Σε καταιγίδα εισέρχεται ο οικονομικός και πολιτικός σχεδιασμός της κυβέρνησης, προκαλώντας και έντονες εσωκομματικές αναταράξεις –τη στιγμή, μάλιστα που το Μέγαρο Μαξίμου, προεξάρχοντος του Αλέξη Τσίπρα, προσπαθεί συντονισμένα να ενισχύσει το αφήγημα της ανέφελης ολοκλήρωσης του μνημονιακού κύκλου και της επιτάχυνσης των αναπτυξιακών ρυθμών.
Οι πρώτοι κεραυνοί που έρχονται από το ΔΝΤ, διαψεύδοντας τις προσδοκίες για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, προκαλούν αμηχανία στο κυβερνητικό επιτελείο, καθώς προεξοφλείται ότι την ίδια συνταγή –της αναθεώρησης των προβλέψεων προς τα κάτω –θα ακολουθήσει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Από την αρχική κυβερνητική πρόβλεψη για φετινούς ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 2,6%, σχεδόν προεξοφλείται πτώση σε επίπεδα κάτω από το 2%. Η αναιμική ανάπτυξη είναι προφανές ότι θα εντείνει τις πιέσεις, κυρίως από το ΔΝΤ, για έρθει έναν χρόνο νωρίτερα και η μείωση του αφορολογήτου, από 1/1/2019, μαζί με τις περικοπές στις συντάξεις. Πρόκειται, βέβαια, για το σενάριο που ξορκίζει το Μαξίμου και το οποίο μπορεί να μεταβάλει τον εκλογικό ορίζοντα, οδηγώντας σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις.
στρατόπεδο.
Ο Φίλης τορπιλίζει το success story του Μαξίμου
Εξαπολύοντας πυρά κατά του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο πρώην υπουργός Παιδείας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% και τόνισε πως έρχεται «βάναυση» περικοπή στις συντάξεις
του Χρήστου Τσιγουρή
«Σταύρωσε» τον Ευκλείδη Τσακαλώτο μετά την ανάσταση ο Νίκος Φίλης, ο οποίος εξαπέλυσε μύδρους εναντίον του success story για το τέλος της λιτότητας, την ημέρα που ο Πρωθυπουργός από το Καστελλόριζο υποστήριξε ότι η «καθαρή έξοδος» από τα Μνημόνια έρχεται τον Αύγουστο.
Ο πρώην υπουργός Παιδείας, ο οποίος (από τη στιγμή που για «ιερό» λόγο βρέθηκε εκτός κυβερνητικού σχήματος) δεν έχει καθίσει ούτε στιγμή φρόνιμα, έκανε τη νέα ηχηρή παρέμβασή του με αφορμή την παρουσίαση μελέτης για τη φτώχεια, το δημογραφικό και το κοινωνικό προφίλ της χώρας τη διετία 2016-17, που έκανε σε δύο επιτροπές της Βουλής το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Μελετών.
Ο Νίκος Φίλης πήρε τον λόγο για να κρούσει το κώδωνα του κινδύνου και να αμφισβητήσει το σενάριο επιτυχίας για την κυβέρνηση της Αριστεράς, όταν αυτό βασίζεται μόνο στους αριθμούς και τα μεγέθη.
