Από ονόματα ξένων καλεσμένων συγγραφέων δεν φαίνεται να τα πάει κι άσχημα: μετά τη νομπελίστρια Χέρτα Μίλερ αλλά και τον γερμανό ποιητή Γιαν Βάγκνερ, που στα τέλη Μαρτίου βρέθηκαν στο Ινστιτούτο Γκαίτε, σειρά έχει ο Αγγλος Ιαν ΜακΓιούαν, που με αφορμή το πρόσφατο «Καρυδότσουφλο» (Πατάκης) έρχεται στις 25 Απριλίου στο Μέγαρο, καθώς και ο Αμερικανός Τζορτζ Σόντερς, κάτοχος του Μπούκερ 2017, που καταφθάνει στις 30 Ιουνίου (Πόλις ArtCafé), λίγους μήνες μετά την ελληνική μετάφραση του «Λήθη και Λίνκολν» (Ικαρος). Κι αυτά είναι μόνο τα δημοφιλή ονόματα που θα συμμετέχουν μέχρι τον Ιούλιο στη διάρκειας ενός έτους διοργάνωση «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου», όπως ανακοινώθηκαν χθες στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Αθήνας. Στη συνέντευξη Τύπου, ο δήμαρχος Γιώργος Καμίνης έκανε λόγο για μια διοργάνωση με σκοπό «να εμπνεύσει, να δημιουργήσει, να δώσει κίνητρα για ανάγνωση, να αφήσει πολιτιστικό αποτύπωμα στην πόλη και να υπενθυμίσει ότι βιβλίο σημαίνει ιστορίες, αφήγηση, φαντασία, πρωτοπορία και δημιουργικότητα, τέχνες, επιστήμες, ακόμη και νέες τεχνολογίες, περιπέτεια και απόλαυση».
Σε αυτό το πλαίσιο έχει ενδιαφέρον λ.χ. το στρογγυλό τραπέζι με τίτλο «Διαγενεακοί διάλογοι στην ισραηλινή λογοτεχνία» που πραγματοποιείται στις 15 και 16 Μαΐου στο Bookplus στην Ομόνοια, με τη συμμετοχή των ισραηλινών συγγραφέων Αβραάμ Γεοσούα και Εσκόλ Νεβό. Οπως και η εκδήλωση «Σκυταλοδρομία λόγου», όπου δώδεκα συγγραφείς επιλέγουν το αγαπημένο τους βιβλίο, καλώντας κατόπιν τον συγγραφέα του σε διάλογο και παραδίδοντάς του τη σκυτάλη για να επιλέξει τον επόμενο: στις 16 Μαΐου, στο Δημαρχείο Αθηνών, πρώτος ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος θα αναθέσει τη συνέχιση του εγχειρήματος στον συγγραφέα Παντελή Μπουκάλα.
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟ. Χαρακτήρα επίσης διαλεκτικό, μεταξύ της λογοτεχνίας και των εικαστικών, μοιάζει να έχει και η έκθεση «Οι έλληνες καλλιτέχνες και το βιβλίο, 1914-1964», που πραγματοποιείται από τις 30 Ιουνίου ώς τις 21 Οκτωβρίου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, αποτυπώνοντας τις συνεργασίες του Μάρκου Ζαβιτσιάνου με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, του Σπύρου Βασιλείου με τον Αγγελο Σικελιανό, του Κώστα Κουλεντιανού με τον Γιώργο Σεφέρη και του Γιάννη Μόραλη με τον Οδυσσέα Ελύτη. Ο τελευταίος «συμμετέχει» στις εκδηλώσεις που αναβιώνουν την ιστορία της Δεξαμενής στο Κολωνάκι, μέσα από το έργο θαμώνων της, όπως ο Παπαδιαμάντης, ο Βάρναλης ή και ο Καζαντζάκης. «Η διοργάνωση φιλοδοξεί να αγγίξει κάθε ηλικιακή ομάδα, κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα και κοινωνική κατηγορία –τους νέους αλλά και τους μεγαλύτερους, τους κατοίκους του κέντρου και των περιχώρων, ανθρώπους με υψηλό αλλά και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, την πνευματική πρωτοπορία, αλλά και τα κοινωνικά στρώματα που αισθάνονται απομονωμένα, τους ντόπιους αλλά και τους επισκέπτες της πόλης, τους τουρίστες, τους μετανάστες ή τους πρόσφυγες», δήλωσε ο συντονιστής της διοργάνωσης Γιάννης Τροχόπουλος.
