«Με αυτά που λέει δύσκολο». Αυτό ήταν το κατ’ ιδίαν σχόλιο υψηλόβαθμης πηγής του υπουργείου Εξωτερικών σε σχέση με το αν υπάρχει ορίζοντας λύσης στα μέσα Μαΐου, όπως το προσδιόρισε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ. Το κλίμα χθες στην Αθήνα ήταν ότι απομακρύνεται η δυνατότητα για επίτευξη συμφωνίας και πυροδοτήθηκε από τις δηλώσεις Ζάεφ γύρω από το εύρος χρήσης της νέας ονομασίας, ένα ζήτημα αλληλένδετο και με τις αλλαγές στο Σύνταγμα της γειτονικής χώρας. Ειδικότερα, ο Ζάεφ ανέφερε ότι «πρέπει να διαχωριστεί τι είναι για εξωτερική και τι για εσωτερική χρήση. Η χρήση του ονόματός μας στο εσωτερικό δεν επηρεάζει με κανέναν τρόπο την Ελλάδα». Μέσα σε αυτό το σκηνικό, μάλιστα, ο σκοπιανός ρωθυπουργός με νέες δηλώσεις του, αργά χθες το βράδυ, ανέφερε ότι δεν υπάρχουν αυτή την ώρα οι προϋποθέσεις για μια νέα συνάντησή του με τον έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα.
Με κατηγορηματικό τρόπο, η Αθήνα απορρίπτει τη διπλή ονομασία και η εκτίμηση διπλωματικών πηγών είναι ότι οι συγκεκριμένες αναφορές του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ έγιναν πιθανότατα για λόγους διαπραγματευτικής τακτικής. Ακόμα και αυτή η ερμηνεία, πάντως, δεν αναιρεί το γεγονός ότι στην Αθήνα υπάρχει μούδιασμα μετά τη συνέντευξή του. Σύμφωνα με την ίδια γραμμή πληροφόρησης, για την Ελλάδα «δεν είναι υπό διαπραγμάτευση το erga omnes» και ο λόγος είναι ότι «με διπλή ονομασία θα έχουμε περισσότερα προβλήματα από όσα υπάρχουν σήμερα». Aυτό ήταν κάτι που αποτυπώθηκε και στη δήλωση του έλληνα υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος από τις Βρυξέλλες όπου συμμετείχε στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων κάλεσε τους ηγέτες της ΠΓΔΜ «να επιδείξουν σοβαρότητα και να αποδεχθούν μια μέθοδο που θα μας οδηγήσει στη λύση». Ο Νίκος Κοτζιάς επισήμανε ακόμη ότι «η διαπραγμάτευση δεν μπορεί να γίνεται μέσω συνεντεύξεων και συνεχών δημοσίων δηλώσεων».
Λίγη ώρα νωρίτερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε επισημάνει την ανάγκη να κατανοήσουν οι γείτονές μας ότι μια αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία προϋποθέτει υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές. «Η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση της γέφυρας και αναμένει από την ΠΓΔΜ να καλύψει και εκείνη το απαιτούμενο έδαφος» τόνισε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
ΜΙΛΗΣΕ ΓΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ. Στην επίμαχη συνέντευξή του, πάντως, ο Ζάεφ είχε κάνει λόγο για πρόοδο των διαπραγματεύσεων στο μέτωπο του ονοματολογικού, επιβεβαιώνοντας ότι υπάρχει συμφωνία για γεωγραφικό προσδιορισμό. Παρέθεσε μάλιστα και τις επικρατέστερες ονομασίες λέγοντας: «Δεν υπάρχει απόφαση αν ο προσδιορισμός θα είναι Ανω (Gorna), Βόρεια (Severna) ή του Βαρδάρη (Vardarska). Αλλά θα είναι γεωγραφικός προσδιορισμός, όχι χρονικός». Παραλλήλως ανέφερε ότι η Ελλάδα δείχνει κατανόηση στο θέμα της ταυτότητας, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα υπάρξει λύση, η οποία –είπε –θα τεθεί σε δημοψήφισμα. Αίσθηση προκάλεσε πάντως η φράση του όσον αφορά τον αλυτρωτισμό: «Απομένει να βρούμε τις αμοιβαία αποδεκτές διατυπώσεις σε αυτό το θέμα. Ταυτόχρονα και εμείς ζητάμε να μην αναμειγνύονται αυτοί στη δική μας κληρονομιά».
Οι αντιδράσεις από την αξιωματική αντιπολίτευση ήταν έντονες, με τον Γιώργο Κουμουτσάκο να επισημαίνει ότι «από τις δηλώσεις Ζάεφ – Ντιμιτρόφ προκύπτει ότι τα Σκόπια αρνούνται να αλλάξουν το Σύνταγμά τους, δεν δέχονται όνομα με καθολική χρήση, ενώ έφτασαν στο αδιανόητο σημείο να εφευρίσκουν ελληνικές αλυτρωτικές βλέψεις». Ο τομεάρχης Εξωτερικής Πολιτικής της ΝΔ έκανε παράλληλα λόγο για «διαπραγματευτική ανικανότητα της κυβέρνησης».