«Με 3,5% πρωτογενή πλεονάσματα δεν πάμε πουθενά» προειδοποίησε ο πρώην υπουργός, συνδέοντας την έξοδο από τα Μνημόνια με ονομαστική μείωση του χρέους και μάλιστα σε ποσοστό 15-20%. Στοχεύοντας προσωπικά τον υπουργό Οικονομικών, ο Φίλης, ο οποίος σιγά σιγά αρχίζει να διαμορφώνει μέτωπο στο εσωτερικό του κόμματος (διεμβολίζοντας τους 53), όταν ερωτήθηκε έδωσε τη φαρμακερή απάντηση ότι «δεν γνωρίζει το ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης» (που καταστρώνει ο Τσακαλώτος), το οποίο όμως ήδη είναι σε γνώση του EuroWorking Group. Mάλιστα μιλώντας με δημοσιογράφους αμέσως μετά στο Κοινοβούλιο, ο πρώην υπουργός προχώρησε ένα βήμα παραπέρα διατυπώνοντας σοβαρό προβληματισμό για το πού πάνε τα πράματα και τι πρέπει να γίνει τώρα. «Δεν συμμερίζομαι το success story και είναι λάθος να δημιουργούμε μια αντίληψη ότι όλα βαίνουν καλώς» ανέφερε και συμπλήρωσε: «Εχουμε πάει πίσω στο 1970, με το κατά κεφαλήν εισόδημα να είναι το 67% του μέσου όρου των ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί με πολιτικές οι οποίες λένε ότι το 2050 θα φτάσουμε να έχουμε το βιοτικό επίπεδο του 2009… Η καθαρή έξοδος θα πρέπει να έχει δύο προαπαιτούμενα: η πορεία εξόδου από την κρίση πρέπει να συνοδευτεί από σύγκλιση της οικονομίας με ευρωπαϊκές οικονομίες – και με πολιτικές που πρέπει να κλείνουν τις κοινωνικές ανισότητες και όχι να τις ανοίγουν».
Απευθυνόμενος – προφανώς – στο οικονομικό επιτελείο ο πρώην υπουργός ξεκαθάρισε ότι τώρα που επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο η έξοδος από την κρίση, θα πρέπει να συζητηθεί αν θα συνοδεύεται με τη σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας με τις άλλες χώρες της ΕΕ και αν θα κλείσουν οι κοινωνικές ανισότητες που δημιούργησε το Μνημόνιο. Ωστόσο με μια αναφορά που μοιάζει με βέλος (κατ’ άλλους «καμπανάκι») προς τον Αλέξη Τσίπρα διερωτήθηκε: «Το ερώτημα είναι αν το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας της χώρας αντιλαμβάνεται αυτό που λέμε “πορεία μετά το Μνημόνιο”».
Συντάξεις και αφορολόγητο. Το επόμενο μέτωπο που άνοιξε ο Φίλης ήταν για τις συντάξεις χαρακτηρίζοντας κεντρικό ζήτημα τόσο τη «βάναυση», όπως τη χαρακτήρισε, περικοπή τους από την 1/1/19 όσο και τη μείωση του αφορολογήτου. «Δεν αντέχουν οι συνταξιούχοι νέα –27η στη σειρά – περικοπή που σύμφωνα με επιστημονική έρευνα του Σάββα Ρομπόλη θα οδηγήσει σε μέση σύνταξη 450 ευρώ, έναντι 722 σήμερα» είπε και συμπλήρωσε ότι «η λιτότητα δεν καταπολεμάται με λιτότητα. Ούτε τα κόκκινα δάνεια με επίθεση στην πρώτη κατοικία των φτωχότερων στρωμάτων μέσω πλειστηριασμών»
Στη γραμμή Φίλη, ειδικά για τις συντάξεις των ναυτικών και τις νέες περικοπές από το 2019, συντάχθηκε και ο βουλευτής Μάκης Μπαλαούρας επισημαίνοντας πως επέρχονται νέες μειώσεις.
Απαντώντας πάντως ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος υποστήριξε ότι οι συντάξεις των ναυτικών αυξάνονται, ενώ για την επικείμενη απόφαση του ΣτΕ είπε ότι βρίσκει εντελώς απίθανο το ανώτατο δικαστήριο να λέει ότι πρέπει να μειωθεί ο συντελεστής εισφοράς. «Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα βγουν στα κάγκελα οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι μικρομεσαίοι και οι έμποροι γιατί με την επαναφορά του παλαιού συστήματος θα οδηγηθούν σε αφανισμό πολλές επιχειρήσεις» κατέληξε.