Σε αυτήν τη λογική εντάσσονται εκδηλώσεις όπως η «Πλανόδια Βιβλιοθήκη του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού» που θα πραγματοποιηθεί σε σχολεία και πλατείες του Δήμου Αθηναίων, αλλά και οι δραστηριότητες των βιβλιοθηκών του ΟΠΑΝΔΑ, η «Ημέρα Μικρών Βιβλιοπωλείων» στις 28 Απριλίου ή και το άνοιγμα στο κοινό των συλλογών τριάντα ιδρυμάτων, βιβλιοθηκών, μουσείων και ινστιτούτων. Από τα τελευταία, η ταινιοθήκη του Ινστιτούτου Γκαίτε, από τις 23 Απριλίου ώς τις 5 Μαΐου, θα προβάλλει ντοκιμαντέρ για συγγραφείς ή ήρωες της λογοτεχνίας, όπως «Χέρτα Μίλερ – το αλφάβητο του φόβου», «Νεαρός Τέρλες» του Σλέντορφ.
Σε ένα σύνολο ωστόσο 250 εκδηλώσεων, μοιάζει ελαφρώς προαιρετική η ένταξη ορισμένων που θα πραγματοποιούνταν έτσι κι αλλιώς, όπως το Ελληνοϊβηροαμερικανικό Φεστιβάλ «Λογοτεχνία εν Αθήναις», το Athens Technopolis Jazz Festival που φαίνεται πως «τιμά το βιβλίο και προτείνει δύο συγγράμματα με θέμα τη μουσική». Θεατρικά μιλώντας, τα «θεατρικά δρομολόγια» του Εθνικού Θεάτρου είναι μια δράση που «θα ταξιδεύει από γειτονιά σε γειτονιά για να συναντήσει τους θεατές του, να τους ταξιδέψει στη μαγεία του θεάτρου», ανακοινωμένη εδώ και μήνες από την πρώτη σκηνή της χώρας. Κάτι αντίστοιχο μοιάζει να ισχύει και για τις συμμετοχές του Φεστιβάλ Αθηνών, ορισμένες παραστάσεις του οποίου πάντως φαίνεται να συνδιοργανώνονται με την «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου» ή φέρουν την ένδειξη «με τη στήριξη του Δικτύου Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων».
Μια απάντηση ίσως δίνεται από τον προϋπολογισμό της διοργάνωσης, που σύμφωνα με τον Γιώργο Καμίνη αγγίζει το 1,5 εκατ. ευρώ και βαραίνει κατά 30% τον Δήμο Αθηναίων, κατά το ίδιο ποσοστό τους δωρητές (εκ των οποίων μεγαλύτερος είναι το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος), ενώ το 40% προκύπτει από αυτοχρηματοδοτούμενες δράσεις. «Το στοίχημα ήταν να διαμορφωθεί ένα πρόγραμμα ενός έτους, όσο το δυνατόν πιο πολυσυλλεκτικό και αντιπροσωπευτικό, και να αναδειχθεί ο κεντρικός ρόλος που έχουν οι αφηγήσεις στη ζωή μας, ακόμη και στις καινούργιες και ενίοτε μη αποδεκτές από όλους μορφές και εκδοχές τους», σημείωσε από τη μεριά της η συντονίστρια του προγράμματος Εριφύλη Μαρωνίτη. Τα εγκαίνια της διοργάνωσης θα πραγματοποιηθούν στο Μουσείο Ακρόπολης, στις 23 Απριλίου.

INFO

Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου

Απρίλιος 2018 – Απρίλιος 2019

Αναλυτικό πρόγραμμα στα www. cityofathens.gr και www. athens2018.gr