Πρόωρη προσφυγή στις κάλπες ανακοίνωσε ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για ττις 24 Ιουνίου, νωρίτερα ακομα και από την πρόταση του αρχηγού του Εθνικιστικού Κόμματος (των γκρίζων λύκων) Ντ. Μπαχτσελί.

Της ανακοίνωσης προηγήθηκε συνάντηση του τούρκου προέδρου με τον κ. Μπαχτσελί καθώς επίσης και σύσκεψη, δυόμισι ωρών του Ρ. Ερντογάν με τα αρμόδια όργανα του κόμματός του, ενώ αμέσως μετά την ανακοίνωση το τουρκικό κοινοβούλιο αποφάσισε να εγκρίνειτην παράταση για άλλους τρεις μήνες της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, που ισχύει μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, με τις εκλογές να πρόκειται να διεξαχθούν υπό το συγκεκριμένο μέτρο.

Ο τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε τις πρόωρες εκλογές λέγοντας ότι δέχθηκε την πρόταση του Ντ. Μπαχτσελί με τον οποίο έχει αποφασίσει να συμπράξουν στις επικείμενες προεδρικές εκλογές, με κοινό υποψήφιο τον Ρ. Ερντογάν, ενώ στις δηλώσεις τουο πρόεδρος της Τουρκίας δικαιλόγησε την απόφαση του επικαλούμενος τις έκτακτες εξελίξεις στην Συρία αλλά και την οικονομική κατάσταση με την κατάρρευση της τουρκικής λίρας.

Ο τούρκος πρόεδρος δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι,παρά το περσινό δημοψήφισμα, το νέο προεδρικό σύστημα δεν μπορούσε να εφαρμοστεί πλήρως μέχρι τις εκλογές του 2019, με αποτέλεσμα η παρούσα διοίκηση να δυσλειτουργεί, και ότι το κόμμα του ήταν πεπεισμένο ότι πρέπει να εξαντληθεί η εντολή του λαού.

Η πρόταση όμως του κ. Μπαχτσελί, όπως τόνισε ειδικότερα ο κ. Ερντογάν, βρήκε τον ίδιο και τα μέλη του κόμματος του σύμφωνους, καθώς οι εξελίξεις στην Συρία και την ευρύτερη περιοχή πιέζουν και η οικονομία απαιτεί σημαντικές αποφάσεις. Έτσι υιοθετήθηκε η πρόταση για επίσπευση των εκλογών στη συντομότερη δυνατή ημερομηνία που επιτρέπει η νομοθεσία, φάνηκε λογική και συμφέρουσα για την χώρα.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πρέπει ταχύτατα να περάσουν από την Βουλή οι εφαρμοστικοί νόμοι του νέου προεδρικού συστήματος, που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Νομικοί τονίζουν ότι ίσως ορισμένοι από αυούς να μην προλάβουν να ψηφιστούν από την τουρκική Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές του Ιουνίου.

Υπενθυμίζεται πωςο πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) ζήτησε την Τρίτη επίσπευση των εκλογών, που κανονικά επρόκειτο να διεξαχθούν στις 3 Νοεμβρίου 2019. Ο 70χρονος πολιτικός, που παλαιότερα επέκρινε δριμύτατα τον Ερντογάν, είναι πλέον ένας από τους κυριότερους συμμάχους του. Το MHP και το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του τούρκου προέδρου έχουν συνάψει συμφωνία εκλογικής συνεργασίας ενόψει των επόμενων εκλογών.

Οικονομία και όχι μόνο οδηγούν στις πρόωρες κάλπες

Μπορεί Ερντογάν και Μπαχτσελί να επικαλούνται για την κήρυξη των πρόωρων εκλογών την εφαρμογή του νέου συντάγματος και την απόδοση στον Πρόεδρο του συνόλου των εξουσιών που προβλέπονται μετά την συνταγματική αναθεώρηση, ωστόσο οι λόγοι είναι μάλλον πιο σύνθετοι.

Οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία δείχνουν ότι αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για τη συμμαχία του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, καθώς τα ποσοστά τους κυμαίνονται από 50 -60%, κάτι που το 2019 ίσως να έχει ανατραπεί πλήρως με διάφορους παράγοντες να συντελούν σε αυτή την κατεύθυνση.

Η σπουδή του Ντεβλέτ Μπαχτσελί του επικεφαλής του κόμματος των γκρίζων λύκων, του ΜΗΡ, την οποία υιοθέτησε ο Ρ. Ερντογάν και ανακοίνωσε την απόφαση του για διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στις 24 Ιουνίου 2018 έχει συγκεκριμένους λόγους που την υπαγορεύουν και την καθιστούν έως και «υποχρεωτική» για την επιβίωση της απόλυτης κυριαρχίας του Ερντογάν στην πολιτική σκηνή.