Το ΔΝΤ κουρεύει τις προσδοκίες στην ανάπτυξη
Ενώ το υπουργείο Οικονομικών και η Κομισιόν προσβλέπουν σε δυναμική επέκταση κατά 2,6%, το Ταμείο φρενάρει τις προσδοκίες στο 2% για το 2018 και στο 1,8% για το 2019
Της Έλενας Λάσκαρη
To πρώτο σοκ με τη σφραγίδα του ΔΝΤ ήρθε μέσω των προβλέψεων του Ταμείου για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Οσα θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες ενδεχομένως να είναι ισχυρότερα. Χθες το ΔΝΤ με τις ετήσιες προβλέψεις του χαμήλωσε σε 2% από 2,6% τον φετινό ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας την ώρα που υπουργείο Οικονομικών και Κομισιόν δεν έχουν αναθεωρήσει ακόμη επίσημα τις δικές τους, προσβλέποντας σε δυναμική επέκταση κατά 2,5%. Η καθοδική αναθεώρηση και από την πλευρά της Κομισιόν είναι θέμα ημερών. Η αποκαθήλωση της ανάπτυξης έχει στοιχεία déjà vu. Κάπως έτσι ξεκίνησε το στόρι και πέρυσι, όταν από τον αρχικό στόχο 2,7% φτάσαμε σε ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για 1,4%. Μόνο που φέτος τυχόν νέα απώλεια των στόχων απειλεί να κοστίσει πολλαπλάσια, φέρνοντας ακόμα πιο κοντά το εφιαλτικό σενάριο ταυτόχρονης περικοπής συντάξεων και αφορολογήτου από την 1η Ιανουαρίου 2019. Σε ένα παράλληλο σκηνικό, η τράπουλα των πρόωρων εκλογών μπορεί και να ξαναμοιράζεται.
Για το 2019, το ΔΝΤ εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα υποχωρήσει περαιτέρω στο 1,8% – όταν το υπουργείο Οικονομικών στοχεύει σε 2,5% –, επηρεάζοντας άμεσα την πορεία των φορολογικών εσόδων, τα οποία μέχρι τώρα συντηρούνται σε μεγάλο βαθμό από το μπαράζ κατασχέσεων. Οι εκτιμήσεις αυτές, σε συνδυασμό με τις πληροφορίες ότι παρά τις βελτιωμένες προβλέψεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα – αναμένονται σήμερα – το ΔΝΤ συνεχίζει να αμφισβητεί τον στόχο για 3,5% του ΑΕΠ φέτος, αναθερμαίνουν τις πιέσεις για διπλό μαχαίρι σε αφορολόγητο και συντάξεις. Αξιόπιστη πηγή μεταφέρει ότι το ενδεχόμενο είναι παραπάνω από ανοιχτό, αλλά οι τελικές απαιτήσεις του Ταμείου δεν θα πρέπει να αναμένονται πριν από τον Ιούνιο και αφού νωρίτερα ξεκαθαρίσει το τοπίο του χρέους. Η απόφαση για μέτρα και αντίμετρα εκτιμάται από οικονομικούς παρατηρητές πως θα έχει και πολιτικά στοιχεία. Εκτός από τους αριθμούς, στο προσκήνιο επανέρχονται το ζήτημα της εμπιστοσύνης και η πιθανότητα μη τήρησης των δεσμεύσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στον βωμό της κάλπης.
Το παζάρι για το χρέος. Η Ελλάδα αποτελεί για μία ακόμα φορά «πονοκέφαλο» για ευρωζώνη και ΔΝΤ. Ανώτατος γερμανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε χθες στο Reuters ότι την Παρασκευή θα συνεδριάσει το λεγόμενο «Ουάσιγκτον γκρουπ», «για να συζητηθούν θέματα όπως το πώς να προχωρήσουμε σε ό,τι αφορά την Ελλάδα». Λαγκάρντ, Ντράγκι, Ρέγκλινγκ, Μοσκοβισί, Σεντένο, αλλά και οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας θα επιχειρήσουν για μία ακόμα φορά να λύσουν τον γόρδιο δεσμό του ελληνικού χρέους, χωρίς την παρουσία του έλληνα υπουργού Οικονομικών. Πηγή του γερμανικού υπουργείου ωστόσο μείωσε τις προσδοκίες λέγοντας ότι «ίσως γίνει ένα ενδιάμεσο βήμα, αλλά δεν αναμένονται αποφάσεις».
