντάξεως.
Επιπλέον, ο νομοθέτης χαρακτηρίζει καινοτομία και την επέκταση της οικονομικής ενίσχυσης της αναδοχής και μετά την ενηλικίωση του ανάδοχου τέκνου στις περιπτώσεις που το άτομο αυτό είναι ΑμεΑ ή σπουδάζει στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (όχι πέραν του 26ου έτους).
Παράλληλα, προβλέπεται η καθιέρωση του θεσμού της αναδοχής ως αναμορφωτικού μέτρου που εποπτεύεται από τις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής και στις περιπτώσεις ανηλίκων που έχουν διαπράξει αδικήματα που άπτονται των διατάξεων του ποινικού-σωφρονιστικού συστήματος.
Στην περίπτωση αυτή, ο ανάδοχος γονέας πρέπει να διαθέτει εξειδικευμένα προσόντα και ιδιότητες, ενώ παρέχονται σε αυτόν αυξημένη οικονομική ενίσχυση, εκπαίδευση και υποστήριξη.
Σημειώνεται ότι με το σχέδιο νόμου καθιερώνεται η υποχρέωση διενέργειας από τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες προγραμμάτων επιμόρφωσης υποψήφιων θετών γονέων.