Με μια απόφαση που δημιουργεί νέα δεδομένα, οι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας αντιμετώπισαν το ζήτημα της ελεύθερης μετακίνησης προσφύγων εκτός των ορίων των hotspots, σε έξι νησιά (Λέσβος, Σάμος, Χίος, Λέρος, Ρόδος και Κως) που συγκεντρώνουν και τις περισσότερες προσφυγικές ροές. Συγκεκριμένα, το Δ’ Τμήμα του ΣτΕ, κατά πλειοψηφία, έκανε δεκτή την αίτηση του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και ακύρωσε ως μη επαρκώς αιτιολογημένη την με αριθμό 10464/31.5.2017 απόφαση της διευθύντριας της Υπηρεσίας Ασύλου, με βάση την οποία είχαν επιβληθεί περιορισμοί σε όσους πρόσφυγες είχαν φτάσει στη Λέσβο, στην Κω, στη Λέρο, στη Χίο, στη Ρόδο και στη Σάμο.
Οι ανώτατοι δικαστές, κατά πλειοψηφία, έκριναν ότι οι πρόσφυγες που φιλοξενούνται στα έξι προαναφερόμενα νησιά και βρίσκονται σε περιορισμό κυκλοφορίας, από τις 20 Μαρτίου 2016, θα εξακολουθήσουν να παραμένουν υπό αυτό το καθεστώς. Αντίθετα, όσοι πρόσφυγες φτάσουν στα νησιά και υποβάλουν σχετική αίτηση διεθνούς προστασίας ή χορήγησης ασύλου, τουλάχιστον ώσπου η διοίκηση, όπως έχει δικαίωμα, να επανέλθει ενδεχομένως με νέα απόφαση επαρκώς αιτιολογημένη, η οποία θα επιλύει το καθεστώς της διαμονής τους στα νησιά, θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα ανά την επικράτεια.
ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΙΣΧΥ. Ωστόσο η πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποφάνθηκε ότι η απόφαση δεν μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ και υπό αυτό το πρίσμα όσοι φιλοξενούνται στα hotspots θα παραμείνουν εκεί, ενώ όσοι πρόσφυγες φτάνουν στα νησιά μετά τη δημοσίευση της χθεσινής δικαστικής απόφασης μπορούν να διεκδικήσουν το δικαίωμα να μετακινούνται ελεύθερα, χωρίς να υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς, ώσπου να εκδοθούν οι σχετικές διοικητικές πράξεις επί των αιτήσεών τους.
«Η επιβολή περιορισμών στην κυκλοφορία –όπως επισημαίνεται μεταξύ άλλων στο σκεπτικό της απόφασης –έχει ως συνέπεια τον μη επιμερισμό των προσώπων αυτών σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια αλλά, αντιθέτως, την άνιση συγκέντρωσή τους σε ορισμένες μόνο περιοχές και τη σημαντική επιβάρυνση και υποβάθμιση των περιοχών αυτών. Οι εν λόγω περιφέρειες καλούνται να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν εν μέσω σοβαρής δημοσιονομικής κρίσης την είσοδο και παραμονή σημαντικού αριθμού προσώπων, με συνέπεια να υφίσταται σοβαρός κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών εντάσεων με επιπτώσεις στη δημόσια τάξη και στην οικονομική ζωή των περιφερειών που αποτελούν και τουριστικούς προορισμούς».
Η μειοψηφία των δικαστών υποστήριξε πάντως ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νόμιμη, καθώς απαιτείται χρόνος για την εξέταση των αιτήσεων των προσφύγων.
ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ. Αύξηση καταγράφεται τις τελευταίες εβδομάδες στον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να εισέλθουν στη χώρα από τον Εβρο. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν και τα πρόσφατα στοιχεία της Frontex, σύμφωνα με τα οποία τους πρώτους τρεις μήνες του 2018 καταγράφηκαν 7.900 περισσότερες παράνομες αφίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο,με τους υπευθύνους να επισημαίνουν πως ο αριθμός αυτός οφείλεται στην αύξηση των ροών στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία.
Την αύξηση των προσφυγικών ροών και τη δύσκολη κατάσταση κυρίως στα νησιά παραδέχθηκε σε συνέντευξή του ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας, ο οποίος έκανε λόγο για τριπλασιασμό των ροών στον Εβρο, σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. «Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι αυξάνονται οι ροές και στον Εβρο. Ο φράχτης υπάρχει αλλά και τότε που κατασκευάστηκε έλεγα ότι δεν λύνει κανένα ζήτημα, απλώς αλλάζει την κατεύθυνση των ροών» σημείωσε.