Εκλογές υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης

Υπέρ των πρόωρων εκλογών τάχθηκε αρχικά και το κόμμα της «κεμαλικής» αντιπολίτευσης το CHP, με τον πρόεδρο του, ωστόσο, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να υπογραμμίζει ότι οι εκλογές σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να γίνουν υπό καθεστώς «έκτακτης ανάγκης», κάτι που ωστόσο μάλλον δεν θα γίνει αφού η ίδια κατάσταση θα ισχύει και κατά τη διεξαγωγή των εκλογών…

Το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα ζήτησε την Τρίτη να αρθεί αμέσως η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είχε επιβληθεί μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, μετά την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών.

«Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης πρέπει να αρθεί αμέσως, δεν μπορούν να διεξαχθούν εκλογές υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Το καθεστώς έκτακτης ανάγκης πρέπει να τερματιστεί στη χώρα αρχής γενομένης από σήμερα» δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου του CHP Μπουλέντ Τεζτζάν.

Ωστόσο το τουρκικό κοινοβούλιο, λίγο μετά την ανακοίνωση των εκλογών, ενέκρινε την Τετάρτη την παράταση για άλλους τρεις μήνες της κατάστασης έκτακτης ανάγκης η οποία τέθηκε σε ισχύ λίγο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ως εκ τούτουι εκλογές θα διεξαχθούν με τη χώρα να τελεί υπό την ισχύ του συγκεκριμένου μέτρου.

Οικονομία

Μπορεί η τουρκική οικονομία να παρουσιάζει ανάπτυξη, ακόμα και το 2017, ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται απόλυτα στην πραγματικότητα και η «φούσκα» απειλεί να «σκάσει». Το έλλειμμα στα οικονομικά, ο πληθωρισμός, και τα χρέη του δημοσίου τομέα αυξάνουν συνεχώς, ενώ την ίδια στιγμή οι πιέσεις που δέχεται η τουρκική λίρα απέναντι στο ευρώ και το δολάριο, δεν δείχνουν να σταματούν.

Η αβεβαιότητα στην οικονομία της Τουρκίας μεγαλώνει, ενώ απειλείται να αποδειχθεί σε μία φούσκα με καταστροφικές συνέπειες για τα ποσοστά της συμμαχίας Ερντογάν – Μπαχτσελί, απειλώντας την κυριαρχία του «Σουλτάνου».

Αφρίν και Συρία

Αυτή την περίοδο το «εθνικό» (έως εθνικιστικό) φρόνημα στην Τουρκία παραμένει αρκετά υψηλό, δεδομένων των επιτυχιών στο Αφρίν, σε μία εκστρατεία, η οποία πραγματοποιήθηκε στο όνομα της εθνικής ασφάλειας και της «κάθαρσης» των συνόρων από τις «απειλές» των κουρδικών δυνάμεων του ΡΚΚ και του YPG. Η κατάληξη ωστόσο ακόμα δεν είναι σαφής με δεδομένο ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία αντιδρούν στις συγκεκριμένες τουρκικές κινήσεις. Η εξαιρετικά ρευστή και ασταθής κατάσταση στη Συρία, επίσης απειλεί την Τουρκία.

Οι Κούρδοι

Στην παρούσα φάση και όσο ισχύει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, μεγάλος αριθμός ηγετικών στελεχών και βουλευτών του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, μεταξύ των οποίων και Σελαχετίν Ντεμιρτάς βρίσκονται στη φυλακή, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, δηλαδή στο ΡΚΚ.

Ωστόσο η δυναμική του HDP παρά το όποιο πλήγμα υπέστη μετά την κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών το 2015 -16 με το ΡΚΚ εξακολουθεί να είναι ένας δύσκολος αντίπαλος που φτάνει περίπου το 10% στις δημοσκοπήσεις και ίσως σε περίοδο ομαλότητας να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο…

Επί του παρόντος οι ισχυρότεροι και πλέον εμφανείς λόγοι για τη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών εστιάζονται στον τομέα της οικονομίας, ωστόσο είναι σίγουρο ότι ο Ρ. Ερντογάν θέλει πάση θυσία να εξασφαλίσει την κυριαρχία του και την επόμενη πενταετία, χωρίς κανέναν αστάθμητο παράγοντα να τον απειλεί, με το αναθεωρημένο Σύνταγμα που θα ισχύσει αμέσως μετά τις εκλογές να του δίνει απεριόριστες εξουσίες για τον απόλυτο έλεγχο του κράτους…