Πληροφορίες αναφέρουν πως πέραν του μεγέθους της ελάφρυνσης του χρέους μια ουσιαστική διαφωνία ΔΝΤ και Γερμανίας αφορά τη χορήγηση της ελάφρυνσης σταδιακά και με σκληρούς όρους ή εφάπαξ. Το Ταμείο φέρεται να πιέζει για άμεση λήψη μέτρων χωρίς προϋποθέσεις προκειμένου να θεωρήσει το ελληνικό χρέος βιώσιμο, ένα σενάριο που δύσκολα θα περνούσε από το Eurogroup και κυρίως από τη Γερμανία και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά. Επιπροσθέτως, επισημαίνουν καλά πληροφορημένες πηγές, οι πρόσφατες δηλώσεις του γερμανού υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς σχετικά με την προτεραιότητα η οποία θα πρέπει να δοθεί στις μεταρρυθμίσεις έναντι των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους υποδεικνύει πιθανές καθυστερήσεις και ξεκαθάρισμα της υπόθεσης τον Ιούλιο στο βασικό σενάριο. Χθες πάντως το Ταμείο διπλασίασε σε 1,9% (από 1%) την εκτίμησή του για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2023. Αυτό πιθανόν να σημαίνει ότι προετοιμάζεται για «εκπτώσεις» στο μέγεθος της ελάφρυνσης. Σε συνδυασμό με τη δήλωση του επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ Μορίς Ομπσφελντ, σύμφωνα με την οποία «νομίζουμε ότι με την ελάφρυνση του χρέους και τις κατάλληλες διαρθρωτικές πολιτικές οι οικονομικές προοπτικές για την Ελλάδα μπορεί να είναι καλές», ορισμένοι φοβούνται deja vu και στο δίπολο μεταρρυθμίσεων – χρέους. Μετρημένη ελάφρυνση και πολλές «μεταρρυθμίσεις».
Από χθες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος βρίσκεται στη Βοστώνη για επαφές με επενδυτές. Στη συνέχεια θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον για την ετήσια σύνοδο του Ταμείου, στο περιθώριο της οποίας αναμένεται να συναντήσει αρκετούς, αν όχι όλους τους ισχυρούς «παίκτες».
Για τις εξαγγελίες Τσίπρα
Πυρά από Μητσοτάκη – Γεννηματά
Την προσπάθεια οικονομικής ανάταξης που επιχείρησε να προβάλει χθες από το Καστελλόριζο ο Αλέξης Τσίπρας στηλίτευσαν με σκληρή φρασεολογία ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και η επικεφαλής της ΔΗΣΥ. «Ο κ. Τσίπρας έφερε στη χώρα δύο αχρείαστα Μνημόνια και υπονόμευσε την οικονομία για πολλά ακόμη χρόνια. Σήμερα είχε το θράσος – και μάλιστα από το Καστελλόριζο – να ξαναμιλήσει για τάχα καθαρή έξοδο» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατηγορώντας τον Πρωθυπουργό για «ερασιτεχνισμούς στα εθνικά θέματα».
«Θα έπρεπε να απολογηθεί για τις νέες πολιτικές απάτες περί δήθεν καθαρής εξόδου, ενώ έχει αναλάβει δεσμεύσεις για νέα μέτρα λιτότητας και παράταση της επιτροπείας», ανέφερε από την πλευρά της η Φώφη Γεννηματά. Χρησιμοποιώντας, δε, έναν στίχο του Καβάφη επιτέθηκε στον Πρωθυπουργό: «Η χώρα μπορεί και θα βγει στο ξέφωτο, μόνο που για τον κ. Τσίπρα “…δεν έχει πια πλοίο, δεν έχει οδό